ความดันโลหิต (Blood pressure) เป็นอีกปัจจัยที่สามารถบ่งบอกถึงภาวะสุขภาพของคนทุกเพศทุกวัยได้ สำหรับอุปกรณ์ที่ช่วยวัดค่าเหล่านี้ได้ก็คือ เครื่องวัดความดันโลหิต
เครื่องวัดความดันโลหิตคืออะไร?
เครื่องวัดความดันโลหิต (Blood pressure monitor หรือ Blood pressure measurement device) คือ อุปกรณ์วัดระดับความดันโลหิตที่ถูกส่งออกมาจากหัวใจห้องล่างซ้ายเข้าสู่ระบบหลอดเลือดแดง
สูตรอาหารเสริม รวมสารสำคัญ 9 ชนิด สำหรับ เบาหวาน น้ำตาลในเลือดสูง ความดัน ไขมัน
ซื้อผ่าน HD ประหยัดกว่า / ราคาพิเศษสำหรับ นศ. / ผ่อน 0% / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
เครื่องวัดความดันโลหิตจะแสดงผลออกมาเป็นตัวเลข 3 ค่า ได้แก่
- ความดันโลหิตช่วงบน (Systolic blood pressure: SBP) ตัวอักษรที่ปรากฏอยู่บนเครื่องวัดคือ SYS เป็นความดันของเลือดสูงสุดที่เกิดจากหัวใจห้องล่างซ้ายบีบตัว
- ความดันโลหิตช่วงล่าง (Diastolic blood pressure: DBP) ตัวอักษรที่ปรากฏอยู่บนเครื่องวัดคือ DIA เป็นความดันเลือดที่ต่ำสุดที่เกิดจากหัวใจห้องล่างซ้ายคลายตัวออก
- อัตราการเต้นของหัวใจ (Pulse หรือ Heart rate) เป็นค่าตัวเลขบอกถึงจำนวนอัตราการเต้นของหัวใจ หรือชีพจรต่อนาที
ประเภทของเครื่องวัดความดันโลหิต
เราสามารถจำแนกเครื่องวัดความดันโลหิตออกได้เป็น 3 ชนิดหลักๆ
1. เครื่องวัดความดันโลหิตชนิดปรอท (Mercurial manometer)
เป็นเครื่องวัดความดันโลหิตชนิดมาตรฐาน ลักษณะเครื่องวัดมีแท่งแก้วปรอทอยู่ภายในกับลูกยางสำหรับบีบซึ่งมีสายโยงออกมา
เครื่องวัดความดันโลหิตชนิดนี้มีขั้นตอนการวัดง่ายๆ ไม่ต้องปรับแต่งอะไรมาก เพราะใช้หลักแรงโน้มถ่วงของโลกในการวัดเป็นหลัก รวมถึงให้ผลการวัดแม่นยำ
แต่ข้อเสียของเครื่องวัดความดันโลหิตชนิดปรอทคือ มีขนาดใหญ่เทอะทะ พกพาไม่สะดวก อีกทั้งเวลาใช้ต้องตั้งไว้บนพื้นราบ ไม่เอียง ไม่เช่นนั้นจะทำให้ผลการวัดผิดพลาดได้
ผู้ที่สายตาไม่ดี หรือไม่มีแรงบีบลูกยางมากพอ จึงไม่เหมาะจะใช้เครื่องวัดความดันชนิดนี้
ตรวจหัวใจและหลอดเลือดวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 294 บาท ลดสูงสุด80%
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
2. เครื่องวัดความดันโลหิตชนิดขดลวด (Aneroid equipment)
สามารถเรียกได้อีกชื่อว่า "เครื่องวัดความดันโลหิตหน้าปัดนาฬิกา" มีจุดเด่นคือ พกพาง่าย น้ำหนักเบา ราคาไม่แพง แต่มีข้อเสีย คือ อาจชำรุดได้ง่ายหากทำตก หรือกระแทก และมีกลไกการใช้ซับซ้อนกว่าเครื่องวัดความดันโลหิตชนิดอื่น
3. เครื่องวัดความดันโลหิตชนิดดิจิตอล (Automatic equipment)
ปัจจุบันเป็นเครื่องวัดความดันโลหิตที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในปัจจุบัน เนื่องจากมีหลายยี่ห้อ หลายราคา หลายขนาดให้ได้เลือกซื้อ ทั้งยังพกพาสะดวก ใช้งานง่าย และไม่ต้องใช้ลูกยางในการบีบลมเพื่อหาชีพจร
นอกจากนี้เครื่องวัดความดันโลหิตชนิดนี้ยังแสดงผลด้วยตัวเลขขนาดใหญ่ เหมาะกับผู้สูงอายุ หรือผู้ที่สายตาไม่ดี อีกทั้งบางรุ่นยังสามารถพิมพ์ผลการวัดออกมาเป็นกระดาษให้ได้เก็บบันทึกได้ด้วย
แต่ข้อเสียของเครื่องวัดความดันโลหิตแบบดิจิตอลคือ อาจมีขั้นตอนการใช้ซับซ้อน ต้องเรียนรู้วิธีใช้ให้เป็นเสียก่อน และอาจเสียหายแตกหักง่าย ต้องใช้ไฟฟ้าระหว่างใช้งาน และราคามักสูงกว่าเครื่องวัดความดันโลหิตชนิดอื่นๆ
อย่างไรก็ตาม เครื่องวัดความดันโลหิตทั้ง 3 ชนิดนี้ จำเป็นต้องได้รับการตรวจสอบมาตรฐาน และคุณภาพของเครื่องอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้ค่าการวัดความดันโลหิตออกมาแม่นยำที่สุด
ระดับค่าความดันโลหิตที่ปกติ
ในผู้ที่อายุมากกว่า 18 ปี ค่าความดันโลหิตที่อยู่ในเกณฑ์ปกติอยู่ที่ 120/80 มิลลิเมตรปรอท
ตรวจหัวใจและหลอดเลือดวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 294 บาท ลดสูงสุด80%
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
หากคุณมีระดับความดันโลหิตช่วงบนอยู่ที่ 130-139 กับความดันโลหิตช่วงล่างอยู่ที่ 85-89 มิลลิเมตรปรอท แนะนำให้ปรึกษาแพทย์ เพราะถือว่าความดันโลหิตเริ่มสูง แต่ยังไม่อยู่ในระยะอันตราย
ส่วนตัวเลขที่เข้าข่ายกลุ่มผู้ที่มีความดันโลหิตสูงแล้ว ระดับความดันโลหิตช่วงบนจะอยู่ที่ 140 มิลลิเมตรปรอทขึ้นไป
ส่วนระดับความดันโลหิตช่วงล่างจะอยู่ที่ 90 มิลลิเมตรปรอทขึ้นไป
หากคุณมีระดับความดันโลหิตสูงเกินกว่า 180/110 มิลลิเมตรปรอท ให้พบแพทย์โดยด่วน เพราะถือว่า อยู่ในระดับโรคความดันโลหิตสูงระยะรุนแรงแล้ว
เครื่องวัดความดันโลหิตที่ต้นแขนกับข้อมือ แบบไหนดีกว่ากัน?
โดยปกติ การวัดความดันโลหิตทั่วไปมักจะวัดที่บริเวณต้นแขน อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันได้มีการคิดค้นเครื่องวัดความดันโลหิตที่ข้อมือ หรือในรูปของนาฬิกาดิจิตอลสมัยใหม่ออกมา
ทำให้หลายคนสงสัยว่า แล้วระหว่างเครื่องวัดความดันโลหิตทั้ง 2 แบบนี้ แบบไหนดีกว่า หรือแม่นยำกว่ากัน
คำตอบคือ วัดที่ต้นแขนจะได้ค่าที่แม่นยำกว่า เนื่องจากข้อมือเป็นบริเวณที่ชีพจรมักเปลี่ยนแปลงค่อนข้างบ่อย ซึ่งเป็นผลมาจากชั้นผิวบริเวณข้อมือที่บางกว่าต้นแขน
อีกทั้งเส้นเลือดบริเวณข้อมือมีขนาดค่อนข้างเล็ก จึงทำให้การวัดความดันโลหิตบริเวณข้อมือมักจะได้ค่าที่สูง หรือต่ำกว่าค่าความดันโลหิตที่ต้นแขน
อย่างไรก็ตาม หากผู้วัดความดันโลหิตมีเนื้อต้นแขนมากจนไม่สามารถวัดความดันโลหิตตามปกติได้ หรือไม่สามารถหาชีพจรบริเวณดังกล่าวเจอ แพทย์ หรือพยาบาลอาจให้วัดความดันโลหิตที่ข้อมือแทนได้
หากคุณมีเครื่องวัดความดันโลหิตที่ข้อมือ และต้องการทราบว่า เครื่องดังกล่าวให้ค่าความดันแม่นยำขนาดไหน ให้คุณนำเครื่องวัดความดันโลหิตที่ข้อมือไปพบแพทย์ด้วย
เพื่อให้แพทย์วัดความดันจากต้นแขน และนำมาเทียบกับค่าความดันที่วัดได้จากข้อมือว่า ตรงกัน หรือแตกต่างกันมากขนาดไหน
ขั้นตอนการวัดความดันโลหิต
- ก่อนวัดความดันโลหิตให้นั่งพักบนเก้าอี้ในท่าสบายๆ หายใจเข้าออกปกติ ไม่ควรอยู่ในที่เสียงดัง หลังพิงพนักเก้าอี้ ไม่ต้องเกร็ง และไม่ควรนั่งไขว่ห้าง
- ไม่ควรพูดคุยกับใคร หรือขยับตัวขณะเตรียมวัดความดัน
- วางแขนซ้าย หรือขวาบนโต๊ะ ไม่ต้องกำมือ แล้วพยาบาลจะนำผ้าพันแขน (Cuff) มาพันที่ต้นแขนเหนือข้อพับประมาณ 2-3 เซนติเมตร
- หลังจากนั้นการจะเริ่มวัดความดันซึ่งอาจเป็นการบีบลูกยาง หรือกดปุ่มที่เครื่องวัดความดันโลหิตให้ผ้าพันแขนออกแรงบีบต้นแขนเพื่อไปกดเส้นเลือดข้างใน ระหว่างที่ผ้าพันแขนเริ่มบีบต้นแขนให้คุณหายใจสบายๆ ไม่ต้องเกร็ง
- กรณีที่ใช้เครื่องวัดความดันโลหิตแบบดิจิตอล เมื่อผ้าพันแขนพบระดับความดันโลหิตในเส้นเลือดแล้ว ผ้าพันแขนจะค่อยๆ คลายตัวออก ส่วนกรณีที่ใช้เครื่องวัดความดันโลหิตแบบบีบลูกยาง ผู้วัดความดันโลหิตจะคลายผ้าพันแขนออกให้ จากนั้นเครื่องจะแสดงตัวเลขค่าความดันโลหิตออกมา
ข้อควรระวังขณะวัดความดันโลหิต
มีข้อควรระวังบางอย่างที่ควรรู้ขณะวัดความดันโลหิต เช่น
- ไม่ควรอยู่ในภาวะเครียด วิตกกังวลขณะวัดความดัน เพราะจะทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้นได้ คุณอาจหากิจกรรมคลายเครียด หรือผ่อนคลายจิตใจก่อนวัดความดัน
- ไม่ควรใส่เสื้อผ้ารัดแน่น หรือคับเกินไป รวมถึงไม่สูบบุหรี่ ไม่บริโภคแอลกอฮอล์ ไม่ดื่มเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของคาเฟอีนก่อนวัดความดันโลหิต 30 นาที
- อย่าขยับแขนระหว่างวัดความดัน รวมถึงอย่าเคลื่อนไหวเครื่องวัดความดันโลหิต เพราะค่าตัวเลขที่ออกมาอาจเปลี่ยนแปลงไป
- อย่าตื่นตระหนกหากตัวเลขความดันออกมาสูง หรือต่ำเกินเกณฑ์ แต่ให้ลองวัดความดันโลหิตซ้ำอีกครั้ง หรือปรึกษาพยาบาลที่เป็นผู้วัดความดันให้
- หากไม่เคยตรวจสอบสภาพการใช้งาน หรือมาตรฐานเครื่องวัดความดันโลหิตที่ใช้มานานเกิน 2 ปี ให้เปลี่ยนไปใช้เครื่องที่ยังคงมาตรฐานการใช้งานได้ดีอยู่ เพื่อให้ได้ตัวเลขที่แม่นยำ
ราคาเครื่องวัดความดันโลหิต
ปัจจุบันมีเครื่องวัดความดันโลหิตหลากหลายยี่ห้อและหลายขนาดให้คุณเลือกซื้อ โดยราคาเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 500-7,000 บาท ส่วนมากเป็นเครื่องวัดความดันโลหิตแบบดิจิตอล มีขนาดเล็ก และพกพาง่าย
ควรศึกษายี่ห้อ คุณภาพ มาตรฐานของเครื่องวัดความโลหิตที่ต้องการซื้อเสียก่อน เพื่อให้ได้วัดค่าความดันโลหิตอย่างแม่นยำ และคุ้มค่าต่อราคาเครื่องที่เลือกซื้อ
การใช้เครื่องวัดความดันโลหิตมีหลักการใช้ง่ายๆ ที่จำเป็นต้องรู้ เพราะนอกจากการวัดความดันโลหิตก่อนพบแพทย์แล้ว บางคนก็ยังต้องใช้เครื่องวัดความดันโลหิตขณะอยู่บ้านเองด้วย
ดังนั้นคุณจึงควรรู้หลักการใช้งานเครื่องวัดความโลหิตที่ถูกต้อง เพื่อให้สามารถดูแลสุขภาพของตนเองและคนที่คุณรักได้เองตั้งแต่ที่บ้าน
เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจตรวจหัวใจ จากคลินิกและโรงพยาบาลใกล้คุณ และไม่พลาดทุกอัปเดตเรื่องสุขภาพและโปรโมชันเมื่อกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android
