โรคเอดส์ติดทางใดได้บ้าง และวิธีการอยู่ร่วมกับผู้ป่วยโรคเอดส์

รวมสาเหตุที่คุณอาจไม่เคยรู้ของการติดเชื้อเอดส์ รวมถึงวิธีการอยู่ร่วมกับผู้ป่วยโรคเอดส์อย่างปลอดภัย
เผยแพร่ครั้งแรก 19 ม.ค. 2018 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 เวลาอ่านประมาณ 4 นาที
โรคเอดส์ติดทางใดได้บ้าง และวิธีการอยู่ร่วมกับผู้ป่วยโรคเอดส์

เรื่องควรรู้

ขยาย

ปิด

  • โรคเอดส์เกิดจากการติดเชื้อไวรัส HIV และไม่ได้เข้ารับการรักษา หรือรับประทานยาต้านเชื้อไวรัส
  • การเข้ารับการรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ จะช่วยให้ผู้ติดเชื้อไวรัส HIV สามารถกดการแพร่กระจายไวรัสในร่างกาย และใช้ชีวิตได้ปกติเหมือนคนทั่วไป
  • ช่องทางการติดต่อเชื้อไวรัส ได้แก่ การสัมผัสกับสารคัดหลั่งของผู้ป่วย ไม่ว่าจะเป็นเลือด อสุจิ น้ำหล่อหลื่นผ่านทางบาดแผล หรือเยื่อเมือกบุผิวภายในช่องปาก ช่องคลอด ทวารหนัก และอวัยวะเพศชาย
  • การกอด จับมือ การจูบแบบปิดปาก การสัมผัสกับน้ำตา เหงื่อ หรือน้ำลาย รวมไปถึงการหายใจร่วมกัน หรือการใช้ของร่วมกัน ไม่สามารถทำให้เราติดเชื้อไวรัส HIV จากผู้ป่วยได้
  • การติดเชื้อไวรัส HIV สามารถป้องกันได้โดยการใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งก่อนมีเพศสัมพันธ์ และหลีกเลี่ยงการเปลี่ยนคู่นอนบ่อยๆ (ดูแพ็กเกจตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้ที่นี่)

โรคเอดส์เป็นโรคติดต่อที่มีสาเหตุมาจากเชื้อไวรัส HIV ซึ่งเชื่อว่าหลายๆ คนมักจะเข้าใจกันว่าโรคนี้สามารถติดต่อกันได้ง่าย จึงทำให้รู้สึกกังวลหากต้องอยู่ใกล้ชิด หรือใช้สิ่งของร่วมกับผู้ป่วยโรคเอดส์

ดังนั้นเราจึงควรมาทำความเข้าใจที่ถูกต้องกันว่า อันที่แท้จริงแล้วโรคเอดส์สามารถติดต่อทางใดได้บ้าง เพื่อจะได้ปฏิบัติตัว และสามารถอยู่ร่วมกับผู้ป่วยโรคเอดส์ได้อย่างถูกต้อง

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง

โรคเอดส์ติดต่อได้อย่างไร?

โรคเอดส์เกิดจากเชื้อไวรัสที่มีชื่อว่า HIV หรือ Human Immunodeficiency Virus ซึ่งอาศัยอยู่ในสารคัดหลั่งต่างๆ ของผู้ป่วย ได้แก่ เลือด อสุจิ น้ำหล่อลื่นจากอวัยวะเพศชาย ของเหลว หรือน้ำหล่อลื่นที่อยู่ในช่องคลอดและทวารหนัก รวมถึงน้ำนมที่ให้ทารกดูดกินจากทรวงอก 

โดยคนทั่วไปจะติดเชื้อไวรัส HIV ก็ต่อเมื่อสารคัดหลั่งเหล่านี้สัมผัสกับผิวหนังที่มีบาดแผล หรือเยื่อเมือกบุผิวภายในช่องปาก ช่องคลอด ทวารหนัก และอวัยวะเพศชาย

ช่องทางการติดต่อของโรคเอดส์

เชื้อไวรัส HIV สามารถติดต่อได้หลายช่องทาง ดังนี้

  • การมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน การมีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอดจะมีโอกาสติดเชื้อได้ทั้งฝ่ายรุกและฝ่ายรับไม่แตกต่างกัน

    แต่การมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนักนั้น ฝ่ายรับจะมีความเสี่ยงสูงที่สุด และมีความเสี่ยงมากกว่าฝ่ายรับที่มีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอดตามปกติ

  • การใช้เข็มฉีดยาร่วมกับผู้ติดเชื้อ เพราะเชื้อ HIV ที่อยู่ในเข็มฉีดยาที่ผ่านการใช้งานแล้ว จะอยู่ได้นานถึง 42 วัน ถ้ามีอุณหภูมิ หรือปัจจัยอื่นๆ ที่เหมาะสม

  • การแพร่เชื้อจากแม่สู่ลูก ไม่ว่าจะเป็นช่วงขณะตั้งครรภ์ ระหว่างคลอด หรือให้นมบุตรก็ตาม ล้วนแต่มีความเสี่ยงสูงทั้งสิ้น ถ้าหากมารดาไม่ได้รับประทานยาต้านเชื้อ HIV

  • การมีเพศสัมพันธ์ทางปาก เป็นความเสี่ยงที่เกิดขึ้นได้น้อยมาก แต่อาจเกิดขึ้นได้หากฝ่ายชายมีการหลั่งน้ำอสุจิที่มีเชื้อ HIV เข้าภายในปากของคู่นอน ขณะที่มีเพศสัมพันธ์ทางปาก

  • การจูบแบบเปิดปาก ถ้าทั้งสองฝ่ายมีแผลในช่องปาก หรือมีเลือดออกตามไรฟัน โดยที่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งมีการติดเชื้อ HIV อาจทำให้อีกฝ่ายติดเชื้อได้ เมื่อมีแผล หรือรอยถลอกภายในช่องปากเช่นกัน แต่เชื้อไวรัส HIV ไม่สามารถติดต่อกันผ่านทางน้ำลายได้

  • การปลูกถ่ายอวัยวะ หรือบริจาคเลือด เป็นอีกหนึ่งความเสี่ยงที่สามารถพบได้เช่นกัน แต่ในปัจจุบันมีการคัดกรองผู้บริจาคเลือด หรือผู้บริจาคอวัยวะอย่างเข้มงวดมากขึ้น ก่อนที่จะนำมาถ่ายให้กับผู้ป่วย โดยมีการตรวจหาเชื้อไวรัส HIV ก่อนนำไปใช้ทุกครั้ง

  • การรับประทานอาหารที่ผ่านการเคี้ยวจากผู้ติดเชื้อ กรณีนี้มักจะพบในทารกเท่านั้น ซึ่งเกิดจากการปนเปื้อนเชื้อไวรัส HIV จากเลือดที่ออกในปากขณะเคี้ยวอาหาร

  • การถูกกัด หรือเกาโดยผู้ติดเชื้อ จะต้องเป็นการกัด หรือเกาที่มีความรุนแรงมาก จนกระทั่งทำให้เกิดแผลฉีกขาดที่ผิวหนังจนมีเลือดไหลออกมา

  • การสัมผัสสารคัดหลั่งของผู้ติดเชื้อ เพราะเชื้อไวรัส HIV ที่อยู่ในสารคัดหลั่งสามารถเข้าทางบริเวณบาดแผลบนผิวหนังหรือเยื่อเมือกบุผิวได้นั่นเอง

  • การสักหรือเจาะตามร่างกาย หากมีการใช้อุปกรณ์ไม่สะอาด โดยมีการใช้เข็มสัก หรือเจาะซ้ำร่วมกัน รวมถึงหมึกที่ใช้ในการสักร่วมกับผู้อื่น จะมีความเสี่ยงสูงต่อการรับเชื้อไวรัส HIV

เชื้อไวรัส HIV ไม่ติดทางพฤติกรรมใดบ้าง

ไม่ว่าจะเป็นการกอด จับมือ หรือแม้แต่การจูบแบบปิดปากกับผู้ติดเชื้อ การสัมผัสน้ำตา เหงื่อ และน้ำลายโดยตรงที่ไม่มีเลือดของผู้ติดเชื้อปนเปื้อน 

นอกจากนี้การถูกยุงกัด หรือแมลงดูดเลือดจากผู้ติดเชื้อกัดต่อย การหายใจร่วมกัน และการใช้ข้าวของ หรือห้องน้ำร่วมกับผู้ติดเชื้อ ก็ไม่สามารถทำให้เราติดเชื้อไวรัส HIV จากผู้ป่วยได้

วิธีการอยู่ร่วมกับผู้ป่วยโรคเอดส์

เราไม่ควรตื่นตระหนก หรือกังวลในการอยู่ร่วมกับผู้ติดเชื้อไวรัส HIV หากทราบถึงวิธี หรือแนวทางปฏิบัติต่อผู้ป่วยโรคเอดส์ได้อย่างถูกต้อง

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

โดยเริ่มจากศึกษาข้อมูลที่เกี่ยวกับโรคเอดส์ ทั้งสาเหตุ อาการ การติดต่อ และการรักษาอย่างถูกวิธี เพื่อให้ช่วยดูแลผู้ป่วยอย่างเหมาะสมและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

แนะนำวิธีอยู่ร่วมกับผู้ป่วยโรคเอดส์ หรือผู้ติดเชื้อ HIV อย่างเหมาะสม ดังนี้

  • ปฏิบัติต่อผู้ป่วยเหมือนคนปกติ ควรรับฟังปัญหาพร้อมกับให้คำปรึกษาที่ดีและถูกต้องแก่ผู้ป่วย พยายามอย่าทำให้ผู้ป่วยรู้สึกแปลกแยกจากพฤติกรรมหรือการพูดคุยที่เปลี่ยนไปไม่เหมือนเดิม แต่อธิบายให้ผู้ป่วยเข้าใจว่า การได้รับการรักษาทันทีจะส่งผลดีต่อสุขภาพมากขึ้น

  • ทำที่อยู่อาศัยให้เหมาะสม โดยเฉพาะผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง ควรจัดบริเวณที่อยู่อาศัยให้เหมาะแก่การใช้รถเข็น วางสิ่งของให้หยิบใช้ได้สะดวก และเก็บของมีคมให้มิดชิด

  • ดูแลสุขภาพของผู้ป่วย ควรให้ผู้ป่วยหมั่นพลิกตัวและทำกายภาพบำบัด พร้อมกับเลือกใช้วัสดุที่รองนอนมีความนิ่มมากพอ เพื่อป้องกันปัญหาทางสุขภาพที่ตามมาในภายหลัง อย่างเช่นแผลกดทับหรือข้อติดแข็ง

  • ดูแลด้านอาหารสำหรับผู้ป่วย อาหารควรมีความสดสะอาดเป็นอันดับแรกๆ ไม่ว่าจะเป็นวัตถุดิบ อุปกรณ์เครื่องใช้ในครัว และผู้ประกอบอาหาร โดยเน้นอาหารที่ปรุงสุกและมีสารอาหารครบถ้วนในปริมาณที่เหมาะสม อีกทั้งควรหลีกเลี่ยงประเภทอาหารทะเลดิบและไข่ดิบ

  • ให้ผู้ป่วยรับประทานยาอย่างสม่ำเสมอ ควรสร้างวินัยให้กับผู้ป่วยในการรับประทานยาครบทุกมื้ออย่างสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันประสิทธิภาพของยาลดลง หรือมีอาการที่เรียกว่า "เชื้อดื้อยานั่นเอง ซึ่งทำให้การรักษาเป็นไปด้วยความยากลำบากยิ่งขึ้น

นอกจากนี้ควรระมัดระวังในการสัมผัสสารคัดหลั่งของผู้ป่วย โดยสวมถุงมือยางทุกครั้ง และล้างมือด้วยสบู่ รวมถึงแยกทิ้งขยะที่มีสารคัดหลั่งปะปนออกจากขยะชนิดอื่นๆ 

หากต้องถือเข็มฉีดยา หรือของมีคมต่างๆ ที่มีเลือดของผู้ป่วยติดอยู่จะต้องใส่ถุงมือยาง และระมัดระวังให้มากขึ้น รวมถึงทำความสะอาดห้องน้ำ หรือโถสุขภัณฑ์ก่อนใช้งานต่อทุกครั้งด้วยการสวมถุงมือยางเช่นกัน

ผู้ติดเชื้อไวรัส HIV หากรับประทานยาต้านเชื้อไวรัสอย่างสม่ำเสมอจะช่วยป้องกันไม่ให้พัฒนาไปเป็นโรคเอดส์ได้ ซึ่งสามารถใช้ชีวิตได้ปกติเหมือนคนทั่วไป ในด้านบุคคลใกล้ชิดก็ควรให้กำลังใจผู้ติดเชื้อด้วยเช่นกัน

การติดเชื้อ HIV นั้น สามารถป้องกันได้ด้วยการใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งก่อนมีเพศสัมพันธ์ และหลีกเลี่ยงการเปลี่ยนคู่นอนบ่อยๆ

ดูแพ็กเกจตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เปรียบเทียบราคา โปรโมชั่นล่าสุดจากโรงพยาบาลและคลินิกชั้นนำได้ที่นี่ หรือไม่พลาดทุกการอัปเดตแพ็กเกจต่างๆ เมื่อกดเป็นเพื่อนทางไลน์ @hdcoth และกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android 


51 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
HIV and AIDS: Causes, Symptoms, Treatments, and More. Healthline. (https://www.healthline.com/health/hiv-aids)
About HIV/AIDS - HIV Basics. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (https://www.cdc.gov/hiv/basics/whatishiv.html)
HIV and AIDS: Overview, causes, symptoms, and treatments. Medical News Today. (https://www.medicalnewstoday.com/articles/17131)

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป
รายชื่อโรคติดต่อ
รายชื่อโรคติดต่อ

ค้นหารายชื่อโรคติดต่อได้ง่ายๆ ในลิ้งค์เดียว ไม่ต้องนั่งหาทีละโรค พร้อมคำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับโรคติดต่อ รวมมาตอบไว้แล้วที่นี่

อ่านเพิ่ม
โรคเอดส์ การติดต่อ และการป้องกันที่ทุกคนควรรู้
โรคเอดส์ การติดต่อ และการป้องกันที่ทุกคนควรรู้

ตอบชัดเจน คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับโรคเอดส์ เชื้อ HIV ติดได้อย่างไร ทำแบบไหนติดบ้าง และจะป้องกันอย่างไร?

อ่านเพิ่ม