กองบรรณาธิการ HD
เขียนโดย
กองบรรณาธิการ HD

ภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราว (Transient ischemic attacks: TIAs)

เผยแพร่ครั้งแรก 18 ธ.ค. 2017 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 เวลาอ่านประมาณ 2 นาที

ความหมาย เป็นภาวะที่สมองขาดเลือดชั่วคราวชนิดเฉียบพลัน มีการทำงานของระบบประสาทเสียไปอย่างชั่วคราว สมองที่ขาดเลือดชั่วคราวนี้สามารถฟื้นกลับมาได้เป็นปกติ ภายใน 24 ชั่วโมง ภาวะนี้มักเกิดขึ้นประมาณ 5-20 นาที และอาจเกิดนานกว่า 1 ชั่วโมงได้ ซึ่งเป็นอาการเตือนของการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง หากไม่ได้รับการรักษามักเกิดโรคหลอดเลือดสมองภายใน 5 ปี

สาเหตุ เกิดจากมีก้อนลิ่มเลือดจากไขมันในหลอดเลือดแดงที่หัวใจ (Carotid artery) หลุดมาอุดตันในหลอดเลือดสมอง ซึ่งพบได้ถึงร้อยละ 80 อาจเกิดจากโรคหัวใจหรือลิ้นหัวใจเทียม หัวใจเต้นพลิ้ว (Atrial fibrillation)พยาธิสรีรภาพ หลอดเลือดสมองมีการอุดตัน หากอุดตันไม่มากร่างกายจะสามารถปรับชดเชยได้ จะมีอาการไม่รุนแรง ผู้ป่วยจะมีภาวะสมองขาดเลือดแบบเฉียบพลันชั่วคราว และอาการจะหายกลับคืนปกติเองได้อาการ มีอาการแขนขาอ่อนแรง หรือแขนขาชา พูดลำบาก มีอาการบ้านหมุน มองเห็นภาพซ้อน กลืนลำบาก และเดินเซ

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

การวินิจฉัยโรค จากอาการ ฟังเสียงที่หลอดเลือดแดงคาโรติดได้เสียงผิดปกติ ถ่ายภาพเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมอง (CT scan) ทำ Doppler, Computed tomographic angiography (CTA), Magnetic resonance angiography (MRA) เพื่อดูสภาพของเส้นเลือดแดงคาโรติด ฉีดสีเข้าหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงสมอง (Cerebral angiogram) ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (ECG) ทำ Transthoracic echocardiography (ETC) หรือ Transesophageal echocardiography (TEE) เพื่อดูการอุดตันของลิ่มเลือดและลิ้นหัวใจที่ผิดปกติ

การรักษา ให้ยาลดความดันเลือด หรือยาต้านเกล็ดเลือด เช่น Wafarin เพื่อป้องกันการเกิดการอุดตันที่หลอดเลือดหัวใจ บางรายอาจรักษาด้วยการผ่าตัด ผู้ป่วยจะได้รับการฉีดสีเข้าหลอดเลือดแดงเพื่อดูว่าหลอดเลือดตีบมากน้อยเพียงใด และอาจทำอัลตราซาวน์หลอดเลือดแดงคาโรติด (Carotid duplex) และทำ MRA ก่อนผ่าตัดเพื่อประเมินการตีบตันของหลอดเลือดและช่วยวางแผนการผ่าตัด ให้ยาแอสไพรินก่อนผ่าตัดเพื่อป้องกันการรวมตัวของเกล็ดเลือดในหลอดเลือดแดงคาโรติด หากผู้ป่วยได้รับเฮพารินอยู่จะหยุดให้เมื่อถึงห้องผ่าตัด แพทย์จะผ่าตัดก้อนไขมันในหลอดเลือดแดงคาโรติดออก

การพยาบาล แนะนำผู้ป่วยและญาติให้ทราบเกี่ยวกับอาการของโรคหลอดเลือดสมอง ปัจจัยเสี่ยงและการดูแลผู้ป่วยที่บ้าน ประเมินระบบประสาทบ่อยๆ เพื่อดูว่าสมองขาดเลือดหรือไม่ ดูแลด้านจิตใจผู้ป่วยด้วย ให้การพยาบาลหลังผ่าตัดก้อนไขมันในหลอดเลือดแดงคาโรติด โดยประเมินระบบประสาททุก 1-2 ชั่วโมง ประเมินเส้นประสาทสมองคู่ที่ 7 (Facial nerve) คู่ที่ 10 (Vagus nerve) คู่ที่ 11 (Spinal accessory nerve) และ คู่ที่ 12 (Hypoglossal nerve) หากมีการทำงานของเส้นประสาทสมองผิดปกติ อาจทำให้ผู้ป่วยเป็นอัมพาตของเส้นประสาทเสียง มีการกลืนน้ำลายลำบาก การทำงานของลิ้นผิดปกติ จึงควรจัดให้ผู้ป่วยนอนในท่าศีรษะตรงเพื่อช่วยให้ทางเดินหายใจโล่ง และลดแรงกดที่ตำแหน่งผ่าตัด ประคบเย็นที่แผลผ่าตัดตามแผนการรักษา ประเมินสัญญาณชีพบ่อยๆ สังเกตการณ์อักเสบของแผล และการเสียเลือดจากภายในและภายนอกจากอวัยวะต่างๆ เนื่องจากผู้ป่วยได้รับยาต้านการแข็งตัวของเลือดก่อนผ่าตัด


19 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Transient Ischemic Attack: Practice Essentials, Background, Pathophysiology. Medscape. (https://emedicine.medscape.com/article/1910519-overview)
Transient ischaemic attack (TIA) - NHS (https://www.nhs.uk/conditions/transient-ischaemic-attack-tia/)
TIA (Transient Ischemic Attack): Causes & Risk Factors. WebMD. (https://www.webmd.com/stroke/what-is-tia#1)

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

ดูคำถามและคำตอบอื่นๆ ที่เกี่ยวกับอาการนี้
เบาหวานขึ้นตามีวิธีรักษาอย่างไรบ้างค่ะ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
ทำไมหนูปวดเมื่อยตรงสะบักมักจะปวดหัวทุกที
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
ความดันสูงมีสิทธิ์หายขาดมั้ยคะ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
ปวดหัวไมเกรนปวดมากๆเส้นเลือดในสมองจะแตกมั๊ยคะ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
อาการเวลาอากาศเย็นแล้วปวดขา ปวดนิ้วมือ เมื่อย เป็นเพราะอะไรครับ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)