หากคุณหรือคนที่คุณรักอายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป การพาไปรับวัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบเป็นเรื่องที่ดี โดยเฉพาะเมื่อปัจจุบันนี้ศูนย์ควบคุมโรคติดต่อ (CDC) ได้แนะนำให้ทุกคนในกลุ่มช่วงอายุนี้ได้รับวัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบถึงสองเข็มด้วยกัน
แนวทางแนะนำใหม่นี้ได้อ้างอิงมาจากการศึกษาในกลุ่มผู้ป่วยขนาดใหญ่ (large clinical trial) ชื่อว่า CAPiTA ที่ตีพิมพ์ใน The New England Journal of Medicine
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
Streptococcus pneumoniae หรือที่มักเรียกว่า pneumococcus เป็นเชื้อแบคทีเรียที่พบว่าเป็นสาเหตุของการเกิดโรคปอดติดเชื้อ เช่น ปอดอักเสบ ได้ค่อนข้างบ่อย นอกจากนี้มันยังสามารถทำให้เกิดการติดเชื้อลุกลามตามกระแสเลือด เยื่อหุ้มสมอง และอวัยวะอื่น ๆ ได้ โดยผู้สูงอายุมีโอกาสเกิดการติดเชื้อจากเชื้อ Pneumococcus ได้มากกว่า และการติดเชื้อพวกนี้มีอันตรายถึงชีวิตสูง
วัคซีนปอดอักเสบควรฉีดตอนไหน?
ในช่วง 30 ปีที่ผ่านมา ศูนย์ควบคุมโรคติดต่อได้แนะนำให้ผู้สูงอายุทุกคนที่อายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไปได้รับวัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบหนึ่งเข็ม คือ pneumococcal polysaccharide vaccine 23 (PPSV23) ซึ่งแนะนำให้ฉีดวัคซีนตัวนี้ในผู้ที่มีอายุระหว่าง 2-65 ปีที่มีความเสี่ยงที่จะเกิดโรคปอดอักเสบ หรือติดเชื้ออื่น ๆ ของ S. pneumoniae สูงด้วยเช่นกัน
จุดสีมืดที่เห็นคือเชื้อ Streptococcus pneumonia ที่ก่อให้เกิดโรคปอดอักเสบ โดยจะพบในเลือดของคนที่ติดเชื้อ
รูปได้รับความกรุณาจากห้องสมุดฐานข้อมูลภาพทางสาธารณสุขและการป้องกันโรค (Prevention Public Health Image Library)
งานวิจัย CAPiTA เป็นการปฏิรูปอย่างหนึ่ง การศึกษานี้ทำในประเทศเนเธอร์แลนด์ และพบว่ามีวัคซีนตัวที่สอง ชื่อ pneumococcal conjugate vaccine 13 (PCV13) สามารถป้องกันโรคปอดอักเสบจากชุมชน (community-acquired pneumococcal pneumonia) หรือการติดเชื้อจากเชื้อ S. pneumoniae อื่น ๆ
ผลลัพธ์คร่าว ๆ จากการศึกษาที่เพิ่งออกมาเมื่อปลายปีที่แล้ว ทำให้ศูนย์ควบคุมโรคเปลี่ยนแนวทางการให้วัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบในผู้สูงอายุ ปัจจุบันนี้แทนที่จะฉีดเพียง PPSV23 หนึ่งเข็ม ก็แนะนำให้ผู้ป่วยสูงอายุฉีด PCV13 เพิ่มอีกหนึ่งเข็ม ผลลัพธ์อย่างเป็นทางการจากการศึกษาที่เพิ่งจะตีพิมพ์ยืนยันถึงประสิทธิภาพของวัคซีน PCV13 และแสดงถึงประโยชน์ที่มีมากในผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป
ในคนที่ไม่เคยได้รับวัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบ ควรได้ PCV13 หนึ่งเข็มก่อน จากนั้นค่อยมารับ PPSV23 ในอีก 6-12 เดือนภายหลัง โดยต้องการวัคซีนแต่ละชนิดเพียงอย่างล่ะ 1 เข็มเท่านั้น ส่วนคนที่เคยได้รับวัคซีน PPSV23 แล้ว สามารถได้รับ PCV13 ในภายหลัง โดยที่ต้องทิ้งช่วงจากการได้รับวัคซีน PPSV23 อย่างน้อยหนึ่งปี
อย่างไรก็ตามข้อจำกัดหนึ่งของ PCV13 คือ ไม่สามารถป้องกันโรคปอดอักเสบที่เกิดจากไวรัส หรือเชื้อแบคทีเรียอื่น ๆ ได้ แม้ว่าจะมีประสิทธิภาพในการป้องกันการติดเชื้อจาก S.Pneumoniae มากก็ตาม
ผลข้างเคียงจากวัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบ
คนส่วนใหญ่ที่ได้รับวัคซีน PCV13 ไม่พบว่ามีผลข้างเคียงใด ๆ นอกจากอาการปวดบริเวณที่ฉีดยาหรือมีไข้ต่ำ ๆ และพบว่ามีปฏิกิริยาแพ้รุนแรงในบางราย แต่ก็น้อยมาก ดังนั้นแล้ว เมื่อพูดถึงเรื่องการป้องกันโรคปอดอักเสบ สำหรับผู้สูงอายุนั้นง่ายมาก ขอให้ไปรับวัคซีนทั้งสองเข็มนี้
