กองบรรณาธิการ HD
เขียนโดย
กองบรรณาธิการ HD

Prolactin (ฮอร์โมนโปรแลคติน)

เผยแพร่ครั้งแรก 1 มี.ค. 2017 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 เวลาอ่านประมาณ 2 นาที

ฮอร์โมนโพรแลคตินนี้จะช่วยควบคุมการมีประจำเดือนของผู้หญิงและการผลิตอสุจิของผู้ชาย

โพรแลคติน (Prolactin) เป็นฮอร์โมนที่ผลิตจากต่อมใต้สมองซึ่งอยู่ใกล้กับส่วนล่างของสมอง การสร้างโพรแลคตินนั้นจะถูกควบคุมด้วยฮอร์โมนอื่นๆที่เรียกว่า prolactin-inhibiting factors ซึ่งได้แก่ โดพามีน ทั้งผู้ชายและผู้หญิงมักจะมีโพรแลคตินในเลือดน้อยอยู่แล้ว ในผู้ชายนั้น โพรแลคตินจะช่วยในเรื่องของการผลิตตัวอสุจิ ส่วนในผู้หญิงจะช่วยควบคุมวงจรของประจำเดือนและทำให้หน้าอกขยายและโตขึ้น เมื่อผู้หญิงตั้งครรภ์ ระดับโพรแลคตินจะเพิ่มขึ้น และพอเด็กคลอดออกมาแล้วระดับโพรแลคตินที่สูงมากๆนั้นจะทำให้มีการผลิตน้ำนมเพื่อเลี้ยงทารกนั่นเอง

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ตรวจระดับฮอร์โมนวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 382 บาท ลดสูงสุด 69%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

ภาวะโพรแลคตินในเลือดสูงคืออะไร

หญิงหรือชายที่มีโพรแลคตินในเลือดสูงเกินไปจะมีภาวะที่เรียกว่า ภาวะโพรแลคตินในเลือดสูง (hyperprolactinemia) การที่ระดับโพรแลคตินสูงขึ้นอาจส่งผลต่อการผลิตฮอร์โมนได้ เช่น ฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน ข้อมูลจาก สมาคมเวชศาสตร์การเจริญพันธุ์แห่งอเมริกา (ASRM) กล่าวว่า ในปีที่ให้กำเนิดบุตรนั้น หญิงที่คลอดบุตรจะมีรอบเดือนผิดปกติแต่รังไข่ก็ยังเป็นปกติดี ซึ่งหนึ่งในสามของหญิงเหล่านี้จะมีภาวะโพรแลคตินในเลือดสูงหญิงที่มีภาวะโพรแลคตินในเลือดสูงยังสามารถใช้ยาคุมกำเนิดได้ เพื่อไม่ให้เกิดการตั้งครรภ์ขึ้นหรือเพื่อดูแลรอบของประจำเดือนให้เป็นปกติ แม้จะมีโพรแลคตินนเลือดสูง แต่ผู้หญิงบางคนก็ไม่มีอาการใดๆบ่งบอกเลย ในขณะที่บางคนอาจมีอาการต่อไปนี้:

  • มีปัญหาในการตั้งครรภ์
  • มีน้ำนมไหลถึงแม้จะไม่ได้ท้อง
  • เกิดการเปลี่ยนแปลงหรือไม่มีการตกไข่เนื่องจากการผลิตฮอร์โมนเอสโทรเจนและโพรเจสเตอโรนเปลี่ยนไป
  • ประจำเดือนมาผิดปกติหรือประจำเดือนไม่มา

ในผู้ชายนั้น หากระดับโพรแลคตินสูงๆสามารถทำให้:

  • มีน้ำนมไหลออกจากหัวนม
  • อวัยวะไม่แข็งตัว
  • ความต้องการทางเพศลดลง
  • มีบุตรยาก
  • ผลิตอสุจิได้น้อยหรือไม่สามารถผลิตอสุจิได้

หากคุณมีอาการตามที่กล่าวมาข้างต้น แพทย์อาจตรวจเลือดเพื่อวัดระดับโพรแลคติน

ระดับโพรแลคตินสูงอาจบ่งบอกว่าร่างกายคุณกำลังมีอาการดังต่อไปนี้:

  • เกิดการระคายเคืองหรือมีบาดแผลที่ผนังหน้าอก เกิดจากรอยแผลเป็นจากการผ่าาตัด โรคงูสวัด หรือปัจจัยอื่นๆ
  • โรค Hypothalamic disease (ปัญหาเกี่ยวกับส่วนหนึ่งของสมองที่ชื่อว่า ไฮโปทาลามัส)
  • ภาวะขาดไทรอยด์ฮอร์โมน (หรือภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานต่ำ)
  • โรคไต
  • เนื้องอก prolactinoma เป็นเนื้องอกที่ต่อมใต้สมองที่จะผลิตโพรแลคติน (ส่วนใหญ่จะวินิจฉัยได้ในหญิงอายุต่ำกว่า 50 ปี)
  • เนื้องอกต่อมใต้สมองและโรคอื่น ๆ

แม้จะยังไม่ทราบสาเหตุของผู้ป่วยที่มีภาวะโพรแลคตินในเลือดสูงมากถึงหนึ่งในสามของผู้ป่วยทั้งหมด แต่ภาวะดังกล่าวอาจมีสาเหตุมาจาก: 

  • ยาบางชนิดที่ใช้รักษาอาการซึมเศร้า โรคจิต หรือความดันโลหิตสูง
  • สมุนไพร เช่น ลูกซัด เม็ดยี่หร่า และเรด โคลอเวอร์
  • ความเครียดที่มากเกินไปหรือการออกกำลังกายที่รุนแรง
  • อาหารบางชนิด
  • การกระตุ้นหัวนม

การรักษาระดับฮอร์โมนโพรแลคติน

ปรึกษาแพทย์เพื่อหาทางเลือกในการรักษาโรคขาดโพรแลคตินหรือการมีโพรแลคดตินสูง ถ้าแพทย์ไม่สามารถวิเคราะห์ถึงสาเหตุของระดับโดรแลคตินที่ผิดปกติของคุณได้ หรือหากระดับโพรแลคตินคุณสูงขึ้นเนื่องจากเนื้องอกเล็กๆที่ต่อมใต้สมองแต่ร่างกายคุณยังสามารถผลิตเอสโทรเจนได้ คุณก็ไม่จำเป็นต้องรับการรักษา ในผู้ป่วยบางรายจะพบว่าอาจต้องใช้ยาหรือการผ่าตัดในการรักษา ซึ่งนั่นก็ขึ้นอยู่กับว่าภาวะโพรแลคตินที่ผิดปกตินี้เกิดมาจากสาเหตุใด โดยส่วนใหญ่แล้วยาที่ใช้ในการรักษาคือ cabergoline และ bromocriptine ซึ่งจะต้องทานยานี้จนกว่าระดับโพรแลคตินจะกลับเข้าสู่ภาวะปกติหรือจนกว่าคุณจะท้อง (ในกรณีที่คุณอยากจะท้องอยู่แล้ว) ถ้าเนื้องอกที่ต่อมใต้สมองมีขนาดใหญ่และเป็นเหตุให้ระดับโพรแลคตินของคุณสูงขึ้น อีกทั้งการทานยาก็ไม่ช่วยรักษาอาการของคุณได้แล้วล่ะก็ หมออาจจะต้องแนะนำให้คุณใช้วิธีผ่าตัดเอาเนื้องอกนั้นออก


8 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
ncbi.nlm.nih, Physiology, Prolactin (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507829/), April 16, 2019.
Valinda Riggins Nwadike, Why is a prolactin level test done? (https://www.medicalnewstoday.com/articles/322279.php), June 27, 2018
Alan Carter, PharmD, Prolactin Level Test (https://www.healthline.com/health/prolactin), July 8, 2016

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

ดูคำถามและคำตอบอื่นๆ ที่เกี่ยวกับอาการนี้
เป็นเนื้องอกในมดลูกอันตรายมากไหมค่ะ
คำถามนี้ได้การตอบจากพยาบาลผู้เชี่ยวชาญ
ประจำมาตลอดเลยติดกัน2เดือนแล้วค่ะ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
ท้องอืด มีลมในกระเพาะ ท้องป่องมากเหมือนคนท้อง เกิดจากสาเหตุอะไรคะ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
เป็นเนื้องอกที่ตับสามารถผ่าตัดได้ไหมค่ะ...ความเสี่ยงสูงไหมค่ะ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
ไทรอยเป็นพิษ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
โรคคุชชิ่งซินโดรม มีวิธีดูแลรักษายังไงค่ะ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)