Pseudobulbar Affect (ภาวะควบคุมการหัวเราะและร้องไห้ไม่ได้)

ภาวะ ซูโดบัลบาร์อาฟเฟ็กต์ (Pseudobulbar Affect: PBA) หมายถึง ภาวะที่ไม่สามารถควบคุมการร้องไห้และการหัวเราะของตัวเองได้ ผู้มีภาวะนี้อาจหัวเราะหรือร้องไห้โดยไม่สอดคล้องกับสถานการณ์ใดๆ เลย เช่น ร้องไห้เมื่อพบเรื่องชวนขบขัน หรือหัวเราะเมื่อเศร้ามากๆ และหากมีอาการรุนแรงมาก ผู้ป่วยอาจหัวเราะหรือร้องไห้ต่อเนื่องได้เป็นเวลานานโดยไม่มีเหตุได้

ด้วยความผิดปกติในการแสดงอารมณ์ดังกล่าว คนทั่วไปจึงอาจเข้าใจผิดว่าผู้ที่มีภาวะ Pseudobulbar Affect มีความผิดปกติทางจิต นำไปสู่การกระทำบางอย่างที่ส่งผลกระทบทางจิตใจต่อผู้ที่มีภาวะนี้ จนไม่สามารถใช้ชีวิตในสังคมปกติได้

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ

ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

กด

อาการของภาวะ Pseudobulbar Affect

ภาวะ Pseudobulbar Affect ทำให้เกิดปัญหาในการควบคุมกล้ามเนื้อใบหน้า อาการแสดงมีหลายรูปแบบ ได้แก่

• พูดไม่ชัด (Dysarthria) เกิดจากการควบคุมกล้ามเนื้อในการพูดผิดปกติ ทำให้พูดช้า หรือพูดไม่ชัดเหมือนคนทั่วไป
• เสียงแหบ (Dysphonia) เกิดจากกล้ามเนื้อควบคุมเส้นเสียงทำงานผิดปกติ เวลาพูดจะเหมือนเสียงแหบ หรือเหมือนเสียงกระซิบที่ต้องออกแรงเค้นเสียงออกมา
• กลืนลำบาก (Dysphagia) ภาวะที่ทำให้การกลืนอาหารได้ยากหรือช้ากว่าปกติ อาจมีอาการสำลักอาหารง่ายร่วมอยู่ด้วย
• การตอบสนองทางอารมณ์ที่ผิดปกติและเกินจริง (Emotional lability) โดยเฉพาะการร้องไห้และหัวเราะที่ควบคุมไม่ได้ และไม่ตรงกับสถานการณ์ที่เกิดขึ้น

อาการแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นจากภาวะ Pseudobulbar Affect

ภาวะนี้อาจทำให้ผู้ป่วยมีปัญหาเรื่องการเข้าสังคมและการทำกิจกรรมต่างๆ ในชีวิตประจำวัน จึงส่งผลกระทบให้เกิดโรควิตกกังวล โรคซึมเศร้า จนอาจนำไปสู่การทำร้ายตัวเองในอนาคตได้

สาเหตุของภาวะ Pseudobulbar Affect

แพทย์เชื่อว่า สาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะ Pseudobulbar Affect คือการถูกกระทบกระเทือนที่ศีรษะบริเวณเปลือกสมอง (Cerebral cortex) รวมถึงการเกิดภาวะทางการแพทย์หลายชนิด จนทำให้สมองไม่สามารถส่งสัญญาณไปยังก้านสมองส่วนล่างได้ตามปกติ ส่งผลกระทบต่อการควบคุมทางอารมณ์และการแสดงออกทางสีหน้า

ภาวะทางสมองดังกล่าว ได้แก่

• โรคเส้นเลือดในสมอง (Stroke)
• โรคที่เกิดจากการติดเชื้อในสมอง เช่น เยื่อหุ้มสมองอักเสบ (Meningitis)
• โรคเนื้องอกในสมอง (Brain tumor)
• โรคอัลไซเมอร์ (Alzheimers)
• โรคพาร์กินสัน (Parkinson's disease)
• โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง (Multiple Sclerosis: MS)
• โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง (Amyotrophic Lateral Sclerosis: ALS)

การวินิจฉัยภาวะ Pseudobulbar Affect

แพทย์จะวินิจฉัยว่าผู้ป่วยมีภาวะ Pseudobulbar Affect หรือไม่ ด้วยการตรวจสอบการเคลื่อนไหวใบหน้า การแสดงออกทางอารมณ์ การพูด และอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง 

โรคนี้มีความใกล้เคียงกับโรคซึมเศร้า จึงทำให้มีการวินิจฉัยผิดอยู่บ่อยครั้ง แพทย์จึงอาจดำเนินการตรวจเพิ่มเติมด้วยการทำ MRI ถ่ายภาพสมอง ในกรณีที่ต้องการผลตรวจที่ชัดเจนยิ่งขึ้น

วิธีการรักษาภาวะ Pseudobulbar Affect

เป้าหมายของการรักษาภาวะ Pseudobulbar Affect คือการลดความรุนแรง และความถี่ของการแสดงออกทางใบหน้าที่ไม่สามารถควบคุมได้ โดยการใช้ยาต้านเศร้า เช่น Tricyclic Antidepressants (TCAs) และ Serotonin Reuptake Inhibitors (SSRIs) หรือยารักษาภาวะ Pseudobulbar Affect โดยตรง เช่น Dextromethorphan Hydrobromide และ Quinidine Sulfate (Nuedexta)