เชื้อราในอาหาร คือจุลินทรีย์ที่อาศัยอยู่ในพืชและสัตว์ มีลักษณะเป็นขุยฟุ้งๆคล้ายขนสัตว์ที่เราสามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า มักมีสีเทา สีขาว สีฟ้า สีเขียว สีน้ำตาล หรือสีดำ เชื้อราส่วนมากได้ชื่อว่าเป็นมัจจุราชตัวจิ๋วที่เป็นต้นเหตุของโรคภูมิแพ้และโรคอื่นๆที่เกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ แต่บางชนิดก็ไม่ได้ก่อให้เกิดโทษแต่อย่างใด
เชื้อราเหล่านี้เจริญเติบโตได้ทั้งที่บริเวณชั้นผิวภายนอกและภายในของอาหาร อีกทั้งยังสามารถแพร่กระจายไปยังอาหารอื่นๆที่อยู่ใกล้เคียงได้อย่างรวดเร็วมากจนทำให้หลายคนอดสงสัยไม่ได้ว่า เจ้าเชื้อราหน้าตาชวนขนลุกเหล่านี้มาอยู่บนอาหารของเราได้อย่างไร? แล้วเราสามารถป้องกันได้หรือไม่? คำตอบที่เกี่ยวข้องได้ถูกรวบรวมไว้ในบทความนี้แล้ว
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
ปัจจัยที่ทำให้อาหารขึ้นรา
ก่อนอื่นเลยต้องบอกว่าเชื้อราโดยทั่วไปนั้นเป็นจุลินทรีย์ที่ขยายพันธ์ได้อย่างรวดเร็วมากด้วยการสร้างสปอร์สฺ (spores) และอาศัยน้ำ อากาศ หรือแมลงเป็นพาหะในการนำสปอร์สฺนี้ในการแพร่กระจายตัวไปยังบริเวณต่างๆ ทำให้เราสามารถพบเชื้อราได้แทบจะทุกที่ ไม่ว่าจะเป็นด้านนอกหรือด้านในอาคารบ้านเรือนก็ตาม
[caption id="" align="aligncenter" width="700"]
เชื้อรา[/caption]
การแพร่กระจายตัวของเชื้อราจะเป็นไปได้อย่างรวดเร็วและสมบูรณ์ที่สุดในบริเวณที่มีความร้อนอบอ้าวและมีความชื้นสูง อย่างเช่น บริเวณที่ไม่ได้โดนแสงแดดมากนัก บริเวณที่มีความเปียกชื้น และบริเวณที่อากาศถ่ายเทได้ไม่สะดวก ราที่ขึ้นอาหารก็เช่นกัน แม้ว่าเราจะเก็บไว้ในตู้เย็นอย่างมิดชิด เชื้อราเหล่านี้ก็ยังคงตามมารังควานอาหารของเราได้อยู่ดี เพราะตู้เย็นคือหนึ่งในบริเวณที่ปลอดแสงและมีความชื้นอยู่สูงนั่นเอง ซึ่งความเย็นของอุณหภูมิในตู้เย็นก็ไม่ได้ทำให้เชื้อราเหล่านี้สะทกสะท้านเลยแม้แต่น้อย อีกทั้งเกลือและน้ำตาลในอาหารก็เป็นตัวดึงดูดเชื้อราได้อย่างดีอีกด้วย
วิธีการป้องกันไม่ให้อาหารขึ้นรา
การป้องกันไม่ให้อาหารขึ้นรานั้น ทำได้โดยการเก็บรักษาอาหารอย่างเหมาะสมและการทำลายแหล่งเพาะพันธ์เชื้อราภายในครัวเรือน ดังนี้...
- เมื่อต้องเสริฟอาหารในปริมาณมากสำหรับการทานร่วมกัน แนะนำว่าให้มีฝาหรือแผ่นพลาสติกใสครอบปากภาชนะไว้หลังจากการตักในแต่ละครั้ง ทั้งนี้เพื่อป้องกันไม่ให้อาหารสัมผัสกับสปอร์สฺของเชื้อราที่มากับอากาศหรือแมลงนั่นเอง
- ในกรณีที่เป็นอาหารกระป๋องที่เปิดฝาแล้ว ให้เทอาหารใส่กล่องพลาสติกสำหรับใส่อาหารโดยเฉพาะ เพราะกล่องใส่อาหารเหล่านี้มีการปกปิดที่มิดชิดมาก ทำให้อากาศไม่สามารถเข้าถึงอาหารได้ นอกจากนี้ยังควรนำอาหารประเภทนี้แช่ตู้เย็นทันทีเพื่อยืดอายุของอาหารไม่ให้เน่าเสียเร็วเกินไป
- อาหารที่ปรุงสุกแล้วมีโอกาสขึ้นราได้ง่ายกว่าอาหารสด เพราะมักมีส่วนประกอบของเกลือและน้ำตาล เพราะฉะนั้นควรบริโภคอาหารเหล่านี้ภายใน 3 วันหลังจากการปรุงสุกเพื่อลดโอกาสในการขึ้นราและแพร่กระจาย
- ทำความสะอาดตู้เย็นทุกๆ 1 – 2 เดือน ด้วยน้ำเปล่าและเบคกิ้งโซดาประมาณ 1 ช้อนโต๊ะ เพื่อกำจัดเศษอาหารที่ตกหล่นอยู่ภายใน ซึ่งเป็นหนึ่งในสาเหตุที่ทำให้เชื้อราเจริญเติบโตได้ดีภายในตู้เย็น จากนั้นล้างให้สะอาดและเช็ดให้แห้ง
- หมั่นทำความสะอาดอุปกรณ์ในห้องครัวที่มีความชื้นสะสม เช่น ฟองน้ำล้างจาน ผ้าเช็ดจาน ผ้าเช็ดมือ และไม้ถูพื้น หากอุปกรณ์เหล่านี้สกปรกจนเกินกว่าที่จะทำความสะอาดได้ก็ควรทิ้งไปได้เลย เพราะความชื้นจากของใช้เหล่านี้เป็นตัวกระตุ้นการเจริญเติบโตของเชื้อรา
