ผมอยากรู้ว่าตัวเองเคลียด หรือจะเป็นไบโพลา หรือซึมเศร้าหรืออะไรก็แล้วแต่ครับแต่ไม่รู้จะเริ่มยังไง อาการคือผมจะชอบนอยๆ บ่อยๆ รู้สึกเบื่อไม่อยากทำอะไร บางทีก็เหมือนมีอาการซึมๆแต่ไม่รู้ว่าเรื่องอะไร นานๆจะเป็นแต่พอเป็นบางทีก็แปบเดียว บางทีก็หลายวัน แต่ก็สามารถพูดคุย หรือทำงานกับคนอื่นได้ตามปกติ แต่อาการจะออกมากเวลาอยู่คนเดียว แต่บางก็ก็ร่าเริงมาก ชอบดื่มเบียร์ แทบทุกวันเหมือนกับว่าพอเมาแล้วมันผ่อนคลาย ถ้าอยู่หลายคนก็แบบสนุกสุดๆเลย แต่บางทีดื่มเบียร์ก็นอยๆ คิดนู่นนั่นนี่แล้วก็ซึมๆ บ่อยๆ ขับรถแล้วคุยคนเดียวเหมือนกำลังโดนสัมภาษณ์ก็พูดไปเองเป็นเรื่องเป็นราวเลย สรุปคือบางทีเศร้าแบบไม่มีสาเหตุ แล้วบางทีก็ปกติไม่ได้มีอาการอะไร แต่พักนี้เป็นบ่อยครับ คือเหมือนเมื่อวานไปเที่ยวสนุกอยู่เลยพอตื่นเช้ามาเหมือนไม่สนุกเลย เหมือนเหนื่อยๆเบื่อๆ เหมือนกำลังเศร้ากับอะไรก็ไม่รู้สาเหตุ

โรคซึมเศร้า สาเหตุหลักมักเกิดจากสารเคมีในสมองของคนเราหลั่งไม่สมดุล ในกรณีที่มีอาการเบื่อ เศร้า บ่อยๆ
ให้ลองสำรวจอาการจากแบบประเมินซึมเศร้าด้วยตัวเองดูก่อนนะคะ ในช่วง 2 สัปดาห์ที่ผ่านมารวมวันนี้มีอาการเหล่านี้มากน้อยแค่ไหน ให้คะแนนแต่ละข้อ ดังนี้ ค่ะ

ไม่มีเลย 0 คะแนน
มี 1-7วัน 1 คะแนน
มากกว่า 7 วัน 2 คะแนน
ทุกวัน 3 คะแนน

ลักษณะอาการ
1. เบื่อหน่าย ไม่สนใจอยากจะทำอะไร
2. ไม่สบายใจ ซึมเศร้า ท้อแท้
3. หลับยาก หลับๆตื่นๆ หรือหลับมากเกินไป
4. เหนื่อยง่าย ไม่ค่อยมีแรง อ่อนเพลีย
5. เบื่ออาหาร หรือ กินได้มาก กินจุบจิบตลอดเวลา
6. รู้สึกไม่ดีกับตัวเอง คิดว่าล้มเหลว หรือคิดว่าทำให้ตนเองและครอบครัวต้องผิดหวัง
7. ขาดสมาธิ เหม่อลอย ขี้ลืมบ่อย
8. ทำอะไรช้าลง กระสับกระส่าย อยู่นิ่งไม่ได้
9. คิดทำร้ายตัวเอง อยากตาย หรือตายไปจะดีกว่า

จากนั้นรวมคะแนน หากคะแนน เกิน 7คะแนน มีแนวโน้มที่จะเป็นซึมเศร้า ควรพบจิตแพทย์ทำการตรวจประเมินอย่างละเอียดและให้คุณหมอวินิจฉัยโรคให้แน่ชัด รับการรักษาด้วยวิธีที่เหมาะสมจะช่วยให้โรคหายได้ค่ะ

วิธีการรักษาโรคซึมเศร้า จะใช้ยาในกลุ่มต้านเศร้าเป็นหลัก เพื่อปรับสารเคมีในสมองให้สมดุล และอาจใช้วิธีการทำจิตบำบัดร่วมด้วยค่ะ

อาการของโรคไบโพลาร์กับโรคซึมเศร้าแยกกันดังนี้ครับ

โรคไบโพลาร์หรือโรคอารมณ์สองขั้ว ผู้ที่เป็นโรคจะมีอาการแบ่งเป็น 2 ช่วง คือ ช่วงที่มีอาการขั้วบวก และช่วงที่มีอาการขั้วลบ โดยจะมีอาการช่วงขั้วลบหรือไม่ก็ได้

ในช่วงที่มีอารมณ์ขั้วบวกนั้น อารมณ์จะเป็นลักษณะที่ร่าเริงผิดปกติหรือหงุดหงิดง่ายกว่าปกติ ติดต่อกันอย่างน้อย 1 สัปดาห์ ร่วมกับมีอาการ เช่น
- รู้สึกว่าตัวเองเก่งขึ้น มั่นใจในตัวเองมากเกินควร
- ความคิดแล่นเร็ว
- พูดเก่งขึ้น
- ความต้องการนอนลดลง
- วอกแวกง่าย
- มีกิจกรรมมากกว่าปกติ
- ใช้จ่ายเงินฟุ่มเฟือย ลงทุนทำอะไรหลายๆอย่างโดยไม่คิดไตร่ตรองให้ดี

ส่วนอาการในขั้วลบนั้นจะเหมือนอาการของการเป็นโรคซึมเศร้า คือ จะมีอารมณ์เศร้าอย่างต่อเนื่องหรือเบื่อหน่ายไม่อยากทำอะไร เป็นเวลาอย่างน้อย 2 สัปดาห์ ร่วมกับมีอาการร่วม เช่น
- เบื่ออาหารหรืออยากอาหารมากขึ้น
- นอนไม่หลับหรืออยากนอนมากขึ้น
- ไม่มีสมาธิ
- อ่อนเพลียไม่มีแรง
- กระสับกระส่ายหรือคืดช้าทำช้าลง
- คิดโทษตัวเองบ่อยๆหรือเห็นคุณค่าในตนเองลดลง
- เคยคิดหรือลงมือทำร้ายตัวเองหรือฆ่าตัวตาย

สรุปง่ายๆ คือ ถ้ามีอาการขั้วบวกอย่างน้อย 1 ครั้งก็มีแนวโน้มที่จะเป็นโรคไบโพลาร์ แต่ถ้ามีอาการขั้วลบโดยไม่มีอาการขั้วบวกก็มีแนวโน้มที่จะเป็นโรคซึมเศร้าครับ

อย่างไรก็ตามหมอแนะนำให้ไปพบจิตแพทย์เพื่อประเมินอาการให้ชัดเจนครับ เนื่องจากเท่าที่อ่านอาการดู อาการน่าจะรบกวนชีวิตประจำวันของคุณพอสมควร
เมื่อประเมินอาการชัดเจนแล้วว่าเป็นอะไร ก็จะได้รับการรักษาที่เหมาะสมต่อไปครับ