รบกวนสอบถามค่ะ คือดิฉันมีอารมณ์ไม่คงที่จะน้อยใจง่ายร้องไห้บ่อยหลายครั้งที่ทำร้ายร่างกายตัวเอง มีความคิดอยากจะตายก็หลายครั้งบางครั้งนั่งบีบคอตัวเอง แต่ดิฉันคิดว่าไม่น่าเป็นโรคซึมเศร้าเพราะรู้ตัวๆเอง อยากทราบว่าดิฉันเป็นอะไรคะ

สวัสดีครับ
จากอาการหลายๆอย่างข้างต้นนั้น หมอยังคิดว่ามีโอกาสที่จะเป็นอาการของโรคซึมเศร้าได้อยู่ครับ อาการของโรคซึมเศร้านั้นต่างจากการมีอารมณ์เศร้าตามปกติตรงที่อารมณ์เศร้าที่เกิดขึ้นมักมากเกินควร บางครั้งอารมณ์เศร้าก็อาจเกิดขึ้นมาเองโดยไม่มีเหตุผลที่ชัดเจน และทำให้มีความรู้สึกอยากตาย อยากทำร้ายตัวเองได้

ผู้ที่เป็นโรคซึมเศร้านั้นจะยัง “รู้ตัว” ว่าตัวเองมีอารมณ์เศร้าที่มากเกินควรอยู่ครับ แต่จะไม่สามารถควบคุมอารมณ์ของตนเองได้เท่านั้น

อาการของโรคซึมเศร้านั้นจะประกอบด้วยการมีอารมณ์เศร้าหดหู่หรือเบื่อหน่ายไม่อยากทำอะไรต่อเนื่องอย่างน้อย 2 สัปดาห์ร่วมกับมีอาการ
- นอนไม่หลับหรืออยากนอนมากขึ้น
- เบื่ออาหารหรืออยากอาหารมากขึ้น
- อ่อนเพลียไม่มีแรง
- ไม่มีสมาธิ ความคิด ความจำแย่ลง
- คิดช้าทำช้าลงหรือกระสับกระส่ายมากขึ้น
- มีความคิดในแง่ลบ คิดโทษตัวเองบ่อยๆ หรือเห็นคุณค่าในตนเองลดลง
- เคยคิดหรือลงมือทำร้ายตัวเองหรือฆ่าตัวตาย
ถ้าหากมีอาการในลักษณะนี้หลายๆข้อ และอาการเหล่านี้ส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตในด้านต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการใช้ชีวิตประจำวันทั่วไป การเรียน หรือการทำงาน ก็จะมีโอกาสเป็นโรคซึมเศร้าได้มากขึ้นครับ

ในเบื้องต้นนั้นอาจลองประเมินความเสี่ยงในการเป็นโรคซึมเศร้าด้วยตัวเองก่อน โดยการทำแบบทดสอบ 9Q ตามลิงค์นี้ครับ
https://www.dmh.go.th/test/download/files/2Q%209Q%208Q%20(1).pdf
ถ้าหากทำได้ตั้งแต่ 7 คะแนนขึ้นไปก็มีโอกาสที่จะเป็นโรคซึมเศร้าได้มากขึ้น

หมอแนะนำว่าควรไปพบจิตแพทย์เพื่อประเมินอาการให้แน่ชัดก่อน เพื่อจะได้ให้การรักษาได้อย่างเหมาะสมครับ

เบื้องต้นทำแบบประเมินภาวะซึมเศร้าด้วยตัวเอง ดูก่อนก็ได้ค่ะ
โดยให้สำรวจอาการภายในระยะ 2 สัปดาห์ที่ผ่านมารวมวันนี้มีอาการเหล่านี้มากน้อยเพียงใด โดยให้คะแนนแต่ละอาการดังนี้
ไม่มีเลย 0 คะแนน
มี 1-7วัน 1 คะแนน
มากกว่า 7 วัน 2 คะแนน
ทุกวัน 3 คะแนน

ลักษณะอาการในช่วง 2 สัปดาห์
1. เบื่อหน่าย ไม่สนใจอยากจะทำอะไร
2. ไม่สบายใจ ซึมเศร้า ท้อแท้
3. หลับยาก หลับๆตื่นๆ หรือหลับมากเกินไป
4. เหนื่อยง่าย ไม่ค่อยมีแรง อ่อนเพลีย
5. เบื่ออาหาร หรือ กินได้มาก กินจุบจิบตลอดเวลา
6. รู้สึกไม่ดีกับตัวเอง คิดว่าล้มเหลว หรือคิดว่าทำให้ตนเองและครอบครัวต้องผิดหวัง
7. ขาดสมาธิ เหม่อลอย ขี้ลืมบ่อย
8. ทำอะไรช้าลง กระสับกระส่าย อยู่นิ่งไม่ได้
9. คิดทำร้ายตัวเอง อยากตาย หรือตายไปจะดีกว่า
รวมคะแนน หากคะแนนรวมมากกว่า 7 คะแนนขึ้นไป ก็อาจเข้าข่ายโรคซึมเศร้าได้ค่ะ ควรพบจิตแพทย์ ประเมินอาการเพิ่มเติม วินิจฉัยโรคให้แน่ชัด รับการรักษาด้วยวิธีที่เหมาะสมจะช่วยให้อาการดีขึ้นนะคะ การรักษาภาวะซึมเศร้าที่ได้ผลดีคือการใช้ยา(กลุ่มต้านเศร้า)ควบคู่กับการทำจิตบำบัดค่ะ

การมีปัญหาในครอบครัวเป็นเรื่องที่ไม่อยากให้ใครเกิดขึ้นครับ ที่ผ่านมาคุณคงเผชิญกับปัญหาเหล่านี้มามากจริงๆ จึงทำให้คุณเริ่มเกิดความเบื่อหน่ายในชีวิตขึ้นมา แต่สุดท้ายแล้วถ้าคุณมีอารมณ์เหล่านี้นานเกินไปจนเริ่มมีการลงมือทำร้ายตัวเอง ผลเสียต่างๆก็จะเกิดขึ้นกับตัวคุณเอง และผลเสียเหล่านี้ก็จะยิ่งกระตุ้นให้คุณเกิดความเบื่อหน่ายในชีวิตไปอีกไม่มีวันจบครับ

เมื่อมีอาการที่สงสัยว่าอาจเป็นโรคซึมเศร้าได้ ในเบื้องต้นหมอก็อยากให้คุณได้ไปพบจิตแพทย์เพื่อประเมินอาการและให้ความช่วยเหลือก่อน ทางจิตแพทย์จะช่วยให้ยารวมถึงคำแนะนำต่างๆในการปรับอารมณ์ให้ดีขึ้นได้ เมื่ออารมณ์ของคุณดีขึ้นก็จะเริ่มเห็นทางออกต่างๆมากขึ้นได้ครับ

นอกจากนี้หมอก็อยากให้คุณหาเวลาผ่อนคลายให้กับตัวเอง รับประทานอาหารและพักผ่อนให้เพียงพอ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และพยายามปล่อยวางเรื่องต่างๆลงบ้าง อย่าเก็บเอาความเครียดมาอยู่กับตัวเองคนเดียวครับ