เป็นโรคตาขี้เกียจหรือเส้นประสาทที่ใช้มองไม่ตรงกับลูกตา หรือสายตาเอียงแบบเส้นประสาทที่มองไปอยู่ที่ตาขาวไม่ใช่ตาดำ มีวิธีผ่าตัดให้มันไปอยู่ตรงตาดำไหม ไปหาหมอรพ ชื่อดังในเชียงใหม่มา เขาบอกว่าทำอะไรไม่ได้แล้วผ่าก็ไม่ได้หรอหมอเค้าไม่คุยต่อ คิอเค้าบอกมันเลยเวลารักษาด้วยตัวเองมาแล้ว ตอนนี้ อายุ 22 ค่ะ อยากทราบ ในประเทศไทยพอจะมีรพไหน ทำการผ่าตัดประสาทตาให้ไปอยู่ที่ตาดำได้บ้าง จอประสาทตาไม่ได้เสื่อมค่ะ เห็นแต่ประสาทตรงที่มองภาพมันเอียงไปอยู่ตรงตาขาว สามารถทำอะไรได้ไหมคะ หรือต้องรอให้ตาบอดไปตามกาลเวลา ตอนนี้ไม่โอเคเลยค่ะ อาการป่วยเข้าข่ายโรคซึมเศร้าแล้วค่ะ เมื่อก่อนเคยกรีดแขนแต่ไม่ตาย ค่ะ

สวัสดีค่ะ โรคตาขี้เกียจ หรือ Lazy eye เกิดจากความผิดปกติของการพัฒนาการมองเห็นในวัยทารกหรือวัยเด็ก ทำให้มีการมองเห็นที่ผิดปกติไป บางรายอาจจะมีอาการตาเหล่ กะระยะไม่ถูก และการมองเห็นในตาข้างที่เป็นโรคแย่ลงค่ะ การรักษาควรทำตั้งแต่เริ่มแรกของโรค และรักษาไปตามสาเหตุ เช่น ใส่แว่นในกรณีที่สายตามีความผิดปกติ หรือปิดตาข้างที่ดีเพื่อกระตุ้นให้ตาข้างที่ขี้เกียจทำงาน ส่วนการรักษาด้วยการผ่าตัดขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของจักษุแพทย์ว่ามีข้อบ่งชี้หรือไม่ และการผ่าตัดนั้นก่อให้เกิดประโยชน์กับผู้ป่วยมากน้อยเพียงใดค่ะ

ส่วนโรคซึมเศร้าในปัจจุบันเชื่อว่าเกิดจากความผิดปกติของสารสื่อประสาทภายในสมองซึ่งส่งผลต่ออารมณ์ของผู้ป่วยค่ะ ดังนั้นการรักษาหลักจึงเป็นการรับประทานเพื่อไปปรับสารสื่อประสาทเหล่านั้นให้เป็นปกติ การรักษาร่วมอื่นๆ มี กิจกกรรมบำบัด หรือ การพูดคุยเพื่อหาทางแก้ไขร่วมกับแพทย์ โดยทั่วไปผู้ป่วยซึมเศร้ามักจะมีภาวะเศร้า ซึม เบื่อหน่าย ไม่อยากทำอะไร บางรายคิดเรื่องตาย บางรายนอนไม่หลับหรือนอนมากไป บางรายทานได้น้อย หรือทานมากขึ้นจนผิดปกติ พูดคุยน้อยลง ตอบสนองน้อยลง ทั้งนี้คุณไม่ควรเพิกเฉยต่อการที่เกิดขึ้นควรไปปรึกษาจิตแพทย์ เพื่อพูดคุยและแนวทางการรักษาที่ถูกต้องและเหมาะสมค่ะ

ไม่ทราบว่าตอนนี้ตามองเห็นดีทั้ง 2 ข้างมั้ยคะ?
และที่บอกว่าเส้นประสาทที่มองไปอยู่ตรงตาขาวหมายความว่ายังไงคะ? หมายถึงตาเหล่ และมีแสงไฟไปตกตำแหน่งที่ไม่ใช่กลางตาดำหรือเปล่า?

เบื้องต้นขอแบ่งเป็น 2 อย่างนะคะ
1. ตาขี้เกียจ : คือปัญหาที่เกิดจากในช่วงที่สมองพัฒนาระบบการมองเห็นตอนวัยเด็ก (ตั้งแต่แรกเกิดจนถึงประมาณ 8 ขวบ) การมองเห็นถูกยับยั้งด้วยสาเหตุใหญ่ๆคือ
- ตาเหล่ : หมายถึงตำแหน่งของตาไม่อยู่ตรงกลาง. โดยเวลาใช้ตาข้างหนึ่งมอง. ตาดำข้างที่มองจะอยู่ตรงกลาง. ส่วนตาดำของอีกข้างเคลื่อนไปอยู่ด้านในทางด้านหัวตา (ตาเหล่เข้า) หรือเคลื่อนออกไปทางหางตา (ตาเหล่ออก). ซึ่งตาเหล่ชนิดที่มักสัมพันธ์กับตาขี้เกียจคือแบบเหล่เข้าในค่ะ
- สายตาผิดปกติ สั้น/ยาว/เอียง. โดยต่างกันมากเกินไปในสองข้าง (มีข้างนึงที่สายตาผิดปกติ) หรือสายตาผิดปกติพอๆกันสองข้างแต่มีค่าผิดปกติที่ค่อนข้างเยอะ
- มีอะไรมาบดบังการมองเห็น. เช่น หนังตาตกจนมาบังกลางตาดำ ต้อกระจก มีเลือดออกในน้ำวุ้นตาตอนเด็ก. เป็นต้น

ซึ่งหากไม่ได้รับการวินิจฉัยและรักษาอย่างเหมาะสมภายในช่วงที่สายตายังพัฒนาได้ พอผ่านพ้นช่วงนี้ไป ถึงแม้ได้รับการแก้ไขสาเหตุข้างต้นไปแล้ว. การมองเห็นก็จะไม่สามารถกลับมาปกติ 100% เรียกว่าตาข้างนั้นขี้เกียจไปแล้ว. แต่ระดับการมองเห็นจะลดลงขนาดไหน ขึ้นกับสาเหตุ อายุที่เริ่มมีตาขี้เกียจ ระยะเวลาที่เป็นค่ะ. เช่นมีต้อกระจกตั้งแต่อายุ 4 เดือน ตาขี้เกียจก็จะแย่กว่าคนที่เพิ่งเป็นต้อกระจกตอนอายุ 3 ขวบ เพราะไม่เคยถูกกระตุ้นให้มองเห็นชัดเบย. ปัจจุบันยังไม่มีการรักษาตาขี้เกียจในผู้ใหญ่ที่ได้ผลดีค่ะ. อาจสามารถลองปิดตาข้างดี เพื่อกระตุ้นการใช้งานตาข้างที่ขี้เกียจได้. ร่วมกับการใส่แว่นให้เห็นชัดขึ้น ซึ่งกลุ่มที่อาจยังได้ผลอยู่บ้างคือกลุ่มสายตาผิดปกติค่ะ

2. ตำแหน่งของตาดำไม่อยู่ตรงกลาง. ของแบ่งเป็น 2 ส่วน
2.1 ตาเหล่. : ที่เป็นโรคที่ตำแหน่งของตาผิดปกติ ซึ่งเป็นสาเหตุให้เกิดตาขี้เกียจตามที่กล่าวข้างต้น หรือ เกิดตาขี้เกียจโดยสาเหตุอื่นเป็นระยะเวลานาน. พอตาขี้เกียจไม่ได้ใช้ ก็จะค่อยๆเหล่ออกไป เพราะสมองไม่ได้พยายามดึงตาข้างนั้นให้มามอง
2.2 ตำแหน่งของจุดรับภาพชัดผิดปกติ. : ปกติจุดรับภาพชัดจะอยู่ตรงกลาง แต่ด้วยสาเหตุโรคทางตาในวัยเด็ก. เช่นติดเชื้อในครรภ์ ทำให่เกิดพังผืดดึงรั้งตำแหน่งนี้ให้ผิดปกติไป หรือมีตาเหล่มานาน สมองจึงได้พัฒนาจุดรับภาพชัดอันใหม่. ซึ่งหากเป็นกรณีนี้ (ซึ่งน่าจะใกล้เคียงกับลักษณะที่คุณบอกมาว่าเป็นตำแหน่งของเส้นประสาทตาที่ไม่ตรงกับกลางตาดำ? เพราะปกติเส้นประสาทตาของเราไม่ได้อยู่ตรงตำแหน่งเดียวกับกลางตาดำนะคะ). เวลาที่เราใช้ตามอง. ยังไงๆ ตาก็จะไม่อยู่ตรงกลาง จึงทำให้เหมือนตาเหล่ หรืออาจมีตาเหล่จริง แต่ค่ามุมเหล่ที่คนอื่นมองเห็นอาจไม่ตรงกับค่าที่แพทย์ตรวจวัดได้.

ซึ่งหากเป็นกรณีนี้การรักษาจะค่อนข้างยากมากค่ะ เพราะต้องเลือกเอา ว่าอยาก "ดูตาตรง แต่มีโอกาสที่จะเห็นภาพซ้อน" เพราะถ้าผ่าตัดกล้ามเนื้อตาจัดตำแหน่งตาให้ดูไม่เหล่นั้น อาจเกิดภาพซ้อนตามมาได้ หรือ "ไม่เห็นภาพซ้อน แต่จะดูตาเหล่"

ดังนั้น
- ถ้าคุณเป็นตาขี้เกียจที่เพิ่วได้รับการวินิจฉัยในวัยนี้ โอกาสที่กลับมาเห็นเป็นปกติแทบไม่มีค่ะ.
แต่การมองเห็นจะไม่แย่ลงกว่าตอนนี้นะคะ. ไม่ต้องกังวลว่าตาจะมืดบอดจนมองไม่เห็นแสงเลย คือถ้าตอนนี้มองเห็นเท่าไหน ตัวโรคจะไม่แย่ลงอีกค่ะ
- สำรวจความรู้สึกตัวเองว่าตอนนี้กังวลกับเรื่องอะไร. ถ้าเป็นเรื่องตาเหล่ สามารถผ่าตัดกล้ามเนื้อตาให้ตา "ดูตรงขึ้น" ได้ค่ะ. แต่จะไม่ได้ช่วยเรื่องการมองเห็นนะคะ

แต่ทุกภาวะที่กล่าวมา. ต้องอาศัยการตรวจอย่างละเอียด และอธิบายให้เหมาะสมกับตัวโรคของคนไข้. โดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านตาเหล่ ตาเข อีกครั้งค่ะ. ถ้ายังกังวล. แนะนำให้ไปตรวจขอความเห็นจากแพทย์ท่านอื่นๆได้นะคะ

ขอโทษที่ต้องตอบยาวเกินไป เพราะเรื่องนี้ค่อนข้างละเอียดอ่อนค่ะ. คนไข้แต่ละคนมีภาวะความผิดปกติที่ไม่เหมือนกัน และต้องการการอธิบายให้เข้าใจ. ไม่อย่างนั้นคุณก็จะต้องกังวลกับเรื่องนี้ต่อไปเรื่อยๆค่ะ. เป็นกำลังใจให้นะคะ