การวินิจฉัยความดันโลหิตต่ำสามารถทำได้โดยง่ายเพียงแค่วัดความดันโลหิต โดยหากวัดความดันโลหิตได้ 90/60 หรือต่ำกว่า ถือว่ามีความดันโลหิตต่ำ
การวัดความดันโลหิต
ในการวัดความดันโลหิตจะวัดทั้งหมดสองค่าด้วยกัน ค่าแรกคือความดันโลหิตขณะหัวใจบีบตัว (ความดันตัวบน) เป็นความดันภายในเส้นเลือดแดงเมื่อหัวใจหดตัวเพื่อสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของร่างกาย ค่าที่สองคือความดันโลหิตขณะหัวใจคลายตัว (ความดันตัวล่าง) เป็นความดันภายในเส้นเลือดแดงเมื่อหัวใจคลายตัวเพื่อเติมเลือดในหัวใจระหว่างจังหวะการเต้นแต่ละครั้ง ทั้งความดันตัวบนและความดันตัวล่างจะถูกวัดออกมาในหน่วยมิลลิเมตรปรอท หรือย่อว่า mmHg
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
เครื่องวัดความดันโลหิต (Sphygmomanometer)
แพทย์หรือพยาบาลจะใช้เครื่องมือในการวัดความดันโลหิต หรือที่เรียกว่า Sphygmomanometer เพื่อวัดความดันโลหิต โดยเครื่องมือนี้จะมีผ้าสำหรับพันที่แขนและมีสเกลของปรอทคล้ายๆ กับปรอทวัดไข้ ซึ่งสเกลนี้จะใช้บอกระดับความดันโลหิตของผู้ถูกวัด วิธีวัดคือจะใช้ผ้าพันรอบๆ แขนส่วนบน และจะบีบลูกยางเพื่อให้ผ้าพองตัวขึ้นเพื่อรัดแขนไม่ให้เลือดไหลผ่าน หลังจากนั้นจะค่อยๆ ปล่อยอากาศออกระหว่างการวัด
แพทย์หรือพยาบาลจะมองดูสเกลปรอทพร้อมกับฟังเสียงเลือดที่ไหลผ่านโดยใช้หูฟัง โดยเมื่อได้ยินเสียงการเต้นของหัวใจเสียงแรก จะอ่านค่าความดันตัวบน และเมื่อเสียงหายไป จะอ่านค่าความดันตัวล่าง
ปัจจุบันมีเครื่องมือทางเลือกคือ การใช้เครื่องวัดความดันโลหิตแบบอัตโนมัติ ซึ่งจะวัดการเต้นของหัวใจโดยใช้เซ็นเซอร์อิเล็กทรอนิกส์และอ่านค่าความดันโลหิตให้โดยอัตโนมัติ โดยเครื่องมือแบบอัตโนมัตินี้มีแบบขนาดเล็กพกพาได้ สามารถหาซื้อได้ตามร้านขายยา
เมื่อวัดความดันโลหิตเสร็จสิ้นแล้ว แพทย์หรือพยาบาลจะแจ้งผลความดันโลหิตโดยจะอ่านค่าความดันตัวบนก่อนเสมอ แล้วตามด้วยค่าความดันตัวล่าง เช่น ความดันตัวบนของคุณคือ 120 มิลลิเมตรปรอท และความดันตัวล่างของคุณคือ 80 มิลลิเมตรปรอท แพทย์หรือพยาบาลจะอ่านผลให้ฟังว่า “หนึ่งร้อยยี่สิบ แปดสิบ” และมักเขียนว่า 120/80
เมื่อไรจะเรียกว่าความดันโลหิตต่ำ
โดยทั่วไปจะถือว่ามีความดันโลหิตต่ำเมื่อวัดความดันโลหิตได้ 90/60 หรือน้อยกว่า อย่างไรก็ตามไม่จำเป็นว่าจะต้องทั้งความดันตัวบนและความดันตัวล่างมีค่าต่ำกว่าที่กำหนดจึงจะพิจารณาว่ามีความดันโลหิตต่ำ ตัวอย่างเช่น หากผลการวัดได้ 80/65 ก็ถือว่ามีความดันโลหิตต่ำ เพราะความดันตัวบนต่ำกว่า 90 หรือถ้าวัดความดันโลหิตได้ 100/55 ก็ถือว่ามีความดันโลหิตต่ำเช่นกัน เพราะความดันตัวล่างต่ำกว่า 60
ถ้าคุณมีความดันโลหิตต่ำตามเกณฑ์ข้างต้น คุณไม่จำเป็นต้องกังวล การมีความดันโลหิตต่ำจะช่วยป้องกันคุณจากความเสี่ยงและโรคที่เกิดจากการมีความดันโลหิตสูง คุณจำเป็นจะต้องรักษาเฉพาะกรณีที่มีอาการจากความดันโลหิตต่ำเท่านั้น
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
ความดันโลหิตต่ำขณะเปลี่ยนท่าทาง
ถ้าคุณมักมีอาการของความดันโลหิตต่ำเมื่อเปลี่ยนท่าทาง คุณอาจจัดวัดความดันโลหิตเปรียบเทียบก่อนและหลังการเปลี่ยนท่าทางนั้นเพื่อยืนยัน เช่น วัดความดันโลหิตครั้งแรกในตอนนั่ง และวัดอีกครั้งในตอนที่ลุกขึ้นยืนแล้ว
ขึ้นอยู่กับว่าความดันโลหิตขณะนั่งของคุณเป็นเท่าไร หากยืนขึ้นแล้วความดันตัวบนต่ำลงระหว่าง 15-30 มิลลิเมตรปรอท คุณอาจมีภาวะความดันโลหิตต่ำขณะเปลี่ยนท่าทาง
โรคอื่นที่เป็นสาเหตุ
แพทย์หรือพยาบาลสามารถวินิจฉัยภาวะความดันโลหิตต่ำให้คุณได้โดยง่าย แต่การจะบอกว่าอะไรคือสาเหตุนั้นจะยากกว่า
ถ้าคุณมีโรคอื่นๆ ที่เป็นสาเหตุของความดันโลหิตต่ำ คุณจะมีแนวโน้มที่จะมีอาการของโรคอื่นๆ ด้วย ดังนั้นควรปรึกษาเรื่องนี้กับแพทย์ ซึ่งแพทย์สามารถแนะนำให้คุณตรวจเพิ่มเติมอย่างเหมาะสมได้
การรักษา
ถ้าคุณมีความดันโลหิตต่ำแต่ไม่มีอาการใดๆ ก็ไม่จำเป็นต้องรักษา แต่ถ้ามีอาการ แพทย์จะพยายามหาสาเหตุว่ามีสาเหตุมาจากอะไร เพื่อช่วยในการแนะนำวิธีรักษาที่เหมาะสมให้กับคุณ
ยา
หากคุณกำลังรับประทานยาบางชนิด และแพทย์พิจารณาแล้วว่ายานั้นอาจเป็นสาเหตุของความดันโลหิตต่ำ แพทย์จะแนะนำให้ทำการเปลี่ยนยาหรือปรับขนาดยาที่ใช้ ยาที่มีผลทำให้ความดันโลหิตต่ำ เช่น ยารักษาความดันโลหิตสูง และยาที่ใช้รักษาโรคพาร์กินสัน
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
ความดันโลหิตของคุณจะถูกติดตามระหว่างการใช้ยา และจะบันทึกการเปลี่ยนแปลงต่างๆ ที่เกิดขึ้นโดยแพทย์หรือพยาบาล หากคุณมีอาการของผลข้างเคียงที่เกิดจากยา คุณควรแจ้งแพทย์เพื่อขอรับคำปรึกษา
โรคหรือสภาวะความเจ็บป่วย
ถ้าแพทย์สงสัยว่าโรคที่คุณเป็น เช่น โรคหัวใจ โรคของต่อมหมวกไต หรือสภาวะที่เกี่ยวข้องกับระบบประสาท เป็นสาเหตุของความดันโลหิตต่ำ แพทย์จะแนะนำให้คุณตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติมเพื่อรับการรักษาอย่างเหมาะสมต่อไป
ถ้าพบว่าภาวะต่อมหมวกไตล้มเหลวเป็นสาเหตุของความดันโลหิตต่ำ แพทย์อาจจ่ายยา ฟลูโดรคอร์ติโซน (fludrocortisone) เพื่อทดแทนฮอร์โมนอัลโดสเตอโรนให้กับคุณ โดยยานี้จะอยู่ในรูปแบบเม็ดสำหรับรับประทานตลอดชีวิต
ถ้าพบว่าปัญหาเกี่ยวกับระบบประสาทเป็นสาเหตุของความดันโลหิตต่ำ จะเป็นเรื่องยากที่จะรักษา คุณอาจได้รับยาเพื่อช่วยกระตุ้นการทำงานของระบบประสาท
น้ำและเกลือ
ภาวะขาดน้ำ: เมื่อร่างกายมีภาวะขาดน้ำและเกลือ จะเป็นสาเหตุของความดันโลหิตต่ำได้ การรับประทานน้ำและเกลือเพิ่มขึ้นจะสามารถรักษาภาวะนี้ได้โดยเร็ว ดังนั้นแนะนำให้รับประทานน้ำให้เพียงพอกับความต้องการ อย่างน้อย 8 แก้วต่อวัน ซึ่งจะช่วยลดภาวะความดันโลหิตต่ำได้ เพราะการที่ร่างกายมีน้ำเพิ่มขึ้นจะช่วยเพิ่มปริมาณน้ำเลือด ทำให้มีเลือดในเส้นเลือดแดงเพิ่มขึ้นซึ่งจะส่งผลให้ความดันโลหิตสูงขึ้น
ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงโดยทั่วไปจะถูกแนะนำให้จำกัดปริมาณเกลือที่รับประทานต่อวัน แต่ถ้าคุณเกิดมีความดันโลหิตต่ำขึ้นมา คุณอาจได้รับการแนะนำให้เพิ่มปริมาณเกลือในอาหารที่รับประทาน ซึ่งแพทย์จะแนะนำถึงปริมาณเกลือที่เหมาะสมให้กับคุณ
คำแนะนำทั่วไป
คำแนะนำด้านล่างนี้จะช่วยลดอาการความดันโลหิตต่ำ โดยเฉพาะอาการความดันโลหิตต่ำขณะเปลี่ยนท่าทาง
- ค่อยๆ ลุกขึ้นยืน โดยเฉพาะการลุกขึ้นยืนเป็นครั้งแรกในตอนเช้า และอาจเป็นประโยชน์หากคุณลองเคลื่อนไหวร่างกายอื่นๆ ก่อนเพื่อเพิ่มการเต้นของหัวใจและเพิ่มการไหลเวียนเลือดก่อนเปลี่ยนท่าทาง ตัวอย่างเช่น ยืดเหยียดร่างกายบนเตียงนอนก่อนลุกขึ้น
- สวมถุงน่อง (stockings) ที่กระชับพอดี ซึ่งเป็นถุงน่องชนิดพิเศษที่กระชับกับขา จะช่วยเพิ่มแรงดันที่ขา เท้า และหน้าท้อง ช่วยเพิ่มการไหลเวียนเลือดและช่วยเพิ่มความดันโลหิตได้
- นอนยกหัวสูง หรือเสริมบนใต้ศีรษะขณะนอน ซึ่งจะช่วยเพิ่มการไหลเวียนเลือดภายในร่างกาย และช่วยคุณลุกขึ้นยืนได้ง่ายขึ้น
- หลีกเลี่ยงคาเฟอีนในตอนกลางคืนและจำกัดการดื่มแอลกอฮอล์ เพราะจะช่วยป้องกันการขาดน้ำ ซึ่งเป็นสาเหตุของความดันโลหิตต่ำได้
- รับประทานอาหารมื้อเล็กๆ แต่บ่อยครั้ง แทนการรับประทานอาหารมื้อใหญ่ 1 มื้อ ซึ่งจะช่วยป้องกันความดันโลหิตต่ำหลังการรับประทานอาหารได้ การนอนนอนภายหลังการรับประทานอาหาร หรือนั่งต่อไปซักช่วงหนึ่ง จะช่วยบรรเทาอาการได้
มีคนจำนวนน้อยมากๆ ที่จะได้รับยาสำหรับภาวะความดันโลหิตต่ำ เพราะอาการของความดันโลหิตต่ำมักรักษาได้โดยการเปลี่ยนพฤติกรรมกรรมในชีวิตประจำวันเพียงเล็กน้อย โดยเฉพาะการดื่มน้ำและรับประทานเกลือเพิ่ม
แต่ถ้ามีความจำเป็นต้องใช้ยา จะมียาที่ใช้สำหรับเพิ่มปริมาณเลือด หรือใช้สำหรับหดหลอดเลือดแดง โดยความดันโลหิตจะเพิ่มขึ้นเพราะมีปริมาณน้ำเลือดไหลผ่านเส้นเลือดที่แคบขึ้น ทำให้มีแรงดันเพิ่มขึ้นนั่นเอง
