กองบรรณาธิการ HD
เขียนโดย
กองบรรณาธิการ HD

การอุดกั้นทางเดินอาหารส่วนต้น (Achalasia of the cardia / Cardiospasm / Aperistalsis)

เผยแพร่ครั้งแรก 12 ก.ย. 2019 อัปเดตล่าสุด 25 ม.ค. 2021 เวลาอ่านประมาณ 2 นาที

ความหมาย หลอดอาหารส่วนปลายไม่สามารถคลายตัวหรือไม่มีการเคลื่อนไหว อาจเรียกว่า Cardiospasm หรือ Aperistalsis เป็นโรคที่มีความผิดปกติของประสาทกล้ามเนื้อที่เลี้ยงผนังทางเดินอาหารและหูรูดของทางเดินอาหาร คือ หลอดอาหารส่วนกลางไม่มีการบีบรูด เวลากลืนจะบีบรูดเฉพาะส่วนบน 1/3 เท่านั้น และหูรูดระหว่างหลอดอาการกับกระเพาะอาหารไม่เปิดให้อาหารผ่านขณะกลืนอาหาร

สาเหตุ 

สาเหตุที่ทำให้เกิดยังไม่ทราบแน่นอน แต่เชื่อว่าหลอดอาหารมีความผิดปกติของระบบประสาทที่มาควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อหลอดอาหาร พบบ่อยอายุ 30-40 ปี และ 70-80 ปี

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ตรวจ รักษาโรคทางเดินอาหาร วันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 116 บาท ลดสูงสุด 74%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

พยาธิสรีรภาพ เป็นภาวะที่กล้ามเนื้อหลอดอาหารรวมทั้งประสาทที่หล่อเลี้ยงเสียไป หลอดอาหารส่วนที่อยู่เหนือตำแหน่งนี้จะค่อยๆ ยืดขยายออก ทำให้มีอาการขย้อนอาหารออกมา การบีบอาหารลงสู่กระเพาะอาหารจะไม่ประสานกันและหลอดอาหารจะหนาตัวขึ้น หูรูดหลอดอาหารส่วนล่างสามารถคลายตัวตามการกลืนแต่จะหดตัวก่อนเวลา หากเป็นมากจะพบกล้ามเนื้อส่วนนี้ลีบและเป็นพังผืด

อาการ 

อาจมีอาการกลืนอาหารลำบาก (ทั้งของแข็งและของเหลว) มีอาหารค้างในหลอดคอโดยเฉพาะเมื่อมีภาวะเครียดจะทำให้กลืนอาหารลำบากมากขึ้นหรืออาจขย้อนอาหารออกมาหรืออาจสำลักเวลาก้มตัวลง แต่จะกลืนอาหารได้ดีขึ้นเมื่อเป็นอาหารอุ่นหรือเมื่อกลืนอาหารช้าๆ หากเป็นนานๆ เข้าหลาดอาหารจะขยายใหญ่กว่าปกติหลายเท่า

การวินิจฉัยโรค 

มีประวัติกลืนอาหารลำบาก มีอาการขาดสารอาหาร เช่น ซูบผอม ซีด อ่อนเพลีย ไม่มีแรง เป็นต้น การวินิจฉัยแยกโรคโดยการถ่ายภาพรังสีทรวงอกพบเงาหลอดอาหารใหญ่ ส่องกล้องตรวจหลอดอาหารและกลืนแป้งแบเรียมเพื่อแยกหาต้นกำเนิดของโรคมะเร็ง หากเป็น Achalasia กลืนแป้งแบเรียมจะพบรอยตีบตรงส่วนปลายแหลมคล้ายปากนก ตรงส่วนกลางขยายกว้างโป่งพอง หรือส่องกล้องตรวจหลอดอาหาร (Endoscopy) จะเห็นหลอดอาหารส่วนปลายตีบอาจมีเศษอาหารคั่งค้าง ดันกล้องเบาๆ อาจผ่านเข้ากระเพาะอาหารได้ สามารถตรวจแยกโรคได้โดยเฉพาะ คือ การวัดความดันในหลอดอาหาร (Esophageal monometry) จะพบหลอดอาหารส่วนปลายไม่มีคลื่นบีบรูด หูรูดหลอดอาหารส่วนล่างหดเกร็ง ปิดแน่น มีความดันสูง และคลายตัวไม่สมบูรณ์

การรักษา 

โดยการทำผ่าตัดขยายหูรูดหรือเพื่อแยกกล้ามเนื้อของหลอดอาหารส่วนปลายและกระเพาะอาหารส่วนต้นออกจากชั้นเยื่อบุ เรียกชนิดของการทำผ่าตัดนี้ว่า Heller’s operation (Cardiomyotomy)

การพยาบาล จัดอาหารให้เหมาะกับการกลืนของผู้ป่วยโดยต้องเป็นอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูงเพื่อให้ผู้ป่วยได้รับสารอาหารครบถ้วน แนะนำให้รับประทานอาหารช้าๆ ไม่เร่งรีบ หลังรับประทานอาหารอิ่มแล้วจัดให้นั่งพักในท่าศีรษะสูง 1-2 ชั่วโมง เพื่อป้องกันการขย้อนหรือสำลักลงปอด จัดอาหารเสริมให้ผู้ป่วยระหว่างมื้อ เช่น น้ำผลไม้ นม โอวัลติล เป็นต้น ชั่วน้ำหนักตัวผู้ป่วยทุกวัน ติดตามผลการตรวจเลือดทางห้องปฏิบัติการ เช่น อัลบูมิน (Albumin) เป็นต้น เพื่อประเมินว่าได้รับสารอาหารเพียงพอหรือไม่ บางรายอาจต้องให้อาหารทางหลอดเลือดดำในกรณีที่รับประทานอาหารไม่ได้


2 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Seth Stoltzfus and Elizabeth Boskey, PhD, Achalasia (https://www.healthline.com/health/achalasia), May 11, 2017
ncbi.nlm.nih.gov, The Spectrum of Achalasia: Lessons From Studies of Pathophysiology and High-Resolution Manometry (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3835179/)

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

ดูคำถามและคำตอบอื่นๆ ที่เกี่ยวกับอาการนี้
กดไหลย้อนเกิดจากสาเหตุอะไร
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
ชอบมีรมในกระเพาะท่้องอืดบ่อยๆ ชอบมีลมที่คอเปงเพราะสาเหตุอะไรคะ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
การดูแลรักษาอาการกรดไหลย้อน
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
อยากทราบอาการของกรดไหลย้อนคะ เกิดจากอะไร และรักษาอย่างไรถึงหายขาดคะกลัวเป็นมะเร็งคะ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
ถ้ามีอาการอาเจียนเป็นเลือดมาจากสาเหตุอะไรบ้าง
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
จุกท้องย่อยๆเหมือนอาหารไม่ย่อยแบบนี้เรียกว่ากรดไหลน้อยมั้ยคะคุณหมอ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)