หมอว่าอาการยังไม่เหมือนภาวะซึมเศร้านะคะ โดยภาวะซึมเศร้าส่วนมากจะมีอาการเด่นๆคือ ทำกิจกรรมที่เคยสนุกแล้วไม่สนุก ไม่มีความสุขกับชีวิต มีความคิดอยากฆ่าตัวตาย ซึ่งไม่เหมือนเท่าไรค่ะ แต่อาจจะพอเข้าได้กับโรคอารมณ์สองขั้ว(bipolar) ชนิดมาเนีย/ไฮโปมาเนียได้ค่ะ
•Mania episode
A. มีช่วงที่มีอารมณ์คึกคัก แสดงความรู้สึกโดยไม่รั้ง หรืออารมณ์หงุดหงิดที่ผิดปกติและคงอยู่ตลอดอย่างชัดเจนนานอย่างน้อย 1 สัปดาห์ (หรือนานเท่าใดก็ได้หากต้องอยู่ในโรงพยาบาล)

B. ในช่วงที่มีความผิดปกติด้านอารมณ์นี้ พบมีอาการดังต่อไปนี้อยู่ตลอด อย่างน้อย 3 อาการ (หรือ 4 อาการหากมีเพียงอารมณ์หงุดหงิด) และอาการเหล่านี้รุนแรงอย่างมีความสำคัญ

มีความเชื่อมั่นเพิ่มขึ้นมาก หรือมีความคิดว่าตนยิ่งใหญ่ มีความสามารถความต้องการนอนลดลง (เช่น ได้นอนแค่ 3 ชั่วโมงก็รู้สึกว่าเพียงพอแล้ว)พูดคุยมากกว่าปกติ หรือต้องการพูดอย่างไม่หยุดความคิดแล่น คิดมากหลายเรื่องพร้อมๆ กัน หรือผู้ป่วยรู้สึกว่าความคิดแล่นเร็ววอกแวก (ได้แก่ ถูกดึงความสนใจได้ง่าย แม้สิ่งเร้าภายนอกจะไม่สำคัญหรือไม่เกี่ยวเนื่องกับสิ่งที่สนใจอยู่ในขณะนั้น)มีกิจกรรมซึ่งมีจุดหมาย เพิ่มขึ้นมาก (ไม่ว่าจะเป็นด้านสังคม การงานหรือการเรียน หรือด้านเพศ) หรือ กระสับกระส่ายมากหมกมุ่นอย่างมากกับกิจกรรมที่ทำให้เพลิดเพลินแต่มีโอกาสสูงที่จะก่อให้เกิดความยุ่งยากติดตามมา (เช่น ใช้จ่ายอย่างไม่ยับยั้ง ไม่ยับยั้งใจเรื่องเพศ หรือลงทุนทำธุรกิจอย่างโง่เขลา)

D. ความผิดปกติด้านอารมณ์ที่เกิดขึ้นรุนแรงจนทำให้มีความบกพร่องอย่างมากในด้านการงาน หรือกิจกรรมทางสังคมตามปกติ หรือสัมพันธภาพกับผู้อื่น หรือทำให้ต้องอยู่ในโรงพยาบาลเพื่อป้องกันอันตรายต่อตนเองหรือผู้อื่น หรือมีอาการโรคจิต

E. อาการมิได้เป็นจากผลโดยตรงด้านสรีรวิทยาจากสาร (เช่น สารเสพติด ยา หรือการรักษาอื่น) หรือจากภาวะความเจ็บป่วยทางกาย (เช่น ไทรอยด์เป็นพิษ)

หมายเหตุ: ระยะอาการคล้าย mania ที่เห็นชัดว่าเป็นจากการรักษาทางกายภาพของภาวะซึมเศร้า (เช่น การใช้ยา การรักษาด้วยไฟฟ้า การรักษาด้วยแสงสว่าง) ไม่ควรรวมอยู่ในการวินิจฉัยของ Bipolar I Disorder

•Hypomanic Episode

A. มีช่วงที่มีอารมณ์คึกคัก แสดงความรู้สึกโดยไม่รั้ง หรืออารมณ์หงุดหงิดที่ผิดปกติและคงอยู่ตลอดอย่างชัดเจนนานอย่างน้อย 4 วัน โดยเห็นชัดว่าต่างจากช่วงอารมณ์ปกติที่ไม่ซึมเศร้า

B. ในช่วงที่มีความผิดปกติด้านอารมณ์นี้ พบมีอาการดังต่อไปนี้อยู่ตลอด อย่างน้อย 3 อาการ (หรือสี่อาการหากมีเพียงอารมณ์หงุดหงิด) และอาการเหล่านี้รุนแรงอย่างมีความสำคัญ

มีความเชื่อมั่นตัวเองเพิ่มขึ้นมาก หรือมีความคิดว่าตนยิ่งใหญ่ มีความสามารถ (grandiosity)ความต้องการนอนลดลง (เช่น ได้นอนแค่ 3 ชั่วโมงก็รู้สึกว่าเพียงพอแล้ว)พูดคุยมากกว่าปกติ หรือต้องการพูดอย่างไม่หยุดความคิดแล่น คิดมากหลายเรื่องพร้อมๆ กัน หรือผู้ป่วยรู้สึกว่าความคิดแล่นเร็ววอกแวก (distractibility) (ได้แก่ ถูกดึงความสนใจได้ง่าย แม้สิ่งเร้าภายนอกจะไม่สำคัญหรือไม่เกี่ยวเนื่องกับสิ่งที่สนใจอยู่ในขณะนั้น)มีกิจกรรมซึ่งมีจุดหมาย เพิ่มขึ้นมาก (ไม่ว่าจะเป็นด้านสังคม การงานหรือการเรียน หรือด้านเพศ) หรือ กระสับกระส่ายหมกมุ่นอย่างมากกับกิจกรรมที่ทำให้เพลิดเพลิน แต่มีโอกาสสูงที่จะก่อให้เกิดความยุ่งยากติดตามมา (เช่น ใช้จ่ายไม่ยั้ง ไม่ยับยั้งใจเรื่องเพศ หรือลงทุนทำธุรกิจอย่างโง่เขลา)

C. ระยะที่มีอาการมีความสัมพันธ์กับการเปลี่ยนแปลงในด้านต่าง ๆ ซึ่งมิใช่ลักษณะประจำของบุคคลนั้นขณะไม่มีอาการอย่างเห็นได้ชัด

D. ผู้อื่นสังเกตเห็นความผิดปกติด้านอารมณ์และการเปลี่ยนแปลงในด้านต่าง ๆ นี้

E. ระยะที่มีอาการไม่รุนแรงถึงกับทำให้กิจกรรมด้านสังคม หรือการงานบกพร่องลงมาก หรือทำให้ต้องอยู่โรงพยาบาล และไม่มีอาการโรคจิต

F. อาการมิได้เป็นจากผลโดยตรงด้านสรีรวิทยาจากสาร (เช่น สารเสพติด ยา หรือการรักษาอื่น) หรือจากภาวะความเจ็บป่วยทางกาย (เช่น ไทรอยด์เป็นพิษ)

หมายเหตุ: ระยะอาการคล้าย hypomania ที่เห็นชัดว่าเป็นจากการรักษาทางกายภาพของภาวะซึมเศร้า (เช่น การใช้ยา การรักษาด้วยไฟฟ้า การรักษาด้วยแสงสว่าง) ไม่ควรรวมอยู่ในการวินิจฉัยของ Bipolar II Disorder

การวินิจฉัย

ไม่มีการตรวจพิเศษเพื่อช่วยในการวินิจฉัยโรคนี้ ข้อมูลหลักในการวินิจฉัยคือ การซักประวัติอาการ ความเป็นไปของโรค ความเจ็บป่วยทางจิตในญาติ การใช้ยาและสารต่างๆ หรือโรคประจำตัว เพราะยาบางขนานหรือโรคทางร่างกายบางโรคอาจมีอาการทางจิตเหมือนกับโรคอารมณ์สองขั้วได้ แพทย์จะนำข้อมูลได้จากผู้ที่เป็นและญาติ ร่วมไปกับการตรวจร่างกายและตรวจสภาพจิตมาประมวลกันเพื่อการวินิจฉัย
จริงๆแล้วหมอแนะนำไปพบจิตแพทย์เพื่อการวินิจฉัยที่ถูกต้องค่ะ ยาไม่ควรซื้อมารับประทานเองนะคะ เพราะความผิดปกติพวกนี้เป็นเรื่องสารสื่อประสาทเป็นหลักค่ะ
จึงควรได้รับการวินิจฉัยและแก้ให้ตรงจุดค่ะ

จากอาการของคนไข้ อาจสงสัยว่าเป็นจากโรค Bipolar ได้ ซึ่ง มักจะมีช่วงอารมณ์ซึมเศร้า สลับกับช่วงที่มีอารมณ์คึกคัก ความคิดแล่นไว พูดเก่ง หงุดหงิดง่ายเมื่อโดนขัดใจ ซึ่งในช่วงนีมักมีอาการติดต่อกันประมาณ1สัปดาห์ครับ
- ไม่ควรซื้อยารับประทานคิดเอง เนื่องจากควรไปพบจิตแพทย์เพื่อวินิจฉัยโรคก่อน เพื่อที่จะได้รับการรักษา และยาที่ตรงกับโรค
-โดยแพทย์จะอาศัย การซักประวัติอาการ ความเป็นไปของโรค ความเจ็บป่วยทางจิตในญาติ การใช้ยาและสารต่างๆ หรือโรคประจำตัว เพราะยาบางชนิดหรือโรคทางร่างกายบางโรคอาจมีอาการทางจิตเหมือนกับโรคอารมณ์สองขั้วได้ ฉะนั้นจิตแพทยืจะนำข้อมูลประวัติที่ได้รับจากผู้ป่วย รวมทั้งการตรวจร่างกายและตรวจสภาพจิตมาประมวลกันเพื่อการวินิจฉัย ในการหาสาเหตุที่แน่ชัดของโรคครับ

สวัสดีครับ

ขอเพิ่มเติมนะครับ หลังจากที่ผมได้ลองอ่านเรื่องราวที่คุณได้พิมพ์ลงในนี้ (อย่างไรก็ตามขอบคุณนะครับที่กล้าที่จะเล่าเรื่องราวส่วนตัวมาให้อ่าน) จากลักษณะอาการที่เกิดขึ้นที่มีการขึ้น-ลงของอารมณ์ที่เป็นลักษณะค่อนข้างชัดเจนโดยแต่ละช่วงจะทิ้งระยะกันเป็นเวลาหลายเดือน ซึ่งตรงจุดนี้อาจจะทำให้เห็นได้ชัดเจนขึ้นว่ามีแนวมโน้มในการเป็นโรค Bipolar Disorder นะครับ ซึ่งผมจะขออธิบายโดยทั่วๆไปเกี่ยวกับผลกระทบของโรค Bipolar สำหรับในกรณีทั่วไปนะครับ

อย่างที่คุณหมอให้ข้อมูลไว้ด้านบนนะครับว่าโรค Bipolar แบ่งเป็น 2 ระยะคือระยะ ซึมเศร้า (Depress) และระยะ ตื่นตัว (Mania) ซึ่งระยะเหล่านี้จะส่งผลกระทบต่างๆกันโดย

ระยะซึมเศร้า ผู้ที่อยู่ในระยะนี้มักจะไม่มีแรงทำอะไร เหนื่อยง่าย กิจกรรมที่เคยมีความสุขก็ทำแล้วจะไม่มีความสุขเหมือนเดิมดังนั้นในช่วงนี้เราอาจจะขาดการเข้าสังคม หากทำงานก็มักจะทำให้ขาดงานบ่อยขึ้นหรือแม้กระทั่งการดูแลตัวเองก็มักจะทำได้ไม่ดีครับ

ในระยะตื่นตัว ผู้ที่อยู่ในระยะนี้มักจะมีความสุข สนุกสนาน มีแรงในการทำกิจกรรมต่างๆมาก สามารถไม่หลับไม่นอนได้ติดต่อกันนาน โดยหลายๆคนที่เป็นโรคไบโพล่ามักจะรู้สึกชื่นชอบในระยะนี้ เพราะคิดว่าตนเองสามารถทำอะไรได้เยอะ แต่สิ่งที่ตามมาก็คือการไม่ดูแลสุขภาพของตนเอง และการมีพฤติกรรมยั้งคิด ทำอะไรโดยที่ไม่ได้ไตร่ตรองและบางครั้งอาจรวมไปถึงพฤติกรรมการใช้จ่ายหรือแม้กระทั่งการเสพติดสุราหรือใช้สารเสพติดชนิดอื่นๆ รวมไปถึงขั้นการฆ่าตัวตายเนื่องจากไม่อยากกลับไปสู่ภาวะซึมเศร้าครับ หากสนใจข้อมูลที่ละเอียดขึ้นสามารถเข้าไปอ่านได้ตามบทความด้านล่างที่ผมแนบไว้นี้นะครับ

https://www.honestdocs.co/understanding-bipolar

ดังนั้นจากที่กล่าวมาและภาวะความเสี่ยงที่คุณได้เล่ามาอยากให้คุณได้ลองสละเวลาไปพบกับจิตแพทย์หรือนักจิตวิทยาเพื่อได้รับการประเมินและการช่วยเหลือครับ ในปัจจุบันการบำบัดรักษาโรค bipolar นี้สามารถทำได้ด้วยการรับยาควบคู่ไปกับการรับคำปรึกษาเพื่อปรับเปลี่ยนวิธีการคิด พฤติกรรม และ lifestyle ของเราครับ จากเรื่องราวที่คุณเล่ามา ผมคิดว่าคุณกำลังรู้สึกสูญเสียและรู้สึกว่าการเดินต่อไปข้างหน้านั้นมืดมน ซึ่งการได้เข้าพูดคุยกับผู้เชี่ยวชาญตรงนี้อย่างน้อยก็จะได้มีเพื่อนที่จะช่วยคุณในการดำเนินชีวิตของคุณต่อไปข้างหน้าได้ครับ ผมขอเป็นกำลังใจให้นะครับในจุดนี้

เบื้องต้นให้เช็คอาการด้วยการทำแบบประเมินซึมเศร้าด้วยตัวเองดูก่อนนะคะ โดยในช่วงระยะเวลา 2 สัปดาห์ที่ผ่านมาจนถึงวันนี้มีอาการเหล่านี้มากน้อยแค่ไหน
ไม่มีเลย 0 คะแนน
มี 1-7 วัน 1 คะแนน
≥7 วัน 2 คะแนน
ทุกวัน 3 คะแนน
1. เบื่อหน่าย ไม่สนใจอยากจะทำอะไร
2. ไม่สบายใจ ซึมเศร้า ท้อแท้
3. หลับยาก หลับๆตื่นๆ หรือหลับมากเกินไป
4. หลับยาก หลับๆตื่นๆ หรือหลับมากเกินไป
5. เหนื่อยง่าย ไม่ค่อยมีแรง อ่อนเพลีย
6. เบื่ออาหาร หรือ กินได้มาก กินจุบจิบตลอดเวลา
7. รู้สึกไม่ดีกับตัวเอง คิดว่าล้มเหลว หรือคิดว่าทำให้ตนเองและครอบครัวผิดหวัง
8. ขาดสมาธิ เหม่อลอย ขี้ลืมบ่อย
9. ทำอะไรช้าลง กระสับกระส่าย อยู่นิ่งไม่ได้
10. คิดทำร้ายตัวเอง อยากตาย หรือตายไปจะดีกว่า
จากนั้นรวมคะแนน หากได้มากกว่า 7 คะแนนขึ้นไป แนะนำให้พบจิตแพทย์ ประเมินอาการเพิ่มเติม แล้วรับการรักษาด้วยวิธีที่เหมาะสม การรักษาที่ถูกต้องตามแนวทางโรคจะช่วยให้อาการดีขึ้น ปรับตัวได้มากขึ้น ใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างปกติอีกครั้งนะคะ

ไม่แนะนำให้หาซื้อยามาทานเอง เพราะยาที่ใช้รักษาอาการทางจิตเวชนั้นเป็นยาควบคุมจำเป็นต้องใช้อย่างระมัดระวังและใช้ภายใต้การดูแลของแพทย์ ยาจะไม่มีขายทั่วๆไปนะคะ

และไม่ควรปล่อยให้อาการเรื้อรัง หรือรุนแรงมากขึ้นเพราะหากอาการถึงขั้นที่รุนแรงการรักษาอาจต้องใช้เวลานานขึ้นและโอกาสที่โรคจะหายนั้นอาจเป็นไปได้ยากขึ้นด้วยเช่นกันนะคะ

หมอแนะนำให้ไปพบแพทย์ที่ รพ ใกล้บ้านได้ค่ะ ส่วนมากจะมีพยาบาลจิตเวช หรือจิตแพทย์แล้วแต่ รพ ที่สามารถประเมินอาการของหนูได้ซึ่งหมอว่าจะดีกว่า และประเมินได้แน่ชัดจริงๆว่าหนูเป็นซึมเศร้าหรอไม่คะ ส่วนมากทุกคนหลังเสียของรักจะมีreactionต่อเหตึการณ์แน่นอน แต่จะแตกต่างกันตามพื้นฐานบุคคลค่ะ หมอว่าไปพบแพทย์ที่ รพ ใกล้บ้านเพื่อส่งประเมินนะคะ ถ้าอาการไม่ดีขึ้นอาจปรึกษาสายด่วยสุขภาพจิต 1323ก่อนได้ค่ะ หากหนูไม่มีที่ระบาย อาจลองโทรไปขอคำปรึกษาและวิธีการจีดการความเครียดเบื้องต้นได้ หมอเป็นกำลังใจให้นะคะ หนุจะต้องก้าวข้ามไปได้แน่นอนค่ะ

แถวรังสิต แนะนำ รพ.ธรรมศาสตร์ นะคะ คิวไม่ยาวค่ะ เป็นผู้ป่วย walk in ได้เลยค่ะ ถ้าจะให้ชัวร์ ลองโทรสอบถามวัน เวลา และขั้นตอนการให้บริการก่อนก็ได้นะคะ บางที่อาจมีโทรจองคิวล่วงหน้าค่ะ