เซลล์เม็ดเลือดขาวสูง เป็นสัญญาณอันตรายหรือไม่?

เซลล์เม็ดเลือดขาว (White Blood Cell: WBC) หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า “ลิวโคไซต์ (Leukocyte)” เป็นหนึ่งในส่วนประกอบที่อยู่ในเลือด ทำหน้าที่ในระบบภูมิคุ้มกัน คอยป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อโรคในร่างกาย ช่วยกำจัดสารพิษ สิ่งแปลกปลอม และของเสียบางชนิด

เมื่อใดที่เซลล์เม็ดเลือดขาวมีจำนวนมากกว่าปกติ เรียกภาวะนี้ว่า “ลิวโคไซโตซิส (Leukocytosis)” อาจเป็นสัญญาณของความผิดปกติภายในร่างกาย เช่น เกิดการติดเชื้อ การอักเสบ โรคมะเร็ง หรือโรคภูมิแพ้

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ

ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

กด

จำนวนเซลล์เม็ดเลือดขาวปกติคือเท่าไร?

ปกติแล้ว จำนวนเซลล์เม็ดเลือดขาวจะอยู่ระหว่าง 4,000-11,000 เซลล์/ไมโครลิตร

ชนิดของเซลล์เม็ดเลือดขาวและความผิดปกติที่เกี่ยวข้อง

เซลล์เม็ดเลือดขาวในร่างกายของเราแบ่งออกเป็น 5 ชนิด เรียงตามจำนวนมากไปน้อย ได้แก่

• นิวโทรฟิล (Neutrophil) เป็นเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิดที่มีจำนวนมากที่สุด คิดเป็น 50-70% ของจำนวนเซลล์เม็ดเลือดขาวในร่างกาย โดยภาวะจำนวนนิวโทรฟิลผลิตมากผิดปกติ (Neutrophilia) จะเกี่ยวข้องกับการติดเชื้อ และการอักเสบ
  
  
• ลิมโฟไซต์ (Lymphocyte) คิดเป็น 20-40% ของจำนวนเซลล์เม็ดเลือดขาวในร่างกาย โดยภาวะจำนวนลิมโฟไซต์ผลิตมากผิดปกติ (Lymphocytosis) จะเกี่ยวข้องกับการติดเชื้อไวรัส และโรคลูคีเมีย
  
  
• โมโนไซต์ (Monocyte) คิดเป็น 0-7% ของจำนวนเซลล์เม็ดเลือดขาวในร่างกาย โดยภาวะโมโนไซต์ผลิตมากผิดปกติ (Monocytosis) จะเกี่ยวข้องกับการติดเชื้อ และโรคมะเร็ง
  
  
• อีโอซิโนฟิล (Eosinophil) คิดเป็น 0-1% ของจำนวนเซลล์เม็ดเลือดขาวในร่างกาย โดยภาวะอีโอซิโนฟิลผลิตมากผิดปกติ (Eosinophilia) จะเกี่ยวข้องกับโรคภูมิแพ้ และโรคจากปรสิต
  
  
• เบโซฟิล (Basophil) คิดเป็น 0-5% ของจำนวนเซลล์เม็ดเลือดขาวในร่างกาย โดยภาวะเบโซฟิลผลิตมากผิดปกติ (Basiphilia) จะเกี่ยวข้องกับโรคลูคีเมีย

อาการเมื่อมีเซลล์เม็ดเลือดขาวสูงกว่าปกติ

หากจำนวนเซลล์เม็ดเลือดขาวสูงขึ้นเพียงเล็กน้อย มักไม่แสดงอาการผิดปกติใดๆ แต่หากเซลล์เม็ดเลือดขาวสูงมากผิดปกติ ก็อาจเกิดการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันได้มากกว่าปกติ จนทำให้เกิดอาการต่างๆ เช่น

• มีไข้
• อ่อนแรง หน้ามืด วิงเวียน
• มีเหงื่อออกมาก
• หายใจลำบาก
• ปวดเมื่อย หรือชาตามแขนขา
• มีเลือดออก หรือรอยฟกช้ำตามผิวหนัง
• เบื่ออาหาร
• น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ
• มีปัญหาด้านการมองเห็น

หากมีอาการดังกล่าว ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุความผิดปกติ เพราะถ้าหากเกี่ยวข้องกับภาวะเซลล์เม็ดเลือดขาวสูงผิดปกติ ก็อาจหมายถึงการป่วยเป็นโรคร้ายแรงที่จำเป็นต้องได้รับการรักษาอย่างใกล้ชิดได้

สาเหตุที่ทำให้เซลล์เม็ดเลือดขาวสูงกว่าปกติ

สาเหตุที่ทำให้เซลล์เม็ดเลือดขาวสูงกว่าปกติ มีหลายประการ ดังนี้

• การติดเชื้อ ทำให้ร่างกายสร้างเม็ดเลือดขาวจำนวนมากเพื่อมาต่อสู้กับเชื้อโรค เช่น
  • การติดเชื้อแบคทีเรีย มักพบในภาวะเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิดนิวโทรฟิลสูง
  • การติดเชื้อไวรัส มักพบในภาวะเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิดลิมโฟไซต์สูง ยกเว้นการติดเชื้อเอชไอวี (HIV) เนื่องจากเชื้อเอชไอวี มีเซลล์เป้าหมายเป็นเม็ดเลือดขาวลิมโฟไซต์ ดังนั้น ผู้ติดเชื้อเอชไอวี จึงอาจพบภาวะเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิดลิมโฟไซต์ต่ำลงได้
  • การติดเชื้อปรสิต หรือหนอนพยาธิ มักพบในภาวะเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิดอีโอซิโนฟิลสูง
    
    
• ร่างกายมีการอักเสบ เนื่องจากการอักเสบเป็นหนึ่งในกลไกตอบสนองทางภูมิคุ้มกัน และเกี่ยวข้องกับการทำงานของเม็ดเลือดขาวโดยตรงด้วย
  
  
• มีความผิดปกติของไขกระดูก เซลล์เม็ดเลือดขาวนั้นถูกสร้างในไขกระดูก ดังนั้น หากไขกระดูกเกิดความผิดปกติก็อาจส่งผลให้การสร้างเซลล์เม็ดเลือดขาวมากหรือน้อยกว่าปกติได้
  
  
• มีความผิดปกติของภูมิคุ้มกัน ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันไวเกิน หรือเป็นโรคภูมิแพ้ตัวเอง อาจมีการสร้างเซลล์เม็ดเลือดขาวในร่างกายมากกว่าปกติได้เช่นกัน
  
  
• เป็นผลจากยาบางชนิด เช่น ยาที่กระตุ้นการตอบสนองของภูมิคุ้มกัน และยาสเตียรอยด์
  
  
• มีอาการแพ้ เมื่อร่างกายสัมผัสกับสารกระตุ้นอาการแพ้ จะตอบสนองโดยการสร้างเซลล์เม็ดเลือดขาวมากขึ้น โดยเฉพาะเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิดเบโซฟิล
  
  
• ความเครียด ความตึงเครียดทางร่างกายและอารมณ์ อาจส่งผลให้พบเม็ดเลือดขาวสูงได้เช่นกัน
  
  
• เป็นมะเร็งเม็ดเลือดขาว การพบเซลล์เม็ดเลือดขาวสูงมาก อาจเป็นสัญญาณบ่งชี้ถึงมะเร็งเม็ดเลือดขาวได้ เช่น
  • มะเร็งเม็ดเลือดขาวแบบเฉียบพลัน ทั้งชนิดมัยลอยด์และลิมฟอยด์ มักพบเซลล์ตัวอ่อนของเม็ดเลือดขาวในกระแสเลือดจำนวนมาก
  • เม็ดเลือดขาวชนิดเรื้อรัง ทั้งชนิดมัยลอยด์และลิมฟอยด์ มักพบเซลล์ตัวเต็มวัยของเม็ดเลือดขาวในกระแสเลือดสูงมาก (สูง 2-5 เท่า ของจำนวนปกติ) และมีเซลล์ตัวอ่อนเม็ดเลือดขาวปะปนมาด้วย

การตรวจวัดจำนวนเซลล์เม็ดเลือดขาว

การวัดจำนวนเซลล์เม็ดเลือดขาวในกระแสเลือด ทำได้โดยการเจาะเลือดไปตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (Complete blood count) หรือเรียกสั้นๆ ว่า “ตรวจซีบีซี (CBC)” เพื่อนับแยกจำนวนเม็ดเลือดขาวแต่ละชนิด

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ

ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

กด

การตรวจซีบีซีจะตรวจร่วมกับการตรวจค่าความสมบูรณ์ของเม็ดเลือดผ่านกล้องอจุลทรรศน์ (Blood smear) เพื่อดูลักษณะของเซลล์เม็ดเลือดขาวด้วย

ค่าปกติของจำนวนเซลล์เม็ดเลือดขาวจะอยู่ที่ 4,000-11,000 เซลล์/ไมโครลิตร โดยสัดส่วนปกติของเซลล์เม็ดเลือดขาวแต่ละชนิด คือ

• นิวโทรฟิล 50-70%
• ลิมโฟไซต์ 20-40%
• โมโนไซต์ 0-7%
• อีโอซิโนฟิล 0-5%
• เบโซฟิล 0-1%

การรักษาภาวะเซลล์เม็ดเลือดขาวสูงกว่าปกติ

การรักษาภาวะเซลล์เม็ดเลือดขาวสูงจะแบ่งออกเป็น 3 กรณี คือ

• เซลล์เม็ดเลือดขาวสูงขึ้นเพียงเล็กน้อย และไม่มีอาการผิดปกติใดๆ ไม่จำเป็นต้องรักษา เนื่องจากเป็นการตอบสนองของภูมิคุ้มกันตามปกติ
  
  
• เซลล์เม็ดเลือดขาวสูงขึ้น และมีอาการผิดปกติอื่นๆ ร่วมด้วย แพทย์จะวินิจฉัยหาสาเหตุ และรักษาตามความเหมาะสม เช่น
  • หากเกิดการติดเชื้อ จะรักษาโดยการให้ยาต้านไวรัส ยาปฏิชีวนะ หรือยาถ่ายพยาธิ
  • หากมีอาการแพ้ จะรักษาโดยการให้ยาแก้แพ้
  • หากพบว่า เป็นมะเร็งเม็ดเลือดขาว จะรักษาโดยการให้ยาเคมีบำบัด และการฉายรังสี
    
    
• ผู้ป่วยมีเซลล์เม็ดเลือดขาวสูงมาก (มากกว่า 100,000 เซลล์/ไมโครลิตร) อาจต้องรักษาโดยการเปลี่ยนถ่ายพลาสมา เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนอันตรายที่อาจเกิดขึ้น

การป้องกันภาวะเซลล์เม็ดเลือดขาวสูงกว่าปกติ

การเพิ่มจำนวนเม็ดเลือดขาวมักเป็นการตอบสนองตามปกติของร่างกาย เพื่อป้องกันการรุกรานของเชื้อโรคและสิ่งแปลกปลอม จึงไม่มีวิธีป้องกันเป็นพิเศษ

สิ่งที่สามารถทำได้คือ การรักษาสุขภาพให้แข็งแรงอยู่เสมอ หลีกเลี่ยงปัจจัยที่ทำให้ภูมิต้านทานอ่อนแอ ออกกำลังกายเป็นประจำ และรับประทานอาหารที่ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน เช่น ผักผลไม้ที่มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ก็จะช่วยให้เซลล์เม็ดเลือดขาวทำงานได้ดีขึ้น

อย่างไรก็ตาม เมื่อมีอาการของภาวะเซลล์เม็ดเลือดขาวสูงกว่าปกติ เช่น มีไข้ อ่อนแรง หายใจลำบาก มีเลือดออก หรือเบื่ออาหาร อย่าเพิกเฉย เพราะอาจเป็นสัญญาณผิดปกติในร่างกาย ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัย และเข้ารับการรักษาด้วยวิธีการที่เหมาะสม

ดูแพ็กเกจตรวจสุขภาพ เปรียบเทียบราคา โปรโมชั่นล่าสุดจากโรงพยาบาลและคลินิกชั้นนำได้ที่นี่ หรือไม่พลาดทุกการอัปเดตแพ็กเกจต่างๆ เมื่อกดเป็นเพื่อนทางไลน์ @hdcoth และกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android