กองบรรณาธิการ HD
เขียนโดย
กองบรรณาธิการ HD

ผลข้างเคียงของมะเร็ง – ผมร่วง (Hair loss)

เผยแพร่ครั้งแรก 28 มิ.ย. 2018 อัปเดตล่าสุด 17 ม.ค. 2023 เวลาอ่านประมาณ 5 นาที
ผลข้างเคียงของมะเร็ง – ผมร่วง (Hair loss)

ผมร่วงคือผลข้างเคียงที่พบได้บ่อยจากการรักษาโรคมะเร็งด้วยการใช้ยาเคมีบำบัดและการใช้รังสีรักษา (ฉายแสง) โดยทั่วไปเมื่อรักษาจนครบคอร์สการรักษาแล้ว ผมจะค่อยๆ กลับมางอกใหม่อีกครั้ง แต่ก็มีบางครั้งที่ผมอาจร่วงอย่างถาวร ดังนั้นคุณจะต้องรู้ถึงวิธีในการเตรียมพร้อมรับมือกับอาการผมร่วงดังกล่าว เพื่อช่วยให้คุณจัดกับการปัญหาที่เกิดขึ้นได้เป็นอย่างดี

การรักษาโรคมะเร็งกับการเกิดผมร่วง

การรักษาโรคมะเร็งสามารถเป็นสาเหตุของผมร่วงได้ แพทย์ที่ดูแลรักษาคุณจะพูดคุยกับคุณเกี่ยวกับสถานการณ์ที่คุณกำลังเผชิญในขณะนั้น ผู้ป่วยบางรายจะพบปัญหาผมร่วงและและพบว่าการเจริญเติบโตของเส้นผมเปลี่ยนแปลงไป ในขณะที่บางรายผมจะร่วงจนหมดศีรษะ

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง

การรักษาโรคมะเร็งด้วยวิธีการที่แตกต่างกันจะส่งผลต่อการเกิดผมร่วงแตกต่างกัน:

  • ยาเคมีบำบัด (chemotherapy): ยาเคมีบำบัดจะทำให้เกิดผมร่วง มักเกิดขึ้นภายใน 2-3 สัปดาห์แรกหลังเริ่มการรักษา ยาเคมีบำบัดบางชนิด (chemotherapy drugs) จะทำให้เส้นขนที่บริเวณอื่นหลุดร่วงด้วย เช่น ขนที่ใบหน้า และ ขนที่อวัยวะเพศ แต่ไมใช่ยาเคมีบำบัดทุกตัวที่จะทำให้เกิดผมร่วง/ขนร่วง และโดยทั่วไปผมจะกลับมางอกใหม่อีกครั้งหลังการรักษาสิ้นสุดลง
  • รังสีรักษา (radiotherapy): รังสีรักษาสามารถทำให้เกิดผมร่วงได้ แต่จะเกิดขึ้นเฉพาะบริเวณที่มีการทำรังสีรักษา (ฉายรังสีหรือที่เรียกกันทั่วไปว่า ฉายแสง) หากคุณได้รับการทำรังสีรักษาที่บริเวณศีรษะ คุณจะเกิดผมร่วงที่บริเวณหนังศีรษะ สำหรับการรักษาด้วยรังสีรักษาหรือการฉายรังสีนี้ ในบางกรณีผมอาจไม่กลับมางอกได้ตามปกติเหมือนเดิม ดังนั้นแพทย์จะเป็นผู้ให้คำแนะนำแก่คุณในกรณีดังกล่าว
  • การรักษามะเร็งด้วยวิธีอื่นๆ เช่น ฮอร์โมนบำบัด (hormonal therapy) หรือ การให้ยาเจาะจงเซลล์มะเร็ง (targeted therapy) จะทำให้เส้นผมมีการเปลี่ยนแปลง

การที่รู้ว่าการรักษามะเร็งด้วยวิธีใดบ้างที่ส่งผลต่อเส้นผมของคุณจะเป็นประโยชน์ต่อตัวคุณเองในการปฏิบัติตน ซึ่งแพทย์หรือพยาบาลคือผู้ที่สามารถตอบคำถามใดๆ ที่คุณสงสัยได้

การป้องกันผมร่วง

การประคบน้ำแข็งที่ศีรษะจะช่วยลดอาการผมร่วงจากการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดได้ โดยหลักการทำงานคือความเย็นจะไปลดปริมาณยาเคมีบำบัดที่จะไปถึงต่อมรากผม (hair follicles)  

การประคบน้ำแข็งที่ศีรษะไม่ได้ผลกับยาเคมีบำบัดทุกตัว และยังไม่สามารถทราบได้แน่ชัดว่าประสิทธิภาพของการประคบน้ำแข็งจะเป็นอย่างไร

คุณจำเป็นต้องทำให้ศีรษะของคุณเย็นตั้งแต่ก่อน, ระหว่าง และหลังการรักษา โดยอาจใช้การประคบน้ำแข็ง หรือสวมหมวกที่มีน้ำแข็งอยู่

คุณอาจรู้สึกเย็นระหว่างการรักษา แต่แพทย์และทีมบุคลากรด้านเคมีบำบัดที่กำลังดูแลคุณ จะทำพยายามทำให้คุณรู้สึกสบายตัวมากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ ในโรงพยาบาลอาจไม่มีอุปกรณ์สำหรับการประคบน้ำแข็ง ซึ่งแพทย์หรือพยาบาลจะแจ้งให้คุณทราบก่อนหากที่โรงพยาบาลมีอุปกรณ์ดังกล่าวและการประคบน้ำแข็งมีความเหมาะสมสำหรับคุณ

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ตรวจมะเร็งทั่วไปวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 340 บาท ลดสูงสุด 64%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

หากผมของคุณไม่ได้ร่วงจนหมดศีรษะ แต่ผมบางลง หรือแห้ง หรือแตกหัก สิ่งสำคัญคือคุณต้องดูแลเส้นผมอย่างระมัดระวังและให้ความใส่ใจ เพราะจะช่วยลดการหลุดร่วงของเส้นผมเพิ่มเติมได้

คำแนะนำสำหรับการดูแลเส้นผมและผิวหนังระหว่างและหลังการรักษามะเร็ง

มันคือสิ่งสำคัญที่คุณจะต้องดูแลเส้นผมของคุณผิวหนังด ทั้งระหว่างและหลังการรักษามะเร็ง

การดูแลเส้นผม:

  • สระผมอย่างน้อย 1 ครั้ง ทุกๆ 2 วัน
  • ใช้ผลิตภัณฑ์สำหรับผมชนิดที่มีความอ่อนโยน
  • ให้สอบถามกับทีมแพทย์รังสีรักษาว่าคุณสามารถใช้ผลิตภัณฑ์ใดๆ ที่บริเวณที่ได้รับรังสีรักษาได้หรือไม่
  • ใช้ครีมนวดผมเฉพาะที่บริเวณผมส่วนกลางและส่วนปลายเท่านั้น
  • เช็ดผมเปียกด้วยผ้าขนหนูและใช้หวีซี่กว้าง
  • สวมหมวกนิ่มๆ หรือผ้าโพกศีรษะตอนกลางคืน
  • รับประทานอาหารให้หลากหลายและสมดุล
  • หลีกเลี่ยงการใช้เครื่องเป่าผม, เครื่องรีดผม หรือเครื่องม้วนผม
  • หลีกเลี่ยงการทำสีผม ดัดผม หรือยืดผม
  • พยายามหลีกเลี่ยงการผูกผมด้วยหนังยางที่แน่นเกินไป
  • ถ้าคุณมีผมร่วง สิ่งสำคัญคือต้องดูแลผิวหนังบริเวณนั้นและในที่อื่นๆ ที่คุณยังมีผมอยู่ด้วย

การดูแลผิวหนัง:

หลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์ระงับกลิ่นกาย (deodorants), สบู่, น้ำหอม และโลชั่น หากคุณกำลังได้รับรังสีรักษา (ฉายแสง) ให้สอบถามกับทีมแพทย์ที่ทำการฉายแสงให้กับคุณว่าผลิตภัณฑ์ใดบ้างที่สามารถใช้ได้

  • สระผม (หรือทำความหนังศีรษะ) ด้วยแชมพูทุกวัน
  • เลือกใช้ครีมทาผิวที่ช่วยให้ผิวชุ่มชื้นที่ปราศจากน้ำหอม (unperfumed moisturizer)
  • เลือกใช้หมอนที่ทำจากเส้นใยธรรมชาติ
  • ปกป้องศีรษะของคุณจากแสงอาทิตย์และความเย็น

คำแนะนำในการเตรียมพร้อมรับมือกับอาการผมร่วง

หากมีแนวโน้มว่าคุณจะมีอาการผมร่วงระหว่างการรักษาโรคมะเร็ง คุณสามารถเตรียมพร้อมรับมือได้ด้วยวิธีการดังต่อไปนี้:

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

  • รับประทานอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อสุขภาพและหลากหลาย ก่อนการรักษามะเร็งจะเริ่มต้นขึ้น เพื่อช่วยให้ร่างกายมีความพร้อมในการรับมือได้มากขึ้น
  • ให้พูดคุยกับเพื่อนและครอบครัวของคุณเกี่ยวกับการหลุดร่วงของผมที่จะเกิดขึ้น
  • หาซื้อหมวกหรือผลิตภัณฑ์สำหรับสวมที่ศีรษะเพื่อป้องกันศีรษะคุณ
  • ให้พูดคุยกับผู้อื่นที่มีภาวะผมร่วงจากการรักษามะเร็งเพื่อแลกเปลี่ยนเคล็ดลับในการรับมือกับปัญหานี้
  • หากคุณตัดสินใจที่จะใส่วิกผม ให้ซื้อก่อนเริ่มการรักษา เพราะคุณจะได้เลือกวิกผมให้ตรงกับความชอบของคุณ เช่น สีผมและทรงผมของวิก และเมื่อจำเป็นต้องใส่ คุณจะได้หยิบมาสวมได้ทันที
  • เลือกซื้อผลิตภัณฑ์ที่จะช่วยคุณรับมือรับการหลุดร่วงของขนคิ้วและขนตาไว้ให้พร้อม
  • คุณควรพิจารณาตัดผมให้สั้นลง:
    • คุณอาจพบว่าการตัดผมในช่วงนี้ทำได้ง่ายขึ้น
    • อย่าใช้ใบมีดโกนเพื่อโกนศีรษะของคุณ
    • ดีที่สุดคือให้ตัดผมขณะที่ผมแห้งและสะอาด
    • คุณอาจหาข้อมูลร้านเสริมสวยที่มีความเชี่ยวชาญในการจัดแต่งทรงผมของผู้ที่ได้รับผลกระทบจากการรักษาโรคมะเร็งในการตัดผมให้กับคุณ

อะไรคือทางเลือกของฉัน?

มีหลายวิธีที่ปกปิดอาการผมร่วงของคุณ ไม่ว่าจะเป็น หมวก ผ้าคลุมผม ผ้าโพกศีรษะ ซึ่งเป็นตัวเลือกที่นิยมทั้งผู้หญิงและผู้ชาย

  • หมวก-มีหมวกหลายทรงและรูปแบบให้คุณเลือกตามความชอบ
  • ผ้าคลุมผม-มีหลายสี และผ้าหลายแบบให้เลือกมากมาย ผ้าน้ำหนักเบา เช่น ผ้าฝ้าย (คอตตอน) จะดีที่สุด
  • ผ้าโพกศีรษะ-สวมใส่ได้ง่ายและหาซื้อได้ไม่ยาก
  • วิกผม-คุณสามารถเลือกทรงผมของวิกด้วยรูปแบบสไตล์ที่คุณคุ้นเคย หรือลองเลือกทรงผมใหม่ๆ ก็ได้

หากคุณยังมีผมหลงเหลืออยู่บ้าง การเปลี่ยนทรงผมจะช่วยปกปิดอาการผมร่วงไม่ให้คนอื่นเห็นได้ ผู้เชี่ยวชาญในการทำผมจะให้คำแนะนำแก่คุณได้

ในบางสถานการณ์การผ่าตัดเพื่อปลูกผมอาจเป็นทางเลือกสำหรับคนที่ผมร่วงถาวรแล้วไม่กลับมางอกใหม่

และคุณอาจไม่จำเป็นต้องสวมใส่อะไรบนศีรษะก็ได้ เพราะเครื่องประดับ เสื้อผ้า และการแต่งหน้าจะแสดงความเป็นตัวตนของคุณและดึงความสนใจของผู้อื่นออกจากการสูญเสียเส้นผมของคุณได้เช่นกัน

ภายหลังการรักษามะเร็ง

เมื่อผมของคุณกลับมางอกใหม่หลังการรักษามะเร็ง คุณอาจพบถึงความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น

โดยทั่วไปผมมักกลับมางอกใหม่หลังจากรักษาด้วยยาเคมีบำบัดจนครบคอร์สการรักษาแล้ว ผมอาจบาง หยิก หรือมีสีแตกต่างไปจากเดิม โดยผมอาจขึ้นใหม่ไม่สม่ำเสมอ แต่การเปลี่ยนแปลงนี้จะเป็นไม่นาน และจะค่อยๆ กลับมาเป็นปกติเหมือนสภาพผมเดิมของตัวคุณเอง

ส่วนผม/เส้นขนที่จะขึ้นหลังจากได้รับการฉายรังสี (ฉายแสง) จะขึ้นกับชนิดและจำนวนครั้งของการรักษาที่คุณได้รับ รวมถึงบริเวณของร่างกายที่ได้รับการรักษาด้วย หากเส้นผมของคุณกลับมางอกใหม่ มักเริ่มขึ้นใหม่หลังรักษาไปแล้ว 3-6 เดือน ซึ่งอาจขึ้นเป็นหย่อมๆ บาง หรือมีสีเปลี่ยนไปจากเดิม

ในบางครั้งผมร่วง/ขนร่วง อาจเป็นถาวร ถ้าคุณมีผมร่วงที่ศีรษะ คุณอาจสวมวิก สวมหมวก ผ้าคลุมผม ผ้าโพกผม ทนแทนได้

เมื่อเส้นผมของคุณกลับมางอกใหม่:

  • เลือกใช้แชมพูและผลิตภัณฑ์ที่ไม่ระคายเคืองหนังศีรษะของคุณ
  • เมื่อเส้นผมของคุณยาวมากขึ้นพอที่จะเป็นทรงแล้ว คุณอาจไม่จำเป็นต้องคลุมผมเพื่อปกปิดอีก
  • เลือกช่างทำผมที่เข้าใจสถานการณ์ของคุณ ถ้าผมของคุณบาง คุณอาจขอใช้บริการต่อเส้นผมได้
  • คุณอาจทำสีผมหรือดัดผมได้ แต่ให้ขอคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญก่อนการทำ

https://www.nhsinform.scot/illnesses-and-conditions/cancer/side-effects/hair-loss


8 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Chemotherapy and hair loss: What to expect during treatment. Mayo Clinic. (https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/chemotherapy/in-depth/hair-loss/art-20046920)
Chemotherapy and Hair Loss: Timing, Prevention Tips, and More. Healthline. (https://www.healthline.com/health/cancer/managing-chemo-hair-loss#1)

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป
ฉันจะจ่ายค่าวิกผมระหว่างทำเคมีบำบัดอย่างไร
ฉันจะจ่ายค่าวิกผมระหว่างทำเคมีบำบัดอย่างไร

ประกันสุขภาพอาจคลอบคลุมค่าใช้จ่ายการซื้อวิกผม

อ่านเพิ่ม
ทำไมการได้รับยาเคมีบำบัดจึงทำให้ผมร่วง
ทำไมการได้รับยาเคมีบำบัดจึงทำให้ผมร่วง

เหตุผลที่ทำให้ผู้ป่วยมีอาการผมร่วงระหว่างการให้ยาเคมีบำบัด

อ่านเพิ่ม