อายุ 19 แล้ว ไม่มีเพื่อนเลยซักคน (ตอนมัธยม ทะเลาะกับเพื่อน ไม่มีเพื่อนเลย) วันๆก็อยู่บ้าน รอเปิดเทอมเข้ามหาลัย อีกนาน ถ้าเหงามากๆ แล้วสร้างเพื่อนในจินตนาการขึ้นมา คุยกับเพื่อนในจินตนาการ ถือว่าผิดปกติไหมครับ เป็นโรคจิตเภท? คนบ้า?

การสร้างเพื่อนในจินตนาการแล้วมีการพูดโต้ตอบออกมา อาจเป็นวิธีการจัดการความเหงาที่ไม่เหมาะสมนัก การเก็บตัวอยูในโลกของตัวเอง หมกมุ่นอยู่กับความคิดของตัวเอง เป็นการเก็บกดไม่ได้ระบายอารมณ์ความรู้สึกออกมา ซึ่งหากเป็นนานๆ สะสมมากขึ้นเรื่อยๆ ก็อาจส่งผลต่อสุขภาพจิต ทำให้ความคิด การรับรู้ผิดปกติ แยกความจริงกับโลกจินตนาการไม่ได้ (หลุดโลก) และอาจนำไปสู่อาการของโรคจิตเภทก็เป็นไปได้ค่ะ

ในกรณีที่หนูยังพอรู้ตัวว่ามีอาการผิดปกติไปจากคนทั่วไป อยากแนะนำให้หนูได้ผ่อนคลายความเครียดด้วยวิธีที่เหมาะสม เช่น การออกไปข้างนอก เปิดหูเปิดตา พูดคุยกับคนในครอบครัว ทำกิจกรรมร่วมกัน ออกกำลังกาย ทำงานศิลปะหรืองานอดิเรกที่ชอบให้เพลิดเพลิน เป็นต้น หากทำแล้วยังควบคุมความคิดไม่ได้ ยังรู้สึกว่าต้องการสร้างจินตนาการอยู่บ่อยๆ ก็แนะนำให้พบจิตแพทย์ ประเมินอาการ รับการรักษาตั้งแต่เนิ่นๆนะคะ

การที่เด็กมีจินตนาการถือเป็นความปกตินั่นเป็นเพราะเด็กและผู้ใหญ่มีพัฒนาการต่างกัน วุฒิภาวะต่างกัน ประสบการณ์การรับรู้แยกแยะความจริง-ไม่จริง เหมาะสม-ไม่เหมาะสม ได้ไม่เท่ากันค่ะ

ในกรณีที่เหงามาก พี่แนะนำให้ออกกำลังกาย หากิจกรรมหรืองานอดิเรกที่สนใจมาทำนะคะ เราจะได้ไม่ฟุ้งซ่าน ไม่หมกมุ่นกับความคิดเดิมๆ ลองมองไปกว้างๆ ชีวิตเรามีหลายด้าน มีอะไรให้เราลองทำอีกเยอะแยะ นะคะ เป็นกำลังใจให้หนูนะคะ

อยากจะขออนุญาติตอบคำถามเพิ่มเติมนะครับว่าหากเรารู้ว่าเพื่อนคนนี้เป็นเพื่อนในจิตนาการของเราเอง ซึ่งก็อาจจะเป็นการรับมือกับความเหงาในรูปแบบของคุณได้ แต่หากการรับรู้ถึงตัวตนที่ไม่มีอยู่จริงโดยที่เรา เชื่อว่า บุคคลคนนี้เป็นคนที่มีอยู่จริง ตรงนี้ก็อาจจะถูกวินิจฉัยได้ว่าเป็นโรคจิตเภท โดยส่วนมากแล้วสิ่งที่อาจจะต้องระวังก็คือ การที่เราเชื่อในสิ่งที่ตัวตนพูดออกโดยที่คิดว่าเป็นเรื่องจริง ซึ่งบางครั้งหากตัวตนที่เราสร้างขึ้นมาพูดในด้านลบมากๆ ก็อาจจะทำให้เรารู้สึกแย่ หรือทำให้เกิดอาการหวาดระแวงขึ้นได้ครับ

ดังนั้นหากยังรับรู้และแยกแยะความเป็นจริง หรือรับรู้ได้ว่าสิ่งที่เพื่อนในจินตนาการของเราคุยกับเราเป็นเรื่องของความคิดเห็นหรือว่าข้อเท็จจริง ตรงนี้ก็อาจจะยังไม่ได้มีอะไรน่าเป็นห่วงในเรื่องของเพื่อนในจินตนาการ แต่ผมรู้สึกว่าสิ่งที่อาจจะต้องมาแก้ไขกันต่อไปก็คือเรื่องของความเหงาที่เขามา ซึ่งผมอยากจะชวนให้คุณได้ลองติดต่อกับเพื่อนๆ ผ่านทางอินเตอร์เน็ต หรือ โซเชี่ยลมีเดียที่ในปัจจุบันได้เข้ามามีบทบาทมากขึ้น และช่วยให้เรารู้สึกว่าเรายังสามารถติดต่อกับเพื่อนๆได้แม้ว่า ตัวจะอยู่ไกลกันครับ ลองหากิจกรรมด้านนอกทำด้วยแบบที่พี่นักจิตได้แนะนำว่า หากมีคำถามอื่นๆเพิ่มเติมก็สอบถามเข้ามาได้นะครับ

อันนี้อาจจะต้องถามตนเองนะครับว่ามีวิธีการอะไรไหมที่เราจะสามารถแยกแยะเพื่อนในจิตนาการของเรากับเพื่อนในโลกแห่งความเป็นจริงได้ เพราะว่า จากที่คุณเล่ามาคุณก็ยังพบแยกได้ว่าเพื่อนของคุณนี้เป็นเพื่อนในจินตนากรไม่ใช่เพื่อนในชีวิตจริง ซึ่งหากคุณคิดว่าการสร้างเพื่อนตรงนี้เป็นความเสี่ยง ก็อาจจะลองหาวิธีอื่นดีไหมครับในการที่เราจะลองพูดคุยหรือมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น ผมแนะนำว่า หากต้องการเริ่มรู้จักกับใครใหม่ๆ อาจจะลองดูคนที่มีความสนใจร่วมกันกับเรา เช่น การไปเล่นกีฬา ตามสถานที่สาธารณะต่างๆ หรือว่าการลองเล่นเกมส์ online อะไรพวกนี้ดูก็เป็นจุดเริ่มต้นที่อาจจะทำให้เราได้ลองพูดคุยกับคนอื่นนะครับ

แต่ก็แค่อาจจะต้องระวังในเรื่องของขอบเขตเวลาที่เราจะทำความรู้จักกับคนแปลกหน้า ไม่ให้เขาเข้ามาในพื้นที่ส่วนบุคคลของเราหรือให้เขาชักชวนเราไปทำในสิ่งที่อันตราย หรือว่าหลอกลวงเราครับ อันนี้ก็อาจจะต้องเป็นเรื่องหนึ่งที่ต้องระวังไว้