โรคทางหัวใจเป็นโรคที่มักพบได้บ่อยในผู้ที่เป็นเส้นเลือดสมองอุดตัน หากคุณเป็นเส้นเลือดสมองอุดตัน คุณและแพทย์ประจำตัวมักต้องการระมัดระวังหัวใจเป็นพิเศษทั้งในช่วงที่เพิ่งเป็นขณะฟื้นฟูและหลังจากนั้น

โรคทางหัวใจที่มักพบได้ในผู้ป่วยเส้นเลือดสมองอุตัน

มีโรคหัวใจหลายชนิดที่มักพบได้บ่อยในผู้ที่เป็นเส้นเลือดสมองอุดตัน เช่น โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด หัวใจวาย และหัวใจเต้นผิดจังหวะ โดยเฉพาะในแบบ atrial fibirillation, ventricular tachycardia และ ventricular fibrillation

ปัญหาทางหัวใจที่เกิดร่วมกับโรคเส้นเลือดสมองอุดตันนี้ อาจเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดเส้นเลือดสมองอุดตัน หรืออาจเกิดจากสาเหตุเดียวกับที่ทำให้เกิดเส้นเลือดสมองอุดตัน (สาเหตุที่พบบ่อยที่สุด คือ ลิ่มเลือดในหลอดเลือดแดง) หรือผู้ป่วยอาจมีโรคหัวใจอยู่ก่อนซึ่งทำให้เกิดโรคเส้นเลือดสมองอุดตัน (โรคที่พบได้บ่อยที่สุดคือหัวใจเต้นผิดจังหวะแบบ atrial fibrillation ซึ่งทำให้เกิดลิ่มเลือดอุดตันในสมอง)

ดังนั้น หากมีโรคเส้นเลือดสมองอุดตันร่วมกับโรคหัวใจ แพทย์จะต้องพยายามที่จะระบุถึงสาเหตุและผลที่ตามมาให้ได้อย่างแน่ชัด เนื่องจากความเข้าใจนี้จะช่วยในการรักษาเพื่อให้สามารถฟื้นฟูได้ดีที่สุดและป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต

โรคเส้นเลือดสมองอุดตันกับโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด

ผู้ป่วยที่เป็นโรคเส้นเลือดสมองอุดตันที่มีอายุมากกว่า 60 ปี 13% มักจะเกิดภาวะหัวใจวายเฉียบพลันหลังจากเกิดเส้นเลือดในสมองอุดตันใน 3 วัน แต่ในทางกลับกัน มักจะไม่ค่อยเกิดเส้นเลือดในสมองตันภายหลังจากมีอาการหัวใจวายเฉียบพลันไม่นาน

เนื่องจากผู้ป่วยที่มีภาวะเส้นเลือดในสมองอุดตันเฉียบพลันมักมีปัญหาในการอธิบายถึงอาการเมื่อเกิดหัวใจวายเฉียบพลัน ทำให้อาจไม่ได้รับความสนใจได้ ดังนั้น จึงเป็นเรื่องที่สำคัญมากของแพทย์ที่จะต้องติดตามดูอาการผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะอาการของการมีหัวใจขาดเลือด เช่น การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจทุกวันในช่วงวันแรกๆ และการตรวจติดตามค่าการทำงานของหัวใจเพื่อดูว่ามีการทำลายเกิดขึ้นที่หัวใจหรือไม่

ปัจจุบันยังไม่ทราบชัดเจนว่าทำไมหัวใจวายเฉียบพลันจึงมักเกิดร่วมกับโรคเส้นเลือดสมองอุดตันได้บ่อย แต่น่าจะเกิดจากการที่ผู้ป่วยที่มีภาวะหลอดเลือดแดงแข็ง (atherosclerosis) อาจเข้าสู่ช่วงที่มีความเสี่ยงในการเกิดลิ่มเลือดได้มาก (เช่น ในช่วงวันหรือ 2 วันแรกหลังจากการสูบบุหรี่) และเนื่องจากไขมันมันสะสมอยู่ตามหลอดเลือดแดงที่เลี้ยงทั้งหัวใจและสมอง ดังนั้น ในช่วงที่มีความเสี่ยงสูงอาจทำให้เกิดทั้ง 2 ภาวะตามมาได้

แพทย์ควรต้องรักษาผู้ป่วยที่มีหัวใจวายเฉียบพลันให้แน่ใจว่าไม่ได้มีภาวะเส้นเลือดในสมองอุดตันร่วมด้วยก่อนที่จะเริ่มใช้ยาละลายลิ่มเลือด เพราะระหว่างที่ยาจะช่วยละลายลิ่มเลือดในเส้นเลือด coronary artery อาจทำให้มีการละลายลิ่มเลือดในสมองด้วยเช่นกัน ซึ่งอาจทำให้เกิดเลือดออกในสมองและทำให้อาการของโรคแย่ลง

โดยสรุป ผู้ที่มีเส้นเลือดสมองอุดตันจะทำให้มีความเสี่ยงต่อการเกิดหัวใจวายเฉียบพลันได้ในอนาคต เนื่องจากในผู้ป่วยส่วนมาก โรคเส้นเลือดในสมองอุดตันนี้มักเกิดจากภาวะหลอดเลือดแดงแข็งตัว ซึ่งเป็นสาเหตุเดียวกับที่ทำให้เกิดโรคหัวใจวายเฉียบพลัน ดังนั้น ผู้ที่รอดชีวิตจากการมีเส้นเลือดสมองอุดตันจะมีความเสี่ยงสูงมากที่จะเกิดโรคของเส้นเลือด coronary artery ตามมา และต้องได้รับการรักษาเพื่อป้องกันการเกิดโรคหัวใจในอนาคต

โรคเส้นเลือดสมองอุดตันกับภาวะหัวใจวาย

โรคเส้นเลือดสมองอุดตันอาจเกิดร่วมกับภาวะหัวใจล้มเหลวที่เกิดขึ้นใหม่หรือทำให้อาการของโรคแย่ลงได้ ซึ่งภาวะหัวใจล้มเหลวอาจเป็นผลจากการที่เป็นเส้นเลือดสมองอุดตัน ตามด้วยกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด นอกจากนั้น โรคเส้นเลือดสมองอุดตันยังทำให้หัวใจอ่อนแอลงจากการที่เพิ่มระดับ adrenaline อย่างฉับพลัน (ร่วมกับความเปลี่ยนแปลงทางระบบประสาทอื่นๆ)

ความเปลี่ยงแปลงที่เกิดขึ้นนี้สามารถทำให้เกิดหัวใจขาดเลือดได้ (การที่กล้ามเนื้อหัวใจไม่ได้รับออกซิเจนที่เพียงพอ) แม้กระทั่งในผู้ป่วยที่ไม่ได้เป็นโรคที่เส้นเลือด coronary artery อยู่เดิม การทำลายกล้ามเนื้อหนูใจนี้เกิดจากความเปลี่ยนแปลงในระบบประสาทซึ่งมักเกิดขึ้นถาวร และพบได้บ่อยในผู้ป่วยอายุน้อยและมีสุขภาพดี ซึ่งเป็นโรคเส้นเลือดสมองอุดตันจากการมีเลือดออกในสมอง โรคเส้นเลือดสมองอุดตันยังอาจมีความเกี่ยวข้องกับภาวะหัวใจหยุดเต้นชั่วคราว ซึ่งภาวะนี้สามารถทำให้เกิดหัวใจล้มเหลวที่รุนแรงได้ แต่เป็นชั่วคราว

โรคเส้นเลือดสมองอุดตันกับหัวใจเต้นผิดจังหวะ

ผู้ป่วยเส้นเลือดสมองอุดตันประมาณ 25% ที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลมักมีการเต้นของหัวใจที่ผิดปกติในช่วงวันแรกๆ ที่เข้ารับการรักษา ความผิดปกติที่มักมีความเกี่ยวข้องกับการเกิดเส้นเลือดสมองอุดตัน คือ หัวใจเต้นผิดจังหวะแบบ atrial fibrillation ซึ่งพบได้ในผู้ป่วยโรคหัวใจที่มีความเกี่ยวข้องกับเส้นเลือดสมองอุดตันมากกว่าครึ่ง นอกจากนั้น ยังอาจมีการเต้นผิดปกติที่อาจเป็นอันตรายต่อชีวิตได้เช่น ventricular fibrillation และภาวะหัวใจหยุดเต้นในผู้ป่วยส่วนมาก

การเกิดคลื่นไฟฟ้าหัวใจที่รุนแรงเหล่านี้มักเกิดจากกลุ่มอาการ long QT ซึ่งเกิดจากเส้นเลือดสมองอุดตัน ภายหลังจากการเกิดเส้นเลือดสมองอุตัน ยังอาจทำให้เกิดภาวะหัวใจเต้นช้าได้ แต่มักเป็นเพียงชั่วคราว ในบางครั้งอาจเกิดการหยุดส่งคลื่นไฟฟ้าหัวใจได้ (heart block) ซึ่งต้องทำการใส่เครื่องกระตุ้นการเต้นของหัวใจ

โดยสรุป

โรคหัวใจที่รุนแรงสามารถเกิดได้บ่อยหลังจากการเกิดเส้นเลือดในสมองอุดตัน ผู้ป่วยที่เป็นโรคนี้จึงมักต้องได้รับการประเมินและติดตามอาการอบ่างละเอียดหลายวันเพื่อประเมินว่ามีกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด หัวใจล้มเหลว หรือหัวใจเต้นผิดจังหวะหรือไม่ และเนื่องจากการเกิดเส้นเลือดสมองอุดตันยังมักเป็นเครื่องแสดงว่าคุณมีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดโรคหัวใจในอนาคต ดังนั้น ควรเริ่มความพยายามในการลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจ โดยเฉพาะเมื่อคุณเป็นเส้นเลือดในสมองอุดตัน