กองบรรณาธิการ HD
เขียนโดย
กองบรรณาธิการ HD
ทีมแพทย์ HD
ตรวจสอบความถูกต้องโดย
ทีมแพทย์ HD

วิตามินเอสำคัญอย่างไร

ทำความรู้จักประโยชน์ของวิตามินเอรอบด้าน และปริมาณที่ควรรับประทานต่อวัน
เผยแพร่ครั้งแรก 6 ก.พ. 2018 อัปเดตล่าสุด 23 ธ.ค. 2020 ตรวจสอบความถูกต้อง 30 ก.ย. 2019 เวลาอ่านประมาณ 3 นาที
วิตามินเอสำคัญอย่างไร

เรื่องควรรู้

ขยาย

ปิด

  • วิตามิน เอ เป็นวิตามินที่ช่วยการมองเห็น ระบบภูมิคุ้มกัน ช่วยรักษาสิวได้ด้วย
  • วิตามิน เอ แบ่งเป็นสองประเภทคือ เรตินอล ที่มีอยู่ในเนื้อสัตว์ และ แคโรทีน มาจากพืชและสัตว์
  • ผักสีเหลืองและเขียวเข้ม เช่น ฟักทอง คะน้า ผักตำลึง ไข่ นม ผลิตภัณฑ์จากนม และผลไม้สีเหลือง เช่น มะละกอ เป็นแหล่งวิตามิน เอ ชั้นดีที่พบได้ทั่วไปในชีวิตประจำวัน
  • การขาดวิตามิน เอ ทำให้เกิดโรคนัยน์ตาแห้ง และอาการตาบอดตอนกลางคืน
  • ถ้าคิดว่าสายตาเริ่มมีปัญหาจากการขาดวิตามิน เอ หรือจากปัจจัยอื่น ๆ ดูแพ็กเกจตรวจตา รักษาโรคตาได้ที่นี่

วิตามินเอ หนึ่งในวิตามินสำคัญที่มีประโยชน์ต่อร่างกายหลากหลายด้าน เช่น ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการมองเห็น เสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย และยังช่วยรักษาสิวได้อีกด้วย มาทำความรู้จักประโยชน์ของวิตามินเอ แหล่งอาหารที่พบได้ในธรรมชาติ และปริมาณที่ควรรับประทานต่อวัน

วิตามินเอคืออะไร

วิตามินเอเป็นวิตามินที่ละลายในไขมัน จึงต้องการไขมันและแร่ธาตุในการช่วยดูดซึมเข้าร่างกาย สามารถเก็บสะสมในร่างกายได้จึงไม่จำเป็นต้องรับประทานทุกวัน วิตามินเอนั้น แบ่งเป็น 2 รูปแบบคือ วิตามินเอแบบสำเร็จเรียกว่า เรตินอล (Retinol) พบในอาหารที่มาจากสัตว์เท่านั้น และโปร-วิตามินเอ (Pro-Vitamin A) หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า แคโรทีน (Carotene)  พบในอาหารที่มาจากพืชและสัตว์

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง

หน่วยวัดของวิตามินเอ

วิตามินเอมีหน่วยวัดเป็น USP (United States Pharmacopeia) หรือเรียกว่า IU ซึ่งเป็นหน่วยที่นิยมใช้มากที่สุด และหน่วย RE (Retinol Equivalents)

ปริมาณวิตามินเอที่แนะนำต่อวัน

  • ผู้ชายควรรับประทานวิตามินเอ ขนาด 1,000 RE (5,000 IU) ต่อวัน
  • ผู้หญิงควรรับประทานวิตามินเอ ขนาด 800 RE (4,000 IU) ต่อวัน
  • หญิงตั้งครรภ์ไม่แนะนำให้รับประทานเพิ่ม
  • หญิงให้นมบุตร ในช่วงหกเดือนแรกอาจรับประทานเพิ่ม 100 IU และเพิ่มอีก 80 IU ในช่วงหกเดือนหลัง

ยังไม่มีขนาดที่แนะนำให้รับประทานต่อวันสำหรับเบต้าแคโรทีน (Beta Carotene) เนื่องจากไม่ได้รับการจัดให้เป็นสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกายอย่างเป็นทางการ แต่โดยทั่วไปขนาดประมาณ 10,000 ถึง 15,000 IU ถือเป็นปริมาณที่เพียงพอ และเทียบเท่าได้กับขนาดที่แนะนำสำหรับวิตามินเอ

เบต้าแคโรทีนดีอย่างไร

เบต้าแคโรทีนนั้นเป็นหนึ่งในชนิดของแคโรทีน หรือโปรวิตามินเอ จะถูกเปลี่ยนเป็นวิตามินเอได้ในยามที่ร่างกายต้องการ ส่วนที่ไม่ถูกเปลี่ยนเป็นวิตามินเอจะทำหน้าที่เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ โดยมีข้อดีดังนี้

  • ไม่มีความเสี่ยงต่อการเป็นพิษจากการสะสมเหมือนวิตามินเอ เนื่องจากเบต้าแคโรทีนละลายในน้ำได้ จึงสามารถขับออกจากร่างกายได้ดี
  • มีสารต้านอนุมูลอิสระซึ่งช่วยป้องกันโรคมะเร็งบางชนิดได้
  • ช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ
  • กระตุ้นการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันอย่างมีประสิทธิภาพ โดยการเพิ่มจำนวนเม็ดเลือดขาวชนิดที่ต่อสู้กับการติดเชื้อต่างๆ
  • เบต้าแคโรทีนเป็นปัจจัยหลักที่ช่วยลดความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด

9 ประโยชน์ที่ควรรู้เกี่ยวกับวิตามินเอ

  • ช่วยป้องกันอาการตาบอดกลางคืน เพิ่มประสิทธิภาพการมองเห็น และช่วยในการรักษาโรคที่เกี่ยวกับดวงตาหลายโรค
  • เสริมสร้างภูมิต้านทานต่อการติดเชื้อในทางเดินหายใจ
  • ช่วยให้ระบบภูมิคุ้มกันทำงานได้ดีขึ้น
  • ลดระยะเวลาการเจ็บป่วยจากโรคต่างๆ
  • ช่วยให้เนื้อเยื่อชั้นนอกของอวัยวะมีสุขภาพดี
  • ช่วยลดเลือนจุดด่างดำ รักษารอยแผลเป็นที่ผิวหนัง
  • ส่งเสริมการเจริญเติบโต ความแข็งแรงของกระดูก สุขภาพของผิวพรรณ ผม ฟัน และเหงือก
  • เมื่อใช้ทาบริเวณผิวจะมีส่วนช่วยในการรักษาสิว ริ้วรอยตื้นๆ โรคผิวหนังชนิดที่เป็นตุ่มพุพองที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย ฝี ชันนะตุ และแผลเปิดต่างๆ
  • ช่วยในการรักษาโรคถุงลมโป่งพองและไทรอยด์เป็นพิษ

โรคจากการขาดวิตามินเอ

โรคนัยน์ตาแห้ง และอาการตาบอดตอนกลางคืน เกิดจากการดูดซึมไขมันบกพร่องเรื้อรัง พบมากในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี ที่ได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ

แหล่งอาหารที่พบวิตามินเอ

น้ำมันตับปลา ตับ แครอท ผักสีเหลืองและเขียวเข้ม ฟักทอง คะน้า ยอดกระถิน ผักตำลึง ยอดชะอม บรอกโคลี ไข่ นม ผลิตภัณฑ์จากนม มาการีน และผลไม้สีเหลือง เช่น มะละกอ (ความเข้มของสีผักและผลไม้ไม่ได้เป็นตัวบ่งชี้ปริมาณเบต้าแคโรทีนที่เชื่อถือได้เสมอไป)

ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร

โดยทั่วไปมีวางขาย 2 รูปแบบคือ รูปแบบที่สกัดจากน้ำมันตับปลาธรรมชาติ และรูปแบบที่กระจายตัวในน้ำ ซึ่งเหมาะสำหรับผู้ที่ไม่ควรรับประทานน้ำมันมากเกินไป โดยเฉพาะผู้ที่เป็นสิวง่าย 

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง

ขนาดที่แนะนำโดยทั่วไปคือ 5000-10,000 IU

กรดวิตามินเอแบบทา หรือเรตินเอ (Retin-A) ใช้ในการรักษาสิวเป็นหลัก เป็นผลิตภัณฑ์ที่ต้องใช้ตามใบสั่งแพทย์เท่านั้น

อาการเป็นพิษและสัญญาณเตือนว่ารับประทานวิตามินเอมากเกินไป

หากรับประทานมากกว่า 50,000 IU ต่อเนื่องกันทุกวันเป็นเวลาหลายเดือนอาจเป็นอันตรายได้ในผู้ใหญ่

หากรับประทานมากกว่า 18,500 IU ต่อเนื่องกันทุกวันอาจก่อให้เกิดผลที่เป็นอันตรายในเด็กทารกจนเกิดการแท้งบุตรได้

หากรับประทานเบต้าแคโรทีนมากกว่า 34,000 IU ต่อเนื่องกันทุกวันอาจทำให้ผิวออกเหลืองได้

อาการที่บ่งชี้ว่ามีวิตามินเอสะสมในร่างกายมากเกินไป ได้แก่ ผมร่วง คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ผิวลอก ตามัว ผื่น ปวดกระดูก ประจำเดือนมาไม่ปกติ อ่อนเพลีย ปวดศีรษะ และตับบวมโต

ศัตรูของวิตามินเอ

กรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อน และแคโรทีน โดยแคโรทีนจะทำงานขัดแย้งกันกับวิตามินเอหากมีสารต้านอนุมูลอิสระไม่เพียงพอ

ข้อแนะนำเกี่ยวกับการรับประทานวิตามินเอ

  • หากกำลังรับประทานวิตามินอีขนาด 400 IU ต่อวัน ควรรับประทานวิตามินเออย่างน้อย 10,000 IU ควบคู่ไปด้วย
  • การรับประทานยาคุมกำเนิดจะทำให้ร่างกายมีความต้องการวิตามินเอลดลง
  • หากคุณรับประทานตับ แครอท ผักขม มันเทศ หรือแคนตาลูปในปริมาณมากเป็นประจำทุกสัปดาห์ ก็ไม่จำเป็นต้องรับประทานวิตามินเอเสริมอีก
  • ไม่ควรรับประทานวิตามินเอร่วมกับน้ำมันสกัดจากธรรมชาติ
  • วิตามินเอทำงานร่วมกับวิตามินบีรวม วิตามินดี วิตามินอี แคลเซียม ฟอสฟอรัส และสังกะสีได้ดีที่สุด (ตับต้องการสังกะสีเป็นตัวช่วยในการนำวิตามินเอออกมาใช้)
  • วิตามินเอช่วยป้องกันวิตามินซีจากการถูกออกซิไดซ์ได้
  • ไม่ควรให้สุนัขหรือแมวรับประทานวิตามินเอเสริม นอกเสียจากว่าสัตวแพทย์แนะนำให้รับประทาน
  • ยาลดระดับคอเลสเตอรอล เช่น คอเลสไทรามีน (Cholestyramine) ร่างกายจะดูดซึมวิตามินเอได้น้อยลง และอาจต้องรับประทานวิตามินเอเสริม
  • อนุพันธ์ของวิตามินเอในรูปแบบรับประทานที่ใช้ในการรักษาปัญหาผิวหนังเป็นยาที่มีฤทธิ์แรง อาจทำให้เด็กในครรภ์พิการได้ หญิงตั้งครรภ์จึงไม่ควรรับประทานเด็ดขาด

4 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Tim Newman, All you need to know about beta carotene ( https://www.medicalnewstoday.com/articles/252758.php), 14 December 2017
Jillian Kubala, Vitamin A: Benefits, Deficiency, Toxicity and More, (https://www.healthline.com/nutrition/vitamin-a), 4 October 2018

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป