กองบรรณาธิการ HD
เขียนโดย
กองบรรณาธิการ HD
พญ.นันทิดา สาลักษณ
ตรวจสอบความถูกต้องโดย
พญ.นันทิดา สาลักษณ

เหตุผลที่ทำให้หนังศีรษะมีอาการคัน

แจกแจงสาเหตุของอาการคันศีรษะ เกิดจากอะไรได้บ้าง?
เผยแพร่ครั้งแรก 16 ม.ค. 2018 อัปเดตล่าสุด 15 ม.ค. 2021 ตรวจสอบความถูกต้อง 15 ม.ค. 2021 เวลาอ่านประมาณ 3 นาที
เหตุผลที่ทำให้หนังศีรษะมีอาการคัน

เรื่องควรรู้

ขยาย

ปิด

  • อาการคันศีรษะสามารถเกิดได้จากโรคเกี่ยวหนังศีรษะมากมาย เช่น เหา หิด รังแค โรคสะเก็ดเงิน โรคผิวหนังอักเสบ โรคกลาก โรคผิวหนังเรื้อรังจากภูมิคุ้มกันผิดปกติ
  • การมีพฤติกรรมไม่ดูแลสุขภาพผิวและหนังศีรษะก็มีส่วนทำให้คันศีรษะได้ เช่น อยู่ในที่ที่แดดจัด ไม่สระผม รวบผมแน่นเกินไป รวบผมบ่อยเกินไป
  • โรคมะเร็งอย่างมะเร็งต่อมน้ำเหลืองและโรคมะเร็งผิวหนังมีส่วนทำให้เกิดอาการคันศีรษะได้ เพราะเกี่ยวข้องกับต่อมและระบบการทำงานที่อยู่ใต้ผิวหนังโดยตรง ผู้ป่วยอาจมีตุ่ม หรือผื่นคันร่วมด้วย
  • โรคเกี่ยวกับภูมิคุ้มกันอย่างโรคแพ้ภูมิตนเองและโรคผมร่วงเป็นหย่อมจะมีอาการทำให้ผู้ป่วยคันหนังศีรษะ และผมร่วงเป็นหย่อมๆ หรือเป็นจุดเล็กๆ
  • เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจปลูกผม รักษาผมร่วง

หลายคนอาจคิดว่า อาการคันศีรษะเป็นอาการไม่ร้ายแรง ซึ่งความจริงแล้วอาการคันศีรษะสามารถบอกอาการและสัญญาณของโรคบางอย่างที่เกิดขึ้นกับหนังศีรษะของคุณได้ 

มีโรคภัยมากมายที่ส่งผลให้คุณเกิดอาการคันศีรษะได้และส่วนมากเป็นโรคที่จำเป็นต้องรักษาก่อน ที่อาการจะลุกลามหนักขึ้น

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปลูกผม รักษาผมร่วงวันนี้ ที่คลินิกใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 484 บาท ลดสูงสุด 89%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

สาเหตุที่ทำให้เกิดอาการคันศีรษะ 

เหา

"เหา" เป็นปรสิตตัวเล็กๆ ที่เกาะตัวติดกับเส้นผม สามารถพบได้ในลักษณะเป็นไข่เล็กๆ ที่เกาะตามเส้นผม คุณอาจสับสนระหว่างไข่เหากับรังแค โดยไข่เหามักจะเกาะอยู่บริเวณโคนผมใกล้กับหนังศีรษะมักไม่เกิน 1 เซนติเมตร 

แต่สำหรับในเมืองร้อน อาจพบบริเวณที่ห่างออกมาจากหนังศีรษะได้ แต่ไข่เหาจะเกาที่ผมค่อนข้างแน่นเมื่อเทียบกับรังแค หรือคุณอาจพบเหาตัวเต็มวัยกำลังเคลื่อนที่ไปรอบๆ ศีรษะ มักพบในเด็กอายุ 3-11 ปี

การรักษาเหาจะใช้ยาก็คือ ยาไพรีทรินส์ (Pyrethrin) และยาเพอร์เมทริน (Permethrin) หรือยา Ivermectin โดยปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยา เนื่องจากยาอาจเกิดอาการระคายเคืองในบางราย รวมทั้งต้องดูน้ำหนักและอายุของผู้ป่วยก่อนจ่ายยาบางประเภท

รังแค

รังแคเป็นอีกตัวสร้างปัญหาอันดับต้นๆ ของผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับหนังศีรษะ จะเกิดขึ้นกับคนทั่วไปประมาณ 40% โดยเฉพาะในช่วงที่อากาศเปลี่ยน รังแคยังเกิดขึ้นในโรคเซ็บเดิร์ม (Seborrheic dermatitis) ด้วย โดยโรคนี้มีสาเหตุมาจากปฏิกิริยาของร่างกายต่อยีสต์ที่อาศัยอยู่บนผิวหนัง

การรักษาขึ้นกับสาเหตุ โดยอาจมียาทาลดอาการอักเสบคันที่จ่ายโดยแพทย์ ส่วนแชมพูยารักษารังแค ได้แก่ ผลิตภัณฑ์ที่มีฤทธิ์ต่อต้านเชื้อรา เช่น คีโตโคนาโซล (Ketoconazole) หรือเซเลเนียม ซัลไฟด์ (Selenium Sulfide) 

ส่วนยาจากธรรมชาติสำหรับการรักษารังแคจะได้แก่ น้ำมันจากต้นชา (Tea tree oil)

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง

ปฏิกิริยาจากการแพ้

หากคุณเพิ่งย้อมสีผมมาหมาดๆ เป็นไปได้ว่า คุณจะพบอาการแพ้จากสีย้อม แม้ว่าคุณจะเคยใช้ผลิตภัณฑ์มาก่อนโดยไม่มีอาการแพ้ใดๆ เพราะคนเราสามารถมีปฏิกิริยากับอะไรก็ตามที่ใส่ลงบนหนังศีรษะ ไม่ว่าจะเป็นแชมพู หรือยาย้อมผม 

เพื่อระบุผลิตภัณฑ์ หรือส่วนประกอบที่เป็นตัวการของอาการแพ้ ให้ลองใช้ผลิตภัณฑ์ทีละอย่างเพื่อทดสอบดูว่า "มีอาการแพ้หรือไม่ก่อน" แทนที่จะใช้หลายๆ ตัวในเวลาเดียวกัน ในระหว่างที่หนังศีรษะกำลังฟื้นตัว ควรเลือกใช้เฉพาะผลิตภัณฑ์สูตรที่อ่อนโยน และสำหรับผิวบอบบางเท่านั้น

โรคสะเก็ดเงิน 

อาการคันศีรษะอาจพบได้บ้างในโรคสะเก็ดเงิน ซึ่งอาจมีอาการที่หนังศีรษะ ลักษณะของโรคสะเก็ดเงิน จะมีผื่นแดงหนาและเป็นขุยสีเงิน หรือสีขาว

เมื่อสงสัยเรื่องของสะเก็ดเงินแนะนำให้ปรึกษาแพทย์ เพื่อการรักษาที่เหมาะสมเนื่องจากมีการรักษาหลายวิธี ได้แก่

  • ใช้สเตียรอยด์เฉพาะจุด 
  • ใช้สารที่โครงสร้างคล้ายวิตามินดี หรือแอลฟาแคลซิดอล (Alfacalcidol) 
  • น้ำมันถ่านหิน 
  • กรดซาลิไซลิค 
  • เอ็กไซเมอร์เลเซอร์ (Excimer Laser) 
  • การบำบัดด้วยแสง
  • สารที่กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน ในกรณีที่รุนแรง

หนังศีรษะแห้ง

ช่วงฤดูหนาวอาจมาพร้อมกับอากาศแห้ง ไม่ว่าจะอากาศเย็นภายนอก หรืออากาศอบอุ่นภายในบ้านก็เป็นสาเหตุทำให้หนังศีรษะของคุณแห้งได้ และจะเริ่มเกิดอาการคัน 

วิธีบรรเทาหนังศีรษะแห้งที่สามารถทำได้คือ ลองใช้ครีมนวดผมเพื่อเพิ่มความชุ่มชื้น หรือการหมักผมและหนังศีรษะ สัปดาห์ละ 1 ครั้ง 

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปลูกผม รักษาผมร่วงวันนี้ ที่คลินิกใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 484 บาท ลดสูงสุด 89%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

ความสกปรก และเหงื่อ

ความมันตามธรรมชาติ ความสกปรกจากฝุ่นละอองภายนอก และสารตกค้างจากผลิตภัณฑ์จะสะสมบนรากผม และหนังศีรษะ ทำให้เกิดอาการคันตามมา 

ควรรู้ว่า ผิวหนังของศีรษะนั้นคล้ายกับผิวหน้าและต้องการการชำระล้างที่ไม่แตกต่างกันนัก การสระผมวันเว้นวันจึงเป็นสิ่งที่แนะนำโดยทั่วไป

การเล่นกีฬาก็เช่นเดียวกัน หนังศีรษะอาจคันได้จากการละเลยการอาบน้ำหลังเล่นกีฬา เมื่อเหงื่อบนหนังศีรษะแห้ง ก็อาจทำให้ผิวระคายเคืองและรู้สึกคันได้ วิธีแก้ไขง่ายๆ คือ สระผมทุกครั้งที่เหงื่อออก หรือหลังออกกำลังกาย

 โรคกลาก

โรคกลากที่หนังศีรษะ (Tinea capitis) เป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยของอาการคันศีรษะในเด็ก ชื่อของโรคอาจฟังดูน่ารังเกียจ แต่ความจริงเป็นเพียงการติดเชื้อราอีกชนิดเท่านั้น ซึ่งจะเกิดได้ทั้งบนหนังศีรษะและส่วนอื่นๆ ของร่างกายด้วย 

ลักษณะของโรคกลากจะเป็นผื่นแดง เป็นสะเก็ด และบางครั้งก็มีอาการคันร่วมด้วย จำเป็นต้องใช้ยาต้านเชื้อราชนิดรับประทานเพื่อให้แทรกเข้าไปยังเส้นผมได้ และโรคกลากก็อาจทำให้เกิดผมร่วงชั่วคราวในเด็กได้

โรคผมร่วงเรื้อรังจากภูมิคุ้มกันผิดปกติ 

โรคผมร่วงเรื้อรังจากภูมิคุ้มกันผิดปกติ (Lichen Planopilaris) จะส่งผลให้เกิดผมร่วงและมีอาการคันศีรษะ หรือเจ็บได้ แต่เป็นโรคที่พบได้น้อย

อาการคันศีรษะจากภาวะหลอน

อาการคันหนังศีรษะไม่ได้มีสาเหตุมาจากด้านร่างกายเพียงอย่างเดียว แต่สามารถถูกกระตุ้น หรือถูกทำให้อาการรุนแรงขึ้นด้วยสิ่งปลุกเร้าทางจิตใจได้เช่นกัน อาการนี้ยังเป็นอาการที่แสดงถึงปัญหาทางจิตที่อยู่ภายใจของผู้ป่วยได้ เช่น ภาวะซึมเศร้า วิตกกังวล

เราสามารถเรียกอาการนี้ได้ว่า "สัมผัสที่ผิดปกติบนหนังศีรษะ" (Scalp dysesthesia หรือ Burning scalp syndrome) ซึ่งนอกจากอาการคันศีรษะแล้ว อาจมีอาการเจ็บ ชา ที่หนังศีรษะร่วมด้วยได้ ทั้งที่ไม่ได้มีสิ่งภายนอกใดๆมากระตุ้น

ควรไปให้แพทย์ตรวจประเมินโดยละเอียดก่อนว่าไม่ได้เกิดจากโรคทางกาย แล้วจึงแนะนำการรักษาต่อไป

จะเห็นได้ว่า สาเหตุของอาการคันศีรษะมีได้หลากหลายสาเหตุ เมื่อมีอาการคันศีรษะเกิดขึ้นควรไปพบแพทย์เพื่อให้มีการตรวจสอบที่แน่ใจและหาสาเหตุที่ชัดเจนได้ว่า อาการคันศีรษะของคุณเกิดจากอะไรกันแน่ จะได้รักษาอย่างถูกต้องต่อไป 

แต่หากยังไม่มีเวลาไปพบแพทย์ด้วยตนเอง ปัจจุบันมีบริการปรึกษาแพทย์ผิวหนังออนไลน์แล้ว แพทย์สามารถใช้วิดีโอคอลเพื่อตรวจดูสภาพหนังศีรษะเบื้องต้นของคุณได้ก่อนจะให้คำแนะนำในการดูแลรักษา หรือแนะนำให้ไปพบแพทย์ผิวหนังเพื่อตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียดต่อไป  

เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจปลูกผม รักษาผมร่วง จากคลินิกและโรงพยาบาลใกล้คุณ และไม่พลาดทุกอัปเดตเรื่องสุขภาพและโปรโมชั่นเมื่อกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android


13 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
WebMD, What Can Make Your Scalp Dry and Itchy (https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/features/other-causes), 20 October 2020.
The Gerson Institute, 8 natural remedies for itchy and irritated skin (https://gerson.org/gerpress/8-natural-remedies-for-itchy-and-irritated-skin/), 22 October 2020.
Sewon Kang, Masayuki Amagai, Anna L. Bruckner, Alexander H. Enk, David J. Margolis, Amy J. McMichael, Jeffrey S. Orringer, Fitzpatrick's Dermatology, 9th edition, McGraw-Hill Education, 2019.

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป