เจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด (premature labor หรืออาจรู้จักกันในชื่อ preterm labor) หมายถึงร่างกายของคุณเจ็บครรภ์พร้อมจะคลอดก่อนเวลาที่กำหนดไว้ เราจะถือว่าคลอดก่อนกำหนดเมื่อมีการคลอดก่อนวันครบกำหนดมากกว่า 3 สัปดาห์ขึ้นไป
การเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนดจะทำให้ทารกคลอดออกมาก่อนเวลาครบกำหนดที่คำนวณไว้ แต่ข่าวดีก็คือ แพทย์มีวิธีหลายอย่างในการชะลอการคลอดก่อนกำหนดไว้ได้ ยิ่งทารกเจริญเติบโตอยู่ในครรภ์ของคุณนานใกล้วันครบกำหนดคลอดเท่าใด ยิ่งลดความเสี่ยงของทารกที่จะเกิดปัญหาตามมาหลังจากคลอดได้เท่านั้น
ฝากครรภ์ คลอดบุตรวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 79 บาท ลดสูงสุด 65%
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
อะไรบ้างที่เพิ่มความเสี่ยงของการคลอดก่อนกำหนด
มีหลายสิ่งที่จะเพิ่มความเสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนด เช่น
- การสูบบุหรี่
- น้ำหนักตัวก่อนตั้งครรภ์มากหรือน้อยเกินไป
- ไม่ได้รับการดูแลระหว่างการตั้งครรภ์ที่ดีเพียงพอ
- ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ หรือ เสพยาเสพติดระหว่างตั้งครรภ์
- มีโรคทางสุขภาพ เช่น ความดันโลหิตสูง, ครรภ์เป็นพิษ, เบาหวาน, โรคเกี่ยวกับการแข็งตัวของเลือด หรือมีการติดเชื้อ
- กำลังตั้งครรภ์ทารกที่มีความผิดปกติแต่กำเนิด
- กำลังตั้งครรภ์ทารกที่ได้จากการทำเด็กหลอดแก้ว (in vitro fertilization)
- กำลังตั้งครรภ์แฝด (ตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป)
- มีประวัติครอบครัว หรือตนเองเคยคลอดก่อนกำหนดมาก่อน
- เพิ่งจะคลอดบุตร และมีการตั้งครรภ์ถัดไปเร็วเกินไป
อาการ
ในการยับยั้งการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด คุณจำเป็นจะต้องรู้ก่อนว่าอาการเตือนที่เกิดขึ้นมีอะไรบ้าง ยิ่งรู้เร็วจะยิ่งยับยั้งการเปลี่ยนแปลงได้ทัน หากมีอาการดังต่อไปให้รีบไปพบแพทย์ที่โรงพยาบาล ได้แก่
- ปวดหลัง โดยมักจะปวดที่หลังส่วนล่าง ซึ่งอาจปวดอย่างต่อเนื่อง หรือปวดและหายไป แต่ต้องเป็นอาการปวดที่ไม่ดีขึ้นแม้ว่าคุณจะเปลี่ยนท่าทางหรือพยายามทำบางอย่างเพื่อให้รู้สึกสบายแล้วก็ตาม
- มีอาการมดลูกหดตัว ทุก 10 นาที หรือบ่อยครั้งกว่านั้น
- มีอาการปวดเกร็งที่ท้องส่วนล่าง หรือปวดคล้ายปวดประจำเดือน และอาจมีความรู้สึกเหมือนมีแก๊สซึ่งอาจพบร่วมกับอาการท้องเสียด้วย
- มีของเหลวไหลออกมาจากช่องคลอด
- อาการคล้ายไข้หวัดใหญ่ เช่น คลื่นไส้ อาเจียน หรือท้องเสีย ควรปรึกษาแพทย์แม้ว่ามีอาการเพียงเล็กน้อย หากมีอาการมากกว่า 8 ชั่วโมงแล้วยังไม่ดีขึ้น คุณต้องไปพบแพทย์
- รู้สึก มีแรงดันในเชิงกราน หรือช่องคลอด
- มีของเหลวไหลออกจากช่องคลอดอย่างมาก
- มีเลือดออกทางช่องคลอด รวมถึงเลือดจางๆ ด้วย
อาการดังที่กล่าวมาข้างต้น บางอาการแยกออกจากอาการปกติได้ยาก เช่น อาการปวดหลัง ทำให้บางครั้งคุณอาจไม่ได้กังวลกับอาการบางอาการ แต่อย่างไรก็ตามเมื่อมีสัญญาณเตือนดังกล่าวเกิดขึ้น ควรปรึกษาแพทย์
จะสังเกตการหดตัวของมดลูกได้อย่างไร
การสังเกตการหดตัวของมดลูก คือวิธีสำคัญที่จะรู้ว่าจะมีการคลอดก่อนกำหนดเกิดขึ้น
- วางปลายนิ้วของคุณไว้บนหน้าท้อง
- ถ้าคุณรู้สึกว่ามดลูกแข็งตัวและอ่อนตัว นั้นคือมีการหดตัว
- จดเวลาการหัวตัวของมดลูกไว้ โดยจดเวลาที่เริ่มมีการหดตัว และเวลาที่มีการหดตัวครั้งถัดไป
- ให้ลองพยายามที่จะหยุดการหดตัว โดยการลุกขึ้นยืน เปลี่ยนท่าทาง ผ่อนคลาย ดื่มน้ำ 2 หรือ 3 แก้ว
- ให้รีบไปพบแพทย์ถ้าคุณยังมีการหดตัวของมดลูกทุก 10 นาที รวมถึงเมื่ออาการต่างๆ แย่ลง หรือมีอาการปวดอย่างรุนแรงและไม่หายไป
แต่อย่าลืมว่าผู้หญิงตั้งครรภ์หลายคนจะมีอาการเจ็บครรภ์เตือน หรือเจ็บครรภ์หลอก ที่เรียกว่า Braxton Hicks contractions ซึ่งอาการปวดนี้เอาแน่เอานอนไม่ได้ ไม่ได้ปวดใกล้ๆ กัน และอาการปวดจะหยุดไปเมื่อคุณเคลื่อนไหวร่างกาย หรือพักผ่อน ซึ่งไม่ใช่อาการเจ็บครรภ์คลอด ถ้าคุณไม่แน่ใจว่าอาการเจ็บครรภ์ที่เกิดขึ้นเป็นอาการเจ็บครรภ์หลอกหรืออาการเจ็บครรภ์คลอดจริง ให้ไปพบแพทย์เพื่อขอรับคำปรึกษา
ถ้าหากคุณจำเป็นต้องเดินทางไปโรงพยาบาล
หากคุณมีการปรึกษาแพทย์ หรือพยาบาลผดุงครรภ์ทางโทรศัพท์ แล้วพบว่าคุณเข้าข่ายจะคลอดก่อนกำหนดแล้วล่ะก็ คุณจำเป็นต้องเดินทางไปโรงพยาบาลทันที เมื่อคุณเดินทางมาถึงโรงพยาบาล แพทย์ หรือพยาบาล จะดำเนินการดังต่อไปนี้
ฝากครรภ์ คลอดบุตรวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 79 บาท ลดสูงสุด 65%
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
- ซักประวัติทางการแพทย์ของคุณ ซึ่งรวมถึงยาที่คุณใช้ระหว่างตั้งครรภ์ด้วย
- วัดชีพจร, ความดันโลหิต และอุณหภูมิร่างกาย
- นำที่วัดอัตราการเต้นของหัวใจทารกและการหดตัวของมดลูก มาติดที่หน้าท้องของคุณ
- ตรวจหาสาร fetal fibronectin จากสารคัดหลั่งในช่องคลอด ซึ่งจะช่วยทำนายว่าคุณกำลังจะคลอดในเร็วๆ นี้หรือไม่
- ตรวจภายในเพื่อดูการเปิดของปากมดลูก
ถ้าหากคุณได้รับการวินิจฉัยจากแพทย์แล้วว่าคุณกำลังเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด คุณอาจจำเป็นต้องได้รับการรักษา ดังนี้:
- การให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ (IV fluids)
- ยาเพื่อคลายการหดตัวของมดลูกและยับยั้งการคลอด
- ยาเพื่อเร่งการพัฒนาของปอดทารก
- ยาปฏิชีวนะ (ยาฆ่าเชื้อแบคทีเรีย)
- นอนโรงพยาบาลเพื่อติดตามอาการ
หากไม่สามารถยับยั้งการคลอดได้ แพทย์หรือพยาบาลผดุงครรภ์จะเตรียมพร้อมสำหรับการคลอดที่กำลังจะมาถึง
ถ้าหากแพทย์ตรวจแล้วพบว่าคุณไม่ได้อยู่ในภาวะเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด คุณสามารถเดินทางกลับบ้านได้
จะเกิดอะไรขึ้นถ้าลูกของฉันคลอดก่อนกำหนด?
ทารกที่คลอดก่อนกำหนดจะมีความเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาต่างๆ
ทารกที่คลอดก่อนกำหนดจะเจริญเติบโตช้ากว่าทารกที่คลอดครบกำหนด และยังมีความเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาในระยะยาว ได้แก่ ออทิสติก (autism), ความบกพร่องทางสติปัญญา, สมองอาจพิการ, ปัญหาเกี่ยวกับการทำงานของปอด, ปัญหาเกี่ยวกับการมองเห็นและการได้ยิน
ยิ่งทารกคลอดก่อนกำหนดมากเท่าใด ยิ่งมีความเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาตามมามากเท่านั้น ทารกที่คลอดหลังจากครบ 7 เดือนแล้วมักต้องการการดูแลระยะสั้นๆ ในห้องไอซียูของเด็กแรกเกิด (neonatal intensive care unit; NICU) หากทารกคลอดก่อนหน้านี้ จะยิ่งมีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นอีก ซึ่งต้องได้รับการดูแลในห้องไอซียูของเด็กแรกเกิดอย่างใกล้ชิด
https://www.istockphoto.com/th/photo/newborn-baby-in-incubator-gm470920398-63227905
