ยาหยุดบุหรี่

เมื่อสิงห์อมควันอยากวางมือจากบุหรี่แบบถาวร แต่ไม่แน่ใจว่าจะทำได้หรือไม่ ยาหยุดบุหรี่จึงอาจเป็นตัวช่วยที่ดีได้
เผยแพร่ครั้งแรก 15 ธ.ค. 2016 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 ตรวจสอบความถูกต้อง 16 พ.ค. 2019 เวลาอ่านประมาณ 3 นาที
ยาหยุดบุหรี่

น่าแปลกที่แม้คนจะรู้ว่า "บุหรี่" มีพิษภัยอย่างไรต่อสุขภาพของผู้สูบและผู้ได้รับควันบุหรี่ที่เรียกกันว่า "บุหรี่มือสอง"  แต่ปัจจุบันก็ยังคงมีคนสูบบุหรี่กันอยู่มากมายและที่สำคัญยังมีนักสูบมือใหม่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ  ส่วนหนึ่งน่าจะเป็นเพราะบุหรี่มีสารสำคัญที่เรียกว่า "นิโคติน (Nicotine)"  ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทโดยตรง ถ้าสูบน้อยๆ จะรู้สึกมีความสุข แต่หากสูบมากๆ จะยิ่งก่อให้เกิดโทษกับระบบต่างๆ ของร่างกาย  เช่น  ระดับน้ำตาลในเลือดเพิ่มขึ้น ระดับความดันโลหิตเพิ่มขึ้น  เพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจ  ทำให้เลือดไปเลี้ยงหัวใจน้อยลง

อย่างไรก็ดี คนบางกลุ่มก็มีความจำเป็นต้องเลิกบุหรี่ทั้งที่ใจไม่อยากเลิกด้วยเหตุผลหลายๆ อย่างเช่น ปัญหาด้านสุขภาพ ด้านครอบครัว ด้านหน้าที่การงาน แต่นั่นก็ไม่ใช่เรื่องง่ายๆ เลยเมื่อได้ชื่อว่า เสพติดนิโคตินเข้าเสียแล้ว  ด้วยเหตุนี้จึงมีการคิด "สารนิโคตินทดแทน (NRT)" ขึ้นมา เพื่อป้องกันผลข้างเคียงของการขาดสารนิโคติน หรืออาการถอนยาที่จะเกิดขึ้นนั่นเอง

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ตรวจปอด วันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 290 บาท ลดสูงสุด 64%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

สารนิโคตินทดแทน (NRT)

สารนิโคตินทดแทน (Nicotine Replacement Therapy : NRT) ผลิตจากใบยาสูบนำมาสกัดเป็นยาในรูปแบบต่างๆ 

การเลิกบุหรี่ด้วยการให้สารนิโคตินทดแทน (NRT)

องค์การอาหารและของสหรัฐอเมริกา (FDA) ได้รับรองยาที่ใช้ในการเลิกสูบบุหรี่โดยไม่ต้องมีใบสั่งแพทย์มาแล้ว 5 ประเภท ซึ่งเป็นการเลิกบุหรี่โดยการให้สารนิโคตินทดแทน (NRT)  ส่วนในประเทศไทยมีใช้อยู่ 2 แบบ คือ หมากฝรั่งนิโคตินและแผ่นแปะผิวหนัง  ทั้งสองอย่างนี้เป็นยาทางเลือกที่นิยมใช้มากที่สุดและหาได้ตามร้านขายยาทั่วไป

  1. หมากฝรั่งนิโคติน   มีสองขนาด คือ 2 มิลลิกรัม และ 4 มิลลิกรัม ขณะเคี้ยวหมากฝรั่ง นิโคตินจะถูกดูดซึมผ่านกระพุ้งแก้ม   ผู้ที่จะเลิกบุหรี่จะต้องเคี้ยวหมากฝรั่งอย่างน้อย 10 ชิ้นต่อวัน  แม้ว่าจะไม่อยากบุหรี่ก็ตามเพื่อให้ได้สารนิโคตินทดแทนประมาณครึ่งหนึ่งของที่ได้จากการสูบบุหรี่
  2. แผ่นแปะนิโคติน   ในประเทศไทยที่มีใช้อยู่มี 3 ขนาดคือ 10 มิลลิกรัม  20 มิลลิกรัม และ 30 มิลลิกรัม เมื่อแปะแผ่นแปะนิโคตินจะถูกดูดซึมทางผิวหนัง โดยแผ่นแปะจะมีข้อได้เปรียบกว่าหมากฝรั่งคือ ใช้ง่าย และผลข้างเคียงน้อยกว่าแบบหมากฝรั่ง

ปัจจุบันยังไม่มีหลักฐานพบว่า หมากฝรั่งนิโคติน หรือแผ่นแปะนิโคติน มีประสิทธิภาพมากกว่ากัน

ยาตามใบสั่งแพทย์เพื่อให้คุณหยุดสูบบุหรี่

ปัจจุบันมียาหลายชนิดซึ่งช่วยให้คุณสามารถหยุดบุหรี่ได้ แต่ต้องจ่ายตามใบสั่งแพทย์  ยาเหล่านี้ยังสามารถใช้ร่วมกับผลิตภัณฑ์ที่ให้สารนิโคตินทดแทน ทั้งนี้คุณควรต้องปรึกษาแพทย์ก่อนเพื่อเลือกวิธีการเลิกบุหรี่ที่ดีสำหรับคุณ

ยาที่ได้รับการรับรองจากองค์การอาหารและยาแห่งสหรัฐอเมริกา

ยาบูโบรพิออน (Bupropion) 

ยาบูโบรพิออน หรือชื่อทางการค้า Wellbutrin   Zyban หรือ Aplenzin เป็นยาที่ไม่มีส่วนประกอบของนิโคติน  เป็นยาที่ใช้รักษาโรคซึมเศร้าจะจ่ายตามใบสั่งแพทย์  มีผลคือ ช่วยให้อาการการขาดสารนิโคตินลดลง อย่างไรก็ตาม เพื่อผลลัพธ์ที่ดี  คุณควรเริ่มรับประทานยาบูโบรพิออน 1-2 สัปดาห์ก่อนจะเริ่มหยุดสูบบุหรี่  แพทย์อาจให้รับประทานยานี้ต่อีกอ 7-12 สัปดาห์ จนกว่าคุณจะสามารถเลิกสูบบุหรี่ได้อย่างถาวร หากคุณเป็นโรค หรือมีอาการดังต่อไปนี้ ไม่ควรรับประทานยาบูโบรพิออน

ผลข้างเคียงที่พบได้ทั่วไปของยาบูโบรพิออนมีดังนี้

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

ยาวาเรนิคลิน (Varenicline)

ยาวาเรนิคลิน (Varenicline) หรือชื่อทางการค้า Chantix  พัฒนาขึ้นเพื่อช่วยผู้ที่กำลังเลิกสูบบุหรี่อยู่โดยเฉพาะ  ยานี้จะทำปฏิกิริยารบกวนกับตัวรับสารนิโคตินในสมองโดยออกฤทธิ์ได้สองทางคื อลดความสุขในการสูบบุหรี่และช่วยลดอาการของการขาดสารนิโคตินได้   ควรรับประทานยาวาเรนิคลิน  1 สัปดาห์ก่อนจะเริ่มหยุดสูบบุหรี่ 

จากรายงานการศีกษาได้แสดงให้เห็นว่า ยาวาเรนิคลิน varenicline สามารถเพิ่มโอกาสให้คุณสามารถหยุดบุหรี่ได้ถึงสองเท่าและอาจมีประสิทธิภาพมากกว่าการใช้ยาบูโบรพิออนในระยะสั้นอีกด้วย อย่างไรก็ดี  ควรรับประทานยาวาเรนิคลินอย่างต่อเนื่องไม่เกิน 12 สัปดาห์ รววมทั้งควรตระหนักว่า ยาวาเรนิคลินมีผลข้างเคียงที่รุนแรงเพราะยาตัวนี้เชื่อมโยงกับโรคซึมเศร้า ความคิดที่จะฆ่าตัวตาย และการฆ่าตัวตาย ผู้ที่รับประทานยาวาเรนิคลินควรจะต้องได้รับการดูแลเกี่ยวกับเรื่องจิตใจ เช่น อารมณ์ซึมเศร้า  การเปลี่ยนแปลงทางพฤติกรรมหรือความคิด หรือความคิดหรือพฤติกรรมที่จะฆ่าตัวตาย

ผลข้างเคียงที่พบได้ทั่วไปของยาวาเรนิคลิน มีดังนี้

ยาที่ช่วยยับยั้งการสูบบุหรี่อื่น ๆ

ยาที่จ่ายตามใบสั่งแพทย์อื่นๆ เช่น ยานอร์ทริปไทลีน (Pamelor) และยาโคลนิดีน (Catapres) ได้รับการแนะแนะนำให้ใช้ในผู้สูบบุหรี่ที่ไม่สามารถใช้ยาบูโบรพิออน  และยาวาเรนิคลินได้ในบางครั้ง ซึ่งยาทั้งสองชนิดนี้เป็นยาเก่าที่มีผลข้างเคียงมาก  ควรปรึกษากับแพทย์ให้ก่อนว่า ยาสองตัวนี้เป็นตัวเลือกที่ดีสำหรับคุณในการเลิกบุหรี่หรือไม่

นอกจากนี้ในประเทศไทยยังมียาทางเลือกอื่นๆ ที่นิยมใช้เลิกบุหรี่อีกมากมาย เช่น ยาสมุนไพรชาชงหญ้าดอกขาวซึ่งอาจช่วยให้เลิกบุหรี่ง่ายขึ้นได้ เพราะมีสรรพคุณทำให้ลิ้นฝาด ไม่รับรู้รสชาติ ทำให้ไม่อยากสูบบุหรั้ รู้สึกเหม็นบุหรี่   มีข้อดีคือ ราคาถูก เป็นผลิตภัณฑ์ธรรมชาติ และมีหลักฐานสนับสนุนสรรพคุณที่ชัดเจน 

ทั้งนี้อาจไม่จำเป็นต้องใช้ยาช่วยเลิกบุหรี่ในผู้สูบทุกราย แต่ผู้สูบทุกรายควรได้รับคำแนะนำที่เหมาะสมถึงแนวทางในการเลิกบุหรี่ที่ถูกต้อง รวมถึงการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม หลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นต่างๆ เพื่อป้องกันการหวนกลับไปสูบบุหรี่อีก  อย่างไรก็ตาม  หากต้องการเลิกบุหรี่สามารถเข้ารับคำแนะนำและคำปรึกษาจากแพทย์ หรือเภสัชกร โดยแพทย์ หรือเภสัชกรจะเป็นผู้ให้คำแนะนำและพิจารณาว่า ควรใช้ยาเพื่อเลิกบุหรี่หรือไม่ 


5 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป