สวัดดีค่ะพอดีหนูมีอะไรกับแฟนแล้วถุงยางแตกรอบที่แตกเป็นน้ำ 2 ค่ะหนูกินยาคุมฉุกเฉินไป 11 วันแล้วแต่ประจำเดือนยังไม่มา แต่ว่ามีอาการเหมือนประจำเดือนจะมานะคะ คัดนมเจ็บหัวนม มีอาการปวดท้องและมีน้ำขาวๆเหมือนตกขาวออกมาจากช่องคลอดหนูอยากทราบว่าจะท้องมั้ยคะตอนนี้เครียดมากเลยกำลังจะขึ้นมหาลัย (ป้องกันทุกครั้งคะแต่ชอบเกิดเหตุการณ์แบบนี้กินยาครั้งนี้เป็นครั้งที่2ค่ะครั้งแรกประจำเดือนมาตรงหลังกินครบ1สัปดาห์)

ยาเม็ดคุมกำเนิดฉุกเฉิน ประกอบด้วยฮอร์โมนเพศโปรเจสตินชนิดเดียว และยาคุมกำเนิดฉุกเฉินแบบฮอร์โมนคู่ ซึ่งสามารถป้องกันการตั้งท้องโดยไม่พร้อมได้ประมาณ 80-90 % การป้องกันจะลดลงตามระยะเวลาที่รับประทาน

ยาเม็ดคุมกำเนิดฉุกเฉินควรใช้ในกรณีที่มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ใช้วิธีการคุมกำเนิดอื่นๆ หรือมีความผิดพลาดจากการคุมกำเนิด เช่น ถุงยางรั่วหรือแตกขณะมีเพศสัมพันธ์ มีการนับระยะปลอดภัยผิด หรือลืมกินยาคุมกำเนิดมากกว่า 3 วัน รวมถึงการมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ยินยอม เช่น ถูกข่มขืน

การกินยาเม็ดคุมกำเนิดฉุกเฉินควรใช้ในกรณีฉุกเฉินเท่านั้น เพราะแม้จะสามารถควบคุมการตั้งครรภ์ได้ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าผู้กินจะปลอดภัยจากการตั้งครรภ์ 100% รวมถึงยาคุมฉุกเฉินไม่สามารถป้องกันโรคที่อาจเกิดขึ้นจากการมีเพศสัมพันธ์ เช่น เอดส์ นอกจากนี้ยายังอาจส่งผลกระทบต่อรังไข่และมดลูก รวมถึงกระตุ้นเซลล์มะเร็งได้

อาการข้างเคียงและข้อควรระวังการใช้ยาเม็ดคุมกำเนิด มีผลกระทบข้างเคียงค่อนข้างสูง เนื่องจากฤทธิ์ของยามีผลต่อเยื่อบุโพรงมดลูก ภาวะผิดปกติหลังรับประทานยาคุมกำเนิดฉุกเฉินที่พบบ่อยได้แก่

คลื่นไส้ อาเจียน ซึ่งมักพบหลังจากรับประทานยาไปไม่นาน
ปวดศีรษะหรือปวดท้อง บางกรณีร่างกายอาจต่อต้านยาคุมหรือต้องปรับร่างกายตามฮอร์โมนที่เปลี่ยนไป ส่งผลให้มีอาการปวดศีรษะหรือปวดท้องได้
ผลกระทบต่อเนื่องอาจทำให้ประจำเดือนมาผิดปกติ
เสี่ยงต่อการท้องนอกมดลูก
ผลการศึกษาพบว่ายาเม็ดคุมกำเนิดฉุกเฉินอาจทำให้ขาดแคลเซียม ส่งผลให้เกิดภาวะกระดูกพรุนในอนาคต
ก่อนใช้ยาทุกครั้งควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร นอกจากนี้หากหลังจากรับประทานยาไปแล้วเกิดอาการผิดปกติ โดยเฉพาะหากมีเลือดออกทางช่องคลอด หรือประจำเดือนขาดหายไป รวมถึงสงสัยว่าตั้งครรภ์ ควรรีบพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยภาวะผิดปกติค่ะ

การใช้ยาคุมฉุกเฉินเฉพาะเมื่อมีเหตุจำเป็น อย่างที่ผู้ถามใช้เพื่อเป็นวิธีป้องกันสำรองจากปัญหาถุงยางฉีกขาด ถือว่ามีการใช้ที่เหมาะสมแล้วนะคะ เนื่องจากยาคุมฉุกเฉินไม่ได้มีประสิทธิภาพสูงมาก

แต่หากไม่ตั้งครรภ์ ผู้ใช้ยาคุมฉุกเฉินมากกว่า 90% จะมีประจำเดือนมาตรงตามรอบปกติเดิม หรือคลาดเคลื่อน (เร็วหรือช้าก็ได้) ไม่เกิน 4 วันค่ะ โดยประจำเดือนปกติก็ควรจะมีปริมาณมากจนชุ่มผ้าอนามัย 2 - 3 แผ่น/วัน และมาต่อเนื่องกัน 3 - 7 วันนะคะ

ส่วนเลือดกะปริบกะปรอยที่อาจพบภายใน 7 วันหลังรับประทาน เป็นเพียงผลข้างเคียงจากยาค่ะ อาจพบหรืออาจไม่พบเลยก็ได้ ไม่ได้สำคัญอะไร และไม่ได้บ่งชี้ว่าจะตั้งครรภ์หรือไม่ตั้งครรภ์

ดังนั้น หากยังไม่ถึงรอบประจำเดือนปกติของผู้ถาม ก็ไม่แปลกที่จะยังไม่มีประจำเดือนมานะคะ แนะนำให้รอดูไปก่อน

แต่ถ้าไม่มีประจำเดือนมาตามรอบปกติ หรือกังวลว่าจะตั้งครรภ์ สามารถตรวจการตั้งครรภ์ด้วยชุดทดสอบทางปัสสาวะ ในตอนเช้าหลังตื่นนอน ห่างจากวันที่มีเพศสัมพันธ์ครั้งล่าสุดอย่างน้อย 14 วันได้ค่ะ
..
..
..
ยังไม่มีหลักฐานที่น่าเชื่อถือใดที่ชี้ชัดได้ว่าการใช้ยาคุมฉุกเฉินทำให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพอย่างรุนแรงหรือถาวรค่ะ รวมถึงไม่ได้เพิ่มความเสี่ยงของการตั้งครรภ์นอกมดลูกอย่างที่เคยกังวลกันในอดีต

ดังนั้น หากมีความจำเป็น ก็สามารถใช้ได้เลยค่ะ ไม่ต้องกังวลกับผลข้างเคียงที่อาจตามมา (แต่ถ้ามีความผิดพลาดบ่อยจากการใช้ถุงยาง ควรเปลี่ยนวิธีคุมกำเนิดที่มีโอกาสผิดพลาดน้อยกว่ามาใช้แทนนะคะ)

แต่เนื่องจากประสิทธิภาพที่ไม่สูงนัก แม้ใช้แล้วก็อาจป้องกันไม่ได้ผลนะคะ จึงไม่ควรใช้แทนวิธีคุมกำเนิดปกติ (เช่น ใช้เพราะไม่อยากใส่ถุงยาง หรือเพราะไม่อยากรับประทานยาคุมรายเดือน) เพราะเสี่ยงที่จะตั้งครรภ์ได้มากกว่านั่นเองค่ะ

ถ้าหมายถึงอาการที่ผู้ถามกล่าวมาข้างต้น ไม่ถือว่าเป็นอาการที่จำเพาะเจาะจงค่ะ และเนื่องจากไม่ทราบรายละเอียดที่แน่ชัดจึงต้องกล่าวรวม ๆ ว่าอาจเป็นผลจากฮอร์โมนที่รับประทานเข้าไป (ก็คือยาคุมฉุกเฉิน) หรืออาจเป็นผลจากฮอร์โมนในร่างกายเองก็ได้เช่นกัน

ดังนั้น หากกังวลเรื่องการตั้งครรภ์ แนะนำให้รอดูประจำเดือน หรือตรวจการตั้งครรภ์ในเวลาที่เหมาะสมนะคะ