วัคซีนไวรัสตับอักเสบบี ต้องฉีดกี่เข็ม? จำเป็นไหม ป้องกันได้กี่ปี?

เผยแพร่ครั้งแรก 9 ส.ค. 2019 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 ตรวจสอบความถูกต้อง 9 พ.ค. 2019 เวลาอ่านประมาณ 3 นาที
วัคซีนไวรัสตับอักเสบบี ต้องฉีดกี่เข็ม? จำเป็นไหม ป้องกันได้กี่ปี?

ไวรัสตับอักเสบบี นับเป็นเชื้อไวรัสที่อันตรายอย่างมาก หากผู้ป่วยติดเชื้อไวรัสชนิดนี้แล้วไม่รักษา อาจลุกลามจนทำให้เกิดโรคตับแข็งหรือมะเร็งตับได้ โดยเมื่อปีพ.ศ.2558 องค์การอนามัยโลกเปิดเผยว่า ทั่วโลกมีผู้ป่วยด้วยโรคตับอักเสบจากการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีเรื้อรังจำนวน 240 ล้านคน และมีผู้เสียชีวิตจากการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีประมาณ 780,000 รายต่อปี อย่างไรก็ตาม เราสามารถป้องกันการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีได้ง่ายๆ ด้วยการฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบบี ซึ่งถือเป็นวัคซีนที่มีประสิทธิภาพสูง

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบบีวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 553 บาท ลดสูงสุด 59%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

รู้จักโรคไวรัสตับอักเสบบีในเบื้องต้น

เมื่อเชื้อไวรัสตับอักเสบบี (HBV) เข้าสู่ร่างกาย จะเข้าไปอาศัยที่เซลล์ตับ โดยอาจอาศัยอยู่ได้นานนับปี โดยที่ร่างกายไม่แสดงอาการใดๆ เลย แต่เมื่อไรที่ภูมิคุ้มกันร่างกายตรวจพบว่ามีไวรัสอาศัยอยู่ในเซลล์ตับ ก็จะเข้ากำจัดไวรัสโดยอัตโนมัติ ซึ่งภูมิคุ้มกันของเราจะทำลายเซลล์ตับไปด้วย ทำให้ตับเกิดการอักเสบ นานวันเข้าก็จะเกิดเป็นตับแข็ง และอาจกลายเป็นมะเร็งตับในที่สุด

นอกจากนี้ไวรัสตับอักเสบยังสามารถติดต่อกันได้หลากหลายช่องทาง ไม่ว่าจะเป็นการติดต่อจากแม่สู่ลูก ติดต่อทางเพศสัมพันธ์ จากการใช้เข็มร่วมกัน หรือติดต่อจากการรับเลือด

ทั้งนี้วิธีป้องกันไวรัสตับอักเสบ นอกเหนือจากการหลีกเลี่ยงสาเหตุการติดต่อดังที่กล่าวไปข้างต้นแล้ว การฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบบี ก็ถือเป็นหนึ่งในวิธีป้องกันที่มีประสิทธิภาพ ซึ่งวัคซีนป้องกันไวรัสตับอักสบบี ถือเป็นวัคซีนพื้นฐานที่แพทย์แนะนำให้เด็ก 

วัคซีนไวรัสตับอักเสบบี ทำงานอย่างไร

วัคซีนไวรัสตับอักเสบบี ประกอบด้วยโปรตีนที่ผิวของไวรัส (HBsAg) ซึ่งไม่เป็นอันตรายต่อร่างกาย แต่จะช่วยกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันเชื้อไวรัสตับอักเสบบีขึ้นมาโดยอัตโนมัติ หากร่างกายได้รับเชื้อไวรัสตับอักเสบบีเมื่อใด ภูมิคุ้มกันจะจดจำได้และเข้าทำลายอย่างทันท่วงที

วัคซีนไวรัสตับอักเสบบีต้องฉีดกี่เข็ม ต้องเตรียมตัวก่อนฉีดวัคซีนอย่างไร?

วัคซีนไวรัสตับอักเสบบีต้องฉีดทั้งหมด 3 เข็ม โดยจะฉีดห่างกันตามระยะเวลาที่กำหนดดังนี้

  • เข็มที่ 1 ฉีดได้ตามความสะดวก
  • เข็มที่ 2 ฉีดหลังจากเข็มแรก 1 เดือน
  • เข้มที่ 3 ฉีดหลังจากเข็มที่ 2 ประมาณ 5 เดือน

หากคุณลืมฉีดเข็มที่ 2 หรือเข็มที่ 3 ให้รีบเข้ารับการฉีดทันทีที่คุณนึกได้ 

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง

การเตรียมตัวก่อนฉีดวัคซีนนั้น แพทย์บางท่านจะแนะนำให้ตรวจหาภูมิต้านทานต่อเชื้อไวรัสก่อน เนื่องจากเด็กส่วนใหญ่ที่เกิดหลังจากปี.พศ..2533 มักได้รับการฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบบีอยู่แล้ว ดังนั้นหากร่างกายมีภูมิต้านทาน ก็ไม่จำเป็นต้องฉีดวัคซีนอีกต่อไป

ทั้งนี้ประมาณ 1-2 เดือน หลังจากได้รับวัคซีนครบทั้ง 3 เข็ม ควรตรวจเลือดเพื่อหาภูมิต้านทานไวรัสตับอักเสบบี ถ้าภูมิคุ้มกันยังไม่ปรากฏ ก็ควรฉีดวัคซีนกระตุ้นเพิ่มเติม

วัคซีนไวรัสตับอักเสบบี มีประสิทธิภาพแค่ไหน?

โดยส่วนใหญ่ประมาณ 1 เดือน หลังจากได้รับวัคซีนเข็มที่ 2  ระดับภูมิคุ้มกันในร่างกายจะสูงพอที่จะป้องกันการติดเชื้อได้แล้ว และเมื่อได้รับวัคซีนครบ 3 เข็ม พบว่าผู้ได้รับวัคซีนร้อยละ 97 จะสร้างภูมิคุ้มกัน ซึ่งคาดว่าจะป้องกันการติดเชื้อได้นานตลอดชีวิต อย่างไรก็ตามมีผู้ได้รับวัคซีนร้อยละ 1-3% ที่ร่างกายไม่สร้างภูมิคุ้มกันเช่นกัน จึงควรมีการตรวจหาภูมิคุ้มกันหลังฉีดวัคซีนเพื่อยืนยันผล 

จากอัตราการป้องกันการติดเชื้อที่ค่อนข้างสูง จึงช่วยลดจำนวนผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบได้สูงมาก

ใครที่ควรฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบบี

ทุกคนควรเข้ารับการฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบบี เพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดโรคตับ ซึ่งหากคุณไม่แน่ใจว่าตัวเองมีภูมิคุ้มกันไวรัสตับอักเสบบีหรือไม่ ควรเข้ารับการตรวจเพื่อยืนยันผลให้แน่ชัด และหากผลการตรวจไม่พบว่าร่างกายมีภูมิคุ้มกัน ก็ควรฉีดวัคซีนป้องกันทันที

วัคซีนไวรัสตับอักเสบบีมีความปลอดภัยหรือไม่

วัคซีนไวรัสตับอักเสบบีนับว่าเป็นวัคซีนที่ปลอดภัย ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ หลังจากฉีดวัคซีนแล้วมักไม่มีผลข้างเคียงใดๆ เกิดขึ้น อาจมีอาการ เจ็บ บวม แดง คัน ที่ตำแหน่งที่ฉีดยา หรืออาจมีไข้ต่ำๆ บ้าง แต่จะหายได้เองภายใน 1-2 วัน แต่ถ้าหลังจากฉีดวัคซีนแล้ว คุณมีอาการวิงเวียน หัวใจเต้นเร็ว มีไข้สูง อ่อนเพลีย เกิดลมพิษ หรือหายใจเร็ว ให้รีบไปพบแพทย์ทันที เพราะคุณอาจแพ้วัคซีนดังกล่าวได้   อย่างไรก็ตามมีผู้ที่แพ้วัคซีนไวรัสตับอักเสบบีน้อยมาก

วัคซีนไวรัสตับอักเสบบี รักษาได้หรือไม่

วัคซีนจะช่วยป้องกันการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีเท่านั้น แต่ไม่สามารถรักษาโรคนี้ได้ หากคุณติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี จะต้องรักษาด้วยวิธีอื่น

อย่างไรก็ตาม หากคุณสงสัยว่าตัวเองอาจจติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี เช่น สัมผัสกับสารคัดหลั่งของผู้ติดเชื้อ หรือมีเพศสัมพันธ์กับผู้ติดเชื้อ โดยที่ไม่เคยได้รับวัคซีนไวรัสตับอักเสบบีมาก่อน จะต้องรีบไปพบแพทย์ภายใน 2 สัปดาห์ เพราะวัคซีนรวมถึงยาบางชนิด สามารถลดโอกาสเสี่ยงของการติดเชื้อได้ 

วัคซีนไวรัสตับอักเสบบี ฉีดได้ที่ไหน

ปัจจุบันโรงพยาบาลทั้งรัฐและเอกชน รวมถึงคลินิกชุมชน สถานีอนามัย มีบริการฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบบีแทบทุกแห่ง ราคาค่าฉีดวัคซีนเริ่มต้นที่เข็มละประมาณ 200 บาท ขึ้นอยู่กับแต่ละโรงพยาบาล สนใจแพ็คเกจฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบบีตรวจสอบได้ที่นี่


1 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Chang YC, Wang JH, Chen YS, Lin JS, Cheng CF, Chu CH. Hepatitis B virus vaccination booster does not provide additional protection in adolescents: a cross-sectional school-based study. BMC Public Health. 2014;14:991. Published 2014 Sep 23. doi:10.1186/1471-2458-14-991

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป