การรักษาและป้องกันหอบหืดในเด็ก

เผยแพร่ครั้งแรก 16 ต.ค. 2017 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 เวลาอ่านประมาณ 4 นาที
การรักษาและป้องกันหอบหืดในเด็ก

พื้นฐานของหอบหืด

หอบหือเป็นความเจ็บป่วยที่ร้ายแรงและเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ ซึ่งส่งผลกระทบต่อเด็กหลายคน โชคดีที่มียาหลายตัวที่สามารถช่วยควบคุมและป้องกันการกำเริบได้

อาการของหอบหืดในเด็กส่วนใหญ่มีทั้งการไอ หายใจมีเสียงวี้ด และหายใจลำบาก พวกเขาอาจถูกกระตุ้นได้ด้วยอาการหวัด การเปลี่ยนแปลงของอากาศ การออกกำลังกาย หรือการสัมผัสกับควันบุหรี่ เกสรดอกไม้ รา สัตว์ และมลพิษ

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

หากคุณทราบสิ่งที่กระตุ้นอาการหอบของลูกได้ก็จะช่วยในการหลีกเลี่ยงได้ ถึงแม้ว่าการค้นหาตัวกระตุ้นของอาการหอบมักเป็นเรื่องยากก็ตาม

โรคหอบนั้นวินิจฉัยได้ง่ายในเด็กที่หายใจมีเสียงวี้ดและมีปัญหาในการหายใจ แต่จะยากขึ้นในเด็กที่มีเพียงอาการไอหรือหอบหืดที่แสดงออกเป็นอาการไอ คุณควรสงสัยว่าลูกของคุณอาจเป็นหอบหือหากเขามีอาการไอเรื้อรังที่แย่ลงในเวลากลางคืนหรือเมื่อเขาวิ่งและเล่น ถึงแม้ว่าจะไม่เคยหายใจมีเสียงวี้ดเลยก็ตาม

การรักษาหอบหืด

การรักษาหลักเมื่อลูกของคุณไอหรือหายใจมีเสียงวี้ดและมีปัญหากับโรคของเขาคือ การใช้ยาขยายหลอดลม เช่น Albuterol  Proventil  Ventolin หรือ Xopenex (ยาตัวใหม่) ยากลุ่มนี้ยังเรียกว่า “ยาบรรเทาอาการอย่างรวดเร็ว” หรือ “reliever” อีกด้วย ยาดังกล่าวยังใช้ได้กับเครื่องพ่นยาทั้ง nebulizer, meter dose inhaler หรือยาน้ำเชื่อม (แทบจะไม่ได้ใช้เลย) เด็กที่มีอายุน้อยกว่านี้อาจใช้อุปกรณ์สูดดมยาพ่นพร้อมใช้ spacer หรือ spacer และหน้ากาก

ยาที่บรรเทาอาการอย่างรวดเร็วดังกล่าวมักใช้เมื่อมีความจำเป็น หากคุณใช้ยานี้เป็นประจำหรือใช้ทุกสัปดาห์หรือทุกวัน อาการหอบลูกของคุณมีแนวโน้มว่าจะควบคุมได้ไม่ดี ก็จะได้รับประโยชน์จากยาป้องกันนี้

ระหว่างช่วงการกำเริบของหอบหืด เด็กหลายรายต้องกินสเตียรอยด์ เช่น prednisolone

การป้องกันโรคหอบหืด

เป้าหมายของการรักษาโรคหอบหืดคือลูกของคุณจะไม่มีอาการและสามารถทำกิจกรรมได้ตามปกติ หอบหืดไม่ควรจำกัดกิจกรรมของลูก หากไม่ได้กำลังมีอาการกำเริบอยู่ในตอนนั้น

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

นอกจากหลีกเลี่ยงตัวกระตุ้นแล้ว ยังสามารถป้องกันหอบหืดได้โดยการใช้ยาป้องกันทุกวัน ซึ่งรวมถึงสเตียรอยด์ เช่น Flovent, Pulmicort, Qvar, Alvesco, Aerospan และ Asmanex ซึ่งต้องใช้ทุกวัน แม้ในวันที่ลูกไม่ได้มีอาการของหอบหืดก็ตาม ยาเหล่านี้มีอยู่ในรูปแบบ metered dose inhalers และ dry powder inhalers ที่ใหม่กว่า pulmicort ยังมีอยู่ในรูปแบบ pulmicort respules ที่สามารถให้ทาง nebulizer ได้ด้วย ซึ่งสะดวกสำหรับเด็กเล็ก

ยาป้องกันอื่น ๆ คือสเตียรอยด์ผสมกับยาขยายหลอดลมที่ออกฤทธิ์นาน ซึ่งใช้ในเด็กที่มีอาการหอบหืดระดับปานกลางถึงรุนแรงที่ไม่ได้ควบคุมอาการได้ด้วยสเตียรอยด์รูปแบบพ่น มีทั้ง Advair HFA, Advair Diskus, Dulera, และ Symbicort

ยาป้องกันหลักตัวอื่นคือ leukotriene modifiers เช่น Singulair (Monteleukast) ซึ่งมีอยู่ในรูปแบบผงและเม็ดที่เคี้ยวได้สำหรับเด็กเล็ก

หากลูกของคุณมียาป้องกันอาการอยู่แล้ว และยังคงจำเป็นต้องใช้ยาบรรเทาอาการเป็นประจำ ลูกของคุณก็อาจต้องใช้ยาป้องกันอาการเพิ่มอีกตัว หรือเพิ่มขนาดของยาที่ใช้อยู่ ตัวอย่างเช่น หากเขาใช้ Advair 100/50 ก็อาจต้องเพิ่มเป็นขนาดที่สูงกว่าเช่น Advair 250/50 และอาจเพิ่ม singulair ในการรักษาด้วย

การติดตามโรคหอบหืด

วิธีที่ง่ายที่สุดในการติดตามการรักษาของโรคหอบหืดว่าเป็นไปได้ดีเพียงใดคือการดูว่าเขามีอาการใด ๆ หรือไม่ หากลูกไม่ได้มีอาการไอหรือมีปัญหาในการหายใจ และแทบไม่ต้องใช้ยาบรรเทาอาการเลย ก็น่าจะอยู่ภายใต้การควบคุมอาการอย่างดีมาก แต่หากมีอาการไอบ่อย ๆ โดยเฉพาะในช่วงกลางคืนหรือขณะทำกิจกรรม หรือหากเขาใช้ยาบรรเทาอาการทุกวันหรือทุกสัปดาห์ อาการหอบหืดก็น่าจะควบคุมไม่ได้ดี

Peak flows สามารถช่วยในการติดตามอาการหอบหืดของเด็กได้เมื่อเขาอายุ 5-6 ปี peak flow meter เป็นอุปกรณ์เล็ก ๆ ที่ลูกใช้เป่า และอ้างอิงกับตัวเลขที่เป่าได้ และบางครั้งก็ช่วยให้คุณรู้หากเขามีปัญหากับหอบหืดหรืออยู่ภายใต้การควบคุมอย่างดี

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

การตรวจการทำงานของปอด (pulmonary function test) ก็เป็นเครื่องมืออีกอย่างที่ช่วยตัดสินใจว่าอาการหอบหืดของลูกอยู่ภายใต้การควบคุม แต่สามารถทำได้ที่คลินิกของแพทย์ภูมิแพ้หรือแพทย์ระบบโรคหายใจ กุมารแพทย์ส่วนใหญ่จะไม่ทำการตรวจนี้ที่คลินิก

แผนการรักษาหอบหืด

แผนการรักษาเป็นแหล่งอ้างอิงที่พกพาได้ที่แพทย์ควรให้คุณเพื่อให้คุณรู้ว่ายาชนิดใดควรใช้ในเวลาต่างกันอย่างไร แผนการรักษาโรคหอบหืดมักวางขอบเขตของยาที่ลูกใช้เป็นประจำ และยาที่ต้องใช้เมื่อ peak flow ลดลง หรือหากมีอาการหอบหืด

การให้ความรู้เรื่องโรคหอบหืด

หากอาการหอบหืดของลูกควบคุมได้ไม่ดี หรือหากคุณยังไม่เข้าใจว่าจะจัดการกับหอบหืดของเขาให้ดีที่สุดได้อย่างไร การส่งต่อไปยังกุมารแพทย์สาขาระบบโรคหายใจก็อาจช่วยได้ คุณอาจค้นหาชั้นเรียนให้ความรู้เรื่องโรคหอบหืดได้ว่ามีในพื้นที่ที่คุณอาศัยหรือไม่ รวมถึงแนวทางของ American Academy of Pediatrics สำหรับโรคหอบหืดและภูมิแพ้ และเว็บไซต์ที่สามารถช่วยให้คุณเรียนรู้มากขึ้นเกี่ยวกับหอบหืด

สิ่งพื้นฐานที่คุณควรรู้เกี่ยวกับหอบหืด รวมถึง

  • ยาใดบ้างที่ควรให้กับลูกและจะใช้เมื่อใด การมีแนวทางการรักษาสามารถช่วยให้คุณเข้าใจสิ่งที่ต้องทำได้
  • จะจัดการกับอาการหอบหืดกำเริบได้อย่างไร
  • จะใช้ nebulizer (หากคุณมีอยู่) และ/หรือ metered dose inhaler (MDI) เพียงอย่างเดียว หรือร่วมกับ spacer ได้อย่างไร
  • จะใช้ peak flow meter ได้อย่างไร และจะแปลผลได้อย่างไร
  • จะป้องกันลูกของคุณจากการกำเริบของอาการ รวมถึงการทำความเข้าใจในเรื่องการใช้ยาป้องกันอย่างเหมาะสมและหลีกเลี่ยงตัวกระตุ้นได้อย่างไร

หอบหืดที่ควบคุมอาการไม่ได้

คุณจะทำอย่างไรหากอาการหอบหืดของลูกไม่ได้อยู่ภายใต้การควบคุมที่ดี ? การเรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับหอบหืดเป็นการเริ่มต้นที่ดี แต่คุณจะต้องการตรวจติดตามกับแพทย์ หรือการส่งต่อให้แพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อขอรับความช่วยเหลือเพิ่มเติม เหตุผลใหญ่ที่ทำให้อาการหอบหืดไม่อยู่ภายใต้การควบคุมที่ดีคือ เด็กไม่ใช้ยาหรือใช้ผิดวิธี การนำยาทั้งหมดไปที่คลินิกในการตรวจครั้งต่อไปและแสดงวิธีใช้ยาของเขาสามารถช่วยให้กุมารแพทย์ตัดสินใจได้ว่าเขาใช้ยาเหมาะสมหรือไม่

คุณอาจพิจารณาว่าลูกเป็นภูมิแพ้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากเขามีอาการคัดจมูกหรือน้ำมูกไหลเมื่อมีอาการหอบหืด เด็กหลายคนที่เป็นภูมิแพ้มีอาการหอบหืดด้วย และภูมิแพ้ที่ไม่ได้รับการรักษาหรือยังควบคุมไม่ได้สามารถทำให้การรักษาหอบหืดอย่างมีประสิทธิภาพนั้นยากขึ้น การทดสอบการแพ้อาจเป็นประโยชน์หากคุณไม่สามารถรู้ได้ว่าตัวกระตุ้นใดที่กระตุ้นอาการหอบหืดของลูก

กรดไหลย้อนก็สามารถมีอาการรุนแรงกว่าและกระตุ้นให้เกิดโรคหอบหืดในเด็กบางคนได้ แม้แต่ในเด็กที่ไม่ได้มีอาการกรดไหลย้อนอย่างชัดเจนก็ตาม


16 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Asthma in Children | Asthma Symptoms. MedlinePlus. (https://medlineplus.gov/asthmainchildren.html)

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)