มีคำถามคะ ข้อ 1. คือหลังคลอดลูกมาได้และได้มีการฉีดยาคุมไปแล้ว หลังจากที่ฉีดยาคุมได้ประมาณ 1 อาทิตย์ ประจำเดือน ก็มาค่ะ แต่มันมาเกือบๆ 2 อาทิตย์ เป็นแบบนี้มา 2 เดือนละคะ อยากถามว่ามันผิดปกติไหมคะ แต่ไม่มีอาการปวดท้องประจำเดือนนะคะ ข้อ 2. พอครบกำหนดที่ต้องไปฉีดยาคุมอีกครั้ง แต่หนูไม่ได้ไปคะ เพราะคิดว่าทุกวันนี้แทบจะไม่ได้มีอะไรกะแฟนเท่าไร เลยไม่ฉีดยาคุมคะ แต่ก่อนที่ยาจะครบกำหนดหมด ได้มีอะไรกะแฟน และได้หลั่งในไป แต่ก็ล้างออกในทันทีและพอมาตอนนี้ ประจำเดือนหนูยังไม่มาเลยคะ หนูจะท้องรึป่าวคะ รึเพราะหนูเครียด

ผลข้างเคียงหลักของยาฉีดคุมกำเนิด คือ เลือดออกผิดปกติทางช่องคลอดค่ะ โดยเฉพาะ เข็มแรกๆ
หลัง 2 เข็มไปจะดีขึ้น กลายเป็นไม่มีประจำเดือนแทนค่ะ

ถ้ามีเพศสัมพันธ์ภายใน 3 เดือน หลังฉีด ยังสามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้อยู่ค่ะ อย่างงไรก็ตามไม่มีวิธีใดคุมกำเนิดได้ 100% ค่ะ

ประจำเดือนไม่มา เกิดได้จากหลายสาเหตุค่ะ
ก่อนอื่นต้องเช็คเรื่องการตั้งครรภ์ก่อนค่ะ

ถ้าไม่ตั้งครรภ์
โดยทั่วไป จะถือว่าเป็น ภาวะไม่มีประจำเดือน (Amenorrhea) เมื่อประจำเดือนขาดหายไป ต่อเนื่องกัน 3 เดือนค่ะ ถ้าเป็นแบบนี้จำเป็นต้องไปพบแพทย์ เพื่อซักประวัติอย่างละเอียด ตรวจร่างกาย ตรวจภายใน และตรวจเลือดเพื่อดูระดับฮอร์โมน เพื่อหาสาเหตุต่อไปค่ะ
ถ้าประจำเดือนขาดไปเพียงเดือนเดียว อาจเกิดจาก ความแปรปรวนของฮอร์โมน ไข่ไม่ตกในเดือนนั้น อาจสังเกตต่อไปก่อนได้ค่ะ แต่ถ้าเดือนถัดๆไป ประจำเดือนยังไม่มาอีก ควรไปพบแพทย์
ถ้าสาเหตุของการไม่มีประจำเดือน เกิดได้จากหลายสาเหตุค่ะ
1. มดลูก ปากมดลูก ผิดปกติ
2. รังไข่ผิดปกติ หรือ ไข่ไม่ตก
3. สาเหตุทางสมอง ทำให้ฮอร์โมนที่หลั่งจากสมอง มาควบคุมรังไข่ ผิดปกติไป เช่น การที่น้ำหนักลดลงมาก ออกกำลัยการหนักๆ หรือมีความเครียด ก็ทำให้ฮอร์โมนที่หลั่งจากสมองมาควบคุมรังไข่ผิดปกติได้ค่ะ ทำให้เมนส์ไม่มา
อย่างไรก็ตาม การจะทราบแน่ชัด ว่าเมนส์ไม่มาจากสาเหตุใดนั้น ต้องหาสาเหตุโดยแพทย์ เพราะต้องตรวจร่างกาย ตรวจภายใน และ อาจต้องเจาะเลือดเพื่อดูฮอร์โมนเพิ่มเติมค่ะ

1. คือหลังคลอดลูกมาได้และได้มีการฉีดยาคุมไปแล้ว หลังจากที่ฉีดยาคุมได้ประมาณ 1 อาทิตย์ ประจำเดือนก็มาค่ะ แต่มันมาเกือบ ๆ 2 อาทิตย์ เป็นแบบนี้มา 2 เดือนละค่ะ อยากถามว่ามันผิดปกติไหมคะ แต่ไม่มีอาการปวดท้องประจำเดือนนะคะ

จากข้อมูลที่ผู้ถามกล่าวมา น่าจะเป็นการฉีดยาคุมชนิด 3 เดือนใช่มั้ยคะ?

ยาคุมชนิดที่ฉีดทุก 3 เดือน มีผลข้างเคียงเด่น ๆ คือ การมีเลือดออกกะปริบกะปรอย, ประจำเดือนไม่ปกติ หรือไม่มีประจำเดือนค่ะ

ดังนั้น เป็นไปได้ที่เลือดที่ออกผิดปกติในช่วง 2 เดือนแรกหลังฉีดยา ซึ่งต่อมาได้หายไปและกลายเป็นไม่มีประจำเดือนมาจนถึงปัจจุบัน จะเป็นผลข้างเคียงจากยาคุมที่ฉีดนั่นเองนะคะ
..
..
..
2. พอครบกำหนดที่ต้องไปฉีดยาคุมอีกครั้ง แต่หนูไม่ได้ไปค่ะ เพราะคิดว่าทุกวันนี้แทบจะไม่ได้มีอะไรกะแฟนเท่าไร เลยไม่ฉีดยาคุมค่ะ แต่ก่อนที่ยาจะครบกำหนดหมด ได้มีอะไรกะแฟน และได้หลั่งในไป แต่ก็ล้างออกในทันที และพอมาตอนนี้ ประจำเดือนหนูยังไม่มาเลยค่ะ หนูจะท้องรึป่าวคะ รึเพราะหนูเครียด

การมีเพศสัมพันธ์ในช่วงที่ยังไม่เกินกำหนดฉีดยาคุมตามนัด ถือว่ามีผลป้องกันจากยาคุมที่ฉีดอยู่ค่ะ จึงมีความเสี่ยงที่จะตั้งครรภ์น้อยมากจนไม่น่าจะกังวล

ผลข้างเคียงที่ตกค้างจากยาคุมชนิด 3 เดือนที่เคยฉีด อาจทำให้ผู้ถามมีปัญหาประจำเดือนมาไม่ปกติหรือไม่มีประจำเดือนต่อไปอีกระยะหนึ่งหลังหยุดฉีดยานะคะ โดยเฉลี่ยคือประมาณ 5 เดือนนับจากวันนัดที่ไม่ได้ไปฉีดต่อ หรือประมาณ 9 เดือนนับจากวันที่ฉีดเข็มสุดท้าย ซึ่งผู้ใช้บางรายก็ใช้เวลานานกว่านั้นมาก หรือบางรายก็ใช้เวลาน้อยกว่านั้นมากค่ะ

ในกรณีของผู้ถามที่ฉีดไปเพียงแค่เข็มเดียว มีแนวโน้มว่าน่าจะไม่ต้องรอนานตามค่าเฉลี่ยดังกล่าว แต่ก็ไม่สามารถระบุได้ชัดเจนว่าประจำเดือนจะมาเมื่อไหร่นะคะ เพราะขึ้นกับปัจจัยอื่น ๆ อีกด้วย เช่น ยังมีผลยับยั้งไข่ตกจากการให้นมบุตรอยู่หรือไม่ (โดยเฉพาะถ้ายังอยู่ในช่วง 6 เดือนแรกหลังคลอด และผู้ถามเลี้ยงลูกด้วยนมแม่เพียงอย่างเดียวมาตลอด)

อย่างไรก็ตาม หากยังไม่พร้อมจะมีบุตร และไม่ได้คุมกำเนิดด้วยวิธีใด ๆ อยู่ ก็จะต้องใช้ถุงยางทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ค่ะ

และหากผู้ถามกังวลใจว่าอาจมีการตั้งครรภ์ ก็สามารถตรวจให้ชัดเจนได้ค่ะ โดยใช้ชุดทดสอบการตั้งครรภ์ทางปัสสาวะ ตรวจในตอนเช้าหลังตื่นนอน ห่างจากวันที่มีเพศสัมพันธ์ครั้งล่าสุดอย่างน้อย 14 วันนะคะ