ทีมเภสัชกร HD
เขียนโดย
ทีมเภสัชกร HD

Motilium (โมทิเลียม)

เผยแพร่ครั้งแรก 16 ธ.ค. 2019 อัปเดตล่าสุด 27 ต.ค. 2020 เวลาอ่านประมาณ 3 นาที

เรื่องควรรู้

ขยาย

ปิด

  • ยา Motilium® คือ ยาบรรเทาอาการคลื่นไส้อเจียน รักษาอาการอาหารไม่ย่อย อาการแทสบร้อนจากโรคกรดไหลย้อน ท้องอืด หรือแผลในทางเดินอาหาร
  • ยังไม่มีหลักฐาน หรืองานวิจัยบอกแน่ชัดว่า ยา Motilium® ปลอดภัยในหญิงตั้งครรภ์ หรือส่งผลต่อทารกในครรภ์ได้ ทำให้ทางที่ดีหญิงตั้งครรภ์ หรือหญิงที่กำลังให้นมบุตรอยู่จึงควรหลีกเลี่ยงการใช้ยาตัวนี้ไปก่อน
  • ยา Motilium® อาจทำให้เกิดอาการข้างเคียงได้หลายอย่าง ซึ่งเป็นอาการที่เกิดได้ปกติขณะใช้ยา เช่น ซึมเศร้า วิตกกังวล ปากแห้ง ใจสั่น หน้าอกขยายในเพศชาย
  • ผู้ป่วยโรคตับ โรคหัวใจ ผู้ที่มีเลือดออกในทางเดินอาหาร ลำไส้เป็นแผล ทางเดินอาหารอุดกั้น ผู้ป่วยหัวใจเต้นช้ากว่าปกติ หรือเต้นผิดจังหวะ ควรระมัดระวังการใช้ยา Motilium®
  • หากมีอาการคลื่นไส้อาเจียน คุณไม่ควรรับประทานยาชนิดใดๆ โดยทันที แต่ควรลองบรรเทาอาการด้วยตนเองก่อน เช่น ไม่อยู่ในที่ร้อนจัด ดื่มน้ำ พักสายตา หากอาการไม่ดีขึ้น ก็ควรไปพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยอาการ และรับยารักษาอย่างเหมาะสมต่อไป (ดูแพ็กเกจตรวจสุขภาพผู้หญิง ผู้ชายทุกวัยได้ที่นี่)

ยา Motilium® หรือ Motilium-M® เป็นชื่อทางการค้าของยาดอมเพอริโดน (Domperidone) มีข้อบ่งใช้บรรเทาอาการคลื่นไส้ หรืออาเจียน ซึ่งอาจมีสาเหตุดังไปนี้

  • การใช้ยา เช่น L-dopa และ Bromocriptine ในผู้ป่วยโรคพาร์กินสัน (Parkinson's Disease)
  • การฉายแสงในผู้ป่วยโรคมะเร็ง
  • ความผิดปกติของร่างกายเอง หรือเป็นอาการเจ็บป่วย เช่น อาหารเป็นพิษ

นอกจากนี้ ยา Motilium® ยังถูกนำมาใช้รักษาอาการที่เกิดจากอาหารไม่ย่อย (Dyspeptic) ซึ่งอาจเกิดจากอาหารเคลื่อนที่ในทางเดินอาหารล่าช้า จนมีอาการแน่นท้อง ท้องอืด เรอเปรี้ยว คลื่นไส้ อาเจียน สามารถใช้รักษาอาการแสบร้อนกลางอกจากโรคกรดไหลย้อน หรือแผลในทางเดินอาหาร

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

โดยการออกฤทธิ์ของยาตัวนี้ คือ จะไปช่วยเพิ่มให้ทางเดินอาหารบีบตัวได้ดีขึ้น ทำให้อาหารเคลื่อนผ่านระบบย่อยอาหารได้อย่างรวดเร็วขึ้น

การใช้ยา Motilium® ในหญิงตั้งครรภ์

ยา Motilium® มีผลให้หญิงให้นมบุตรมีน้ำนมเพิ่มได้ แต่ความจริงแล้ว ประโยชน์นี้เป็นการใช้ผลข้างเคียงของยา Motilium® เท่านั้น

อย่างไรก็ตาม ยา Motilium® สามารถหลั่งมาพร้อมน้ำนมได้ ซึ่งยังไม่มีข้อมูลยืนยันความปลอดภัย และยังเป็นที่ถกเถียงกันในประเด็นดังกล่าว จึงไม่แนะนำให้หญิงให้นมบุตรรับประทาน Motilium®  หากไม่มีความจำเป็น หรือแพทย์ไม่ได้ให้คำแนะนำ

กลไกการออกฤทธิ์ของยา Motilium®

กลไกการออกฤทธิ์ของยาดอมเพอริโดน คือ ยับยั้งตัวรับที่ Chemoreceptor trigger zone ซึ่งเป็นศูนย์ควบคุมการอาเจียนที่สมองส่วนเมดุลลา (Medulla)  และยับยั้งการทำงานของสารสื่อประสาทโดปามีนในสมอง ซึ่งมีผลต่อาการคลื่นไส้อาเจียน

ยานี้จึงสามารถลดอาการคลื่นไส้อาเจียนได้ และยังมีผลช่วยเพิ่มการบีบตัวของหลอดอาหาร หรือที่เรียกว่า “เพอริสทัลซิส (peristalsis)” รวมถึงกระตุ้นการบีบตัวของกระเพาะอาหาร และลำไส้เล็ก 

ซึ่งการกระตุ้นนี้จะทำให้กระเพาะอาหาร และลำไส้เล็กเคลื่อนไหวเพิ่มมากขึ้น เพื่อขับไล่อาหารออกจากทางเดินอาหารไปสู่ลำไส้เล็ก จึงส่งผลลดระยะเวลาของอาหารที่อยู่ในทางเดินอาหารนั่นเอง

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

ขนาดการใช้ยา Motilium®

ขนาดยาที่ใช้รักษาในผู้ใหญ่หรือเด็กที่มีอายุมากกว่า 12 ปี หรือมีน้ำหนักมากกว่า 35 กิโลกรัม มีดังนี้

  • ยาเม็ดรับประทาน รับประทานในปริมาณ 10 มิลลิกรัม ก่อนอาหารอย่างน้อย 15-30 นาที วันละ 3-4 ครั้ง ขนาดยาสูงสุด 40 มิลลิกรัมต่อวัน
  • ยาน้ำแขวนตะกอนชนิดรับประทาน รับประทานในปริมาณ 10 มิลลิลิตร ก่อนอาหารอย่างน้อย 15-30 นาที วันละ 3-4 ครั้ง ขนาดยาสูงสุด 40 มิลลิกรัมต่อวัน

ขนาดยาที่ใช้รักษาเด็กที่มีอายุน้อยกว่า 12 ปี หรือมีน้ำหนักน้อยกว่า 35 กิโลกรัม มีดังนี้

  • ยาน้ำแขวนตะกอนชนิดรับประทาน รับประทานในปริมาณ 0.25 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ก่อนอาหารอย่างน้อย 15-30 นาที วันละ 3-4 ครั้ง ขนาดยาสูงสุด 35 มิลลิกรัมต่อวัน

รูปแบบยา Motilium® ที่มีวางจำหน่าย

รูปแบบยาโมทิเลียมที่มีวางจำหน่าย มีดังนี้

  • ยาเม็ด ประกอบด้วยดอมเพอริโดน ขนาดเม็ดละ 10 มิลลิกรัม
  • ยาน้ำแขวนตะกอน ประกอบด้วยดอมเพอริโดน ความเข้มข้น 1 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้ยา Motilium®

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้ตามปกติ เมื่อใช้ยาในขนาดรักษา ได้แก่

  • ซึมเศร้า
  • วิตกกังวล
  • ปวดหัว
  • ปากแห้ง
  • ใจสั่น
  • มีน้ำนมไหลออกจากเต้านม เต้านมคัดตึง
  • หน้าอกขยายใหญ่ขึ้นในเพศชาย
  • ประจำเดือนมาผิดปกติ

ข้อแนะนำการใช้ยา Motilium®

เพื่อให้ใช้ยา Motilium® ในการรักษาอาการต่างๆ อย่างปลอดภัย ควรปฏิบัติดังต่อไปนี้

  • สำหรับหญิงตั้งครรภ์ ควรใช้เฉพาะที่มีความจำเป็น และแพทย์สั่งจ่ายเท่านั้น
  • ควรระมัดระวังการใช้ยาในหญิงให้นมบุตร เด็กอายุต่ำกว่า 12 ปี และผู้ที่มีอายุมากกว่า 60 ปีขึ้นไป
  • หากเคยมีอาการแพ้ยาดอมเพอริโดนหรือส่วนประกอบใดๆ ในตัวยา ห้ามรับประทานยา Motilium®
  • ควรระมัดระวังการใช้ยานี้ในผู้ที่มีสมดุลเกลือแร่ในร่างกายผิดปกติ
  • ยานี้อาจทำให้เกิดอาการง่วงได้ในผู้ป่วยบางราย ควรระมัดระวังการขับขี่ยานพาหนะหรือควบคุมเครื่องจักร
  • ระมัดระวังการใช้ยานี้ร่วมกับยาแก้ไอเด็กโทรเมทโทรเฟน (Dextromethorphan) ยาแก้มึนงงไดเฟนไฮดรามีน (Diphenhydramine) เนื่องจากยาต้านฤทธิ์กัน ทำให้ออกฤทธิ์รักษาได้ไม่ดีเท่าที่ควร
  • ควรใช้ยานี้ห่างจากยาลดกรด (Antacids) อย่างน้อย 2 ชั่วโมง

ข้อห้ามและข้อควรระวังในการใช้ยา Motilium®

ห้ามใช้ยา Motilium® ร่วมกับยาเหล่านี้

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

  • ยาฆ่าเชื้อแบคทีเรีย เช่น ยาคลาริโทรไมซิน (Clarithromycin) อิริโทรไมซิน (Erythromycin) เทลิโทรไมซิน (Telithromycin)
  • ยาที่ใช้รักษาการติดเชื้อรา เช่น ยาไอทราโคนาโซล (Itraconazole) คีโทโคนาโซล (Ketoconazole) โพซาโคนาโซล (Posaconazole) เวอร์ริโคนาโซล (Voriconazole)
  • ยาฆ่าเชื้อไวรัส เช่น ริโทรนาเวียร์ (Ritonavir) ซาควินาเวียร์ (Saquinavir) และเทลาพรีเวียร์ (Telaprevir)

ห้ามใช้ยา Motilium® ในผู้ป่วยเหล่านี้

  • ผู้ป่วยโรคตับระยะปานกลาง หรือรุนแรง
  • ผู้ป่วยที่มีเลือดออกในทางเดินอาหาร กระเพาะอาหาร ลำไส้เป็นแผลรุนแรง ทางเดินอาหารอุดกั้น
  • ผู้ที่มีเนื้องอกบริเวณต่อมใต้สมองชนิดโปรแลกติโนมา (Prolactinoma)

ควรระมัดรวังการใช้ยา Motilium® ในผู้ป่วยเล่านี้

เนื่องจากยานี้ส่งผลต่ออัตราการเต้นของหัวใจ และจะยิ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อผู้ที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป หรือผู้ที่รับประทานยานี้มากกว่า 30 มิลลิกรัมต่อวัน

หลายคนอาจพกพายา Motilium® ไว้ติดตัวเพื่อรับประทานหากมีอาการคลื่นไส้ ซึ่งก่อนรับประทาน คุณควรจะศึกษาวิธีการรับประทานอย่างเหมาะสมไว้ก่อน เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดผลข้างเคียงจากการใช้ยา 

ดูแพ็กเกจตรวจสุขภาพผู้หญิง ผู้ชายทุกวัย เปรียบเทียบราคา โปรโมชั่นล่าสุดจากโรงพยาบาลและคลินิกชั้นนำได้ที่นี่ หรือไม่พลาดทุกการอัปเดตแพ็กเกจต่างๆ เมื่อกดเป็นเพื่อนทางไลน์ @hdcoth และกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android


1 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
MIMs Thailand, Motilium (http://www.mims.com/thailand/drug/info/motilium-motilium-m/?type=brief), 14 November 2019.

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน ผู้อ่านไม่ควรเลือกใช้ยาเองจากการอ่านบทความ ควรได้รับคำแนะนำจากแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยาทุกครั้ง เพราะแต่ละท่านอาจมีสาเหตุของโรค โรคประจำตัว และประวัติการรักษาที่ต่างกัน ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)